
Πριν λίγες ημέρες έγινε γνωστός ο θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι. Ο συγκεκριμένος ήταν η εμβληματικότερη μορφή του αγώνα ενάντια στο καθεστώς Πούτιν. Η λέξη "καθεστώς" δεν χρησιμοποιείται τυχαία, ούτε αυθαίρετα. Από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, που ο ίδιος ο Πούτιν έχει χαρακτηρίσει ως τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του 20ού αιώνα, έχουν περάσει 35 χρόνια.
Από αυτά ο Πούτιν κυβερνά τα 24. Το κατάφερε αυτό παρακάμπτοντας τις προβλέψεις του ρωσικού Συντάγματος για έως δύο θητείες και πετυχαίνοντας μεγάλες "εκλογικές νίκες" που έχουν προκαλέσει και μεγάλες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας και στο εξωτερικό για νοθείες. Το ερώτημα, ακόμη και αν εκλέγεται στις κάλπες ο Πούτιν, είναι αν η Ρωσία επί των ημερών του είναι μια δημοκρατική χώρα;
Η απάντηση είναι πολύ εύκολα ένα μεγάλο "Όχι". Η εκλογική διαδικασία είναι μόνο μια από τις προϋποθέσεις ποιότητας μιας δημοκρατίας. Η ελευθερία του Τύπου, ο σεβασμός στα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες, η ποιότητα και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και γενικά τα θεσμικά αντίβαρα της εξουσίας είναι άλλα συστατικά που αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο χαρακτηριστικών μιας πραγματικής Δημοκρατίας. Και με αυτά τα κριτήρια η Ρωσία του Πούτιν μόνο Δημοκρατία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.
Καθόλου τυχαίο ότι η Ρωσία του Πούτιν διατηρεί πολύ καλές σχέσεις συνεργασίας με τα αυταρχικά, απολυταρχικά και προσωποπαγή καθεστώτα του πλανήτη, όπως η Βόρεια Κορέα του Κιμ Γιονγκ Ουν, η Λευκορωσία του Λουκασένκο και η Τουρκία του Ερντογάν. Ένα από τα κοινά χαρακτηριστικά όλων των παραπάνω οι μακρόβιες θητείες και η σταδιακά πολιτική ή φυσική -ή και τα δύο- εξόντωση των πολιτικών τους αντιπάλων.
Το καθεστώς Πούτιν, παρόλα τα παραπάνω, εμπνέει μια ιδιαίτερη γοητεία σε δεξιούς και αριστερούς κύκλους στην Ελλάδα. Οι μεν δεξιοί, δήθεν υπερπατριώτες βρίσκουν στη Ρωσία την ανάμνηση του ορθόδοξου χριστιανού Τσάρου και του "ξανθού γένους" που θα κάνει πράξη την ψευδαίσθηση πραγμάτωσης των ελληνικών εθνικών πόθων.
Οι αριστεροί τη βλέπουν σαν τη συνέχεια της κοιτίδας του υπαρκτού σοσιαλισμού και της ελπίδας ολικής επιστροφής του σοσιαλιστικού παραδείσου. Θυμίζω την επίσκεψη Τσίπρα- Λαφαζάνη στη Ρωσία και τις κωμικές εικόνες με τα χειροφιλήματα. Και βεβαίως τα μηδενικά, αν όχι βλαπτικά για τη χώρα, αποτελέσματά της. Και οι δύο κατηγορίες τρέφονται από έναν ιδιόρρυθμο αντιδυτισμό ο οποίος δεν δικαιολογείται ορθολογικά από την ελληνική ιστορία. Αντίθετα, όποτε η χώρα γκρέμισε γέφυρες με τη Δύση το πλήρωσε ακριβά σε πολλαπλά επίπεδα.
Το ότι το ίδιο βράδυ που έγινε γνωστός ο θάνατος Ναβάλνι σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπήρξαν αυθόρμητες και αθρόες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας έξω από τις ρωσικές πρεσβείες από δημοκρατικούς πολίτες δεν πρέπει να μας προξενεί εντύπωση. Ούτε πρέπει να μας προξενεί εντύπωση και η καθυστερημένη (μόλις τη Δευτέρα που πέρασε) συγκέντρωση διαμαρτυρίας μερικών δεκάδων ανθρώπων έξω από την ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα.
Πρόκειται για ανθρώπους που επιχείρησαν να σώσουν την αξιοπρέπεια μιας ολόκληρης χώρας που είναι δημοκρατική, ανήκει στην Ευρώπη και ασπάζεται τις ευρωπαϊκές αξίες για το σεβασμό του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του. Υπάρχει όμως και δικαιολογία για