Η πολιτική του... βιβλίου και η πολιτική πράξη

Τετ, 11/10/2017 - 15:18

Δεν γνωρίζω αν σήμερα μπορεί κανείς να μιλάει ευθέως για Σοσιαλισμό. Όσο για τον Κομουνισμό, σίγουρα αυτός που θα τολμήσει
θα πρέπει να γνωρίζει πως θα ασχοληθεί με αντικείμενο ιστορικής έρευνας.
Αυτό που γνωρίζω καλά, είναι πως κάποτε λέγαμε (ως Ανανεωτική Αριστερά) πως και τα δύο μπορεί να γίνουν με ελευθερία και δημοκρατία· δηλ. χωρίς καταπίεση και με τη συμμετοχή των εργαζομένων. Μη πιστεύοντας στη γραφειοκρατική και δογματική συντήρηση. Μάθαμε πως ο Έγκελς είχε πει πως στις μέχρι σήμερα επαναστάσεις, μικρές εκμεταλλεύτριες μειοψηφίες ανέτρεψαν άλλες μικρές εκμεταλλεύτριες μειοψηφίες. Και σύμφωνα με τον Μαρξ, πως μόνο η οικονομικά κυρίαρχη τάξη μπορεί να γίνει ιδεολογικά και πολιτικά κυρίαρχη.
Ως προς το πρώτο, είναι γνωστό πως τη λέξη “επανάσταση” ο καπιταλισμός αν και όπου τη χρησιμοποιεί, αυτό γίνεται με την αρνητική πολιτική έννοια. Όσο για το δεύτερο, η κυριαρχία του καπιταλισμού είναι φαινομενικά; δεδομένη ως προς τον οικονομικό τομέα. Γιατί αυτός έχει τη δύναμη και τη δυνατότητα να αλλάζει πρόσωπο και να βρίσκει τρόπους να παραπλανεί τους εργαζόμενους, καθώς συντηρεί τις ψευδαισθήσεις της κυριαρχίας του βασιζόμενος σε πάτρωνες και αφεντικά.
Ο τρόπος αυτός υποβαθμίζει ή προσπαθεί να υποβαθμίσει τη σημασία των αγώνων των εργαζομένων, γιατί δημιουργεί την εντύπωση, πως είναι δυνατό να επιτύχουν κατακτήσεις μόνο μέσα στον καπιταλισμό, αλλά και στο λεγόμενο σοσιαλισμό, για διαφορετικούς όμως λόγους. Ένας απ' αυτούς είναι – όπως θεωρούν ακόμα κάποιοι- ότι οι κατακτήσεις των εργαζομένων μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα μπορούν μόνο να βελτιώσουν τη ζωή τους, ενώ στην ουσία μπλοκάρουν και δημιουργούν κοινωνικά αδιέξοδα που συμβάλλουν στη διαιώνιση του καπιταλισμού αφού εκτονώνουν την αγανάκτηση του λαού, πράγμα απαραίτητο για την επαναστατική δράση. Εδώ ακριβώς είναι ο φόβος των “γνήσιων κομουνιστών” καθώς πιστεύουν πως η ανατροπή του καπιταλισμού και μόνο, είναι ικανή να φέρει την κατάκτηση της εξουσίας. Ενώ ουσιαστικά αυτό δεν σημαίνει τίποτα χωρίς την αλλαγή των παραγωγικών σχέσεων.
Επανερχόμενοι στη Μαρξιστική θεωρία βλέπουμε πως, ο Σοσιαλισμός μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από τον καπιταλισμό και τη συνεχή ανάπτυξη των μέσων παραγωγής. Αυτό όμως και πάλι σύμφωνα με την ίδια θεωρία, θα γεννήσει την “αθλιότητα μέσω της παραγωγής”, γιατί οι μηχανές και τα εργαλεία παραγωγής θα εργάζονται αυτόματα με ελάχιστους εργαζόμενους. Εξέλιξη που κατά μιαν άποψη μπορεί μπορεί να οδηγήσει στην ανατροπή της πολιτικής εξουσίας λόγω της αυξανόμενης ανεργίας. Όμως η ανάγκη της παγκοσμιοποίησης φαίνεται να λειτουργεί ως έσχατη; άμυνα του κεφαλαίου να οριστικοποιήσει την κυριαρχία του, και ίσως την αρχή του τέλους των ψευδαισθήσεων των εργαζομένων ότι τίποτα δεν μπορεί χωρίς την ενεργεί συμμετοχή τους,. Όμως δυστυχώς και χωρίς αυτούς τα γρανάζια θα εξακολουθούν να γυρνούν.
Και τουλάχιστον προς το παρόν ο καπιταλισμός, δηλ. το μεγάλο κεφάλαιο, φαίνεται να έχει επικρατήσει διεθνώς και κατά κράτος, με κυρίαρχο στοιχείο τη νομενκλατούρα των Βρυξελλών που χωρίς να λαμβάνει υπ' όψη τα κράτη μέλη, επιβάλλει τις θελήσεις και τα συμφέροντα της Γερμανίας.
Η κατάσταση είναι τέτοια που θεωρείται ψευδαίσθηση να πιστέψει κανείς, πως με τις σημερινές συνθήκες θα μπορέσει η χώρα μας και κυρίως οι εργαζόμενοί της να γίνουν ποτέ ισότιμα μέλη σε μια Ένωση που όπως δείχνουν τα πράγματα, μας θέλει όχι εταίρους, αλλά μονίμως βιώνοντες τον εταιρισμόν...
Είναι φανερό πλέον πως οι κυβερνήσεις τής Ένωσης λειτουργούν ανεξάρτητα από τους εργαζόμενους και τους λαούς των χωρών τους. Δεν τους λαμβάνουν υπ' όψιν, ούτε και ζητούν τη γνώμη τους για βασικά θέματα που αφορούν όχι μόνο τη χώρα, αλλά και τη ζωή των ίδιων.
Όπου οι πολίτες ρωτήθηκαν, αρνήθηκαν αν θα συμμετάσχουν όχι μόνο στο Ευρώ (Βρετανία, Δανία είπαν όχι), αλλά και να περάσουν απόψεις προς όφελος των χωρών τους. Η Σουηδία δεν μπήκε στο Ευρώ μετά από δημοψήφισμα. Για τη Γαλλία χρειάστηκαν δύο δημοψηφίσματα, και αν δεν έβγαινε το επιθυμητό αποτέλεσμα θα γινόταν και τρίτο! Όσο για τη χώρα μας; πιστεύω πως ο τρόπος που μπήκαμε στο Ευρώ είναι γνωστός. Επεκράτησε η του ενός ανδρός αρχή... Για το δημοψήφισμα; καλύτερα να μη μιλήσουμε γιατί πονάει. Θυμίζοντας εποχές που ψήφιζες ΟΧΙ και γινόταν ΝΑΙ.
Όμως ό,τι και να υποθέσει κανείς πως έγινε, το πρώτο δείχνει την Ευρώπη που θέλουμε να...αλλάξουμε, και το δεύτερο την αξιοπιστία της τοπικής κυβέρνησης που θέλει να δώσει λύσεις στα προβλήματα χωρίς να τα κατανοήσει σε όλα τα επίπεδα.
Εύχομαι η κατανόηση να έγινε, και αν συνέβη, οι λύσεις που θα δοθούν να είναι με σχέδιο και προοπτική. Όμως οι εργαζόμενοι άλλα κατάλαβαν και άλλα ζούν.
Πρέπει όμως να γνωρίζουν όσοι θέλουν να λέγονται κομουνιστές ή και σοσιαλιστές, ότι αλλαγή του συστήματος δεν σημαίνει απλά να πάρουμε την κυβέρνηση και να συνεχίζουμε να λειτουργούμε το παλιό σύστημα, χωρίς τουλάχιστον την κατάργηση των μηχανισμών που το αναπαράγουν. Και είναι φανερό πως ο καπιταλισμός και ο λεγόμενος σοσιαλισμός στηρίζουν τη λειτουργία τους σε μηχανισμούς...
Αυτό που απομένει είναι ποιά πρωτοπορία θα τα εφαρμόσει. Καθώς αυτή πρέπει να γνωρίζει να εκτιμά τις αντικειμενικές συνθήκες και τους υποκειμενικούς παράγοντες που αξιοποιούν και προωθούν κινηματικές λογικές, όπως το γυναικείο Κίνημα, το Κίνημα της νεολαίας, το συνδικαλιστικό, το Οικολογικό κ.α (τουλάχιστον αυτά λέγαμε κάποτε). Αλλιώς η αποτυχία είναι δεδομένη όσο προσπαθούμε να εφαρμόσουμε έτοιμες και όχι επιτυχημένες συνταγές μακριά από τα δεδομένα της εποχής...τότε η μόνη μας επιτυχία θα είναι ένας ρόλος κομπάρσου.
Γιατί η επανάσταση σήμερα έχει σχέση περισσότερο με τη γνώση και τη λογική που μπορούν να διαμορφώνουν και να αξιοποιούν τους αγώνες των εργαζομένων και να δημιουργούν νέους συσχετισμούς δυνάμεων, με το σχηματισμό κυβερνήσεων πλατιάς δημοκρατικής συνεργασίας αποδοχής και λαϊκής στήριξης.
 

Άλλες απόψεις: Του Κ. Α. Ναυπλιώτη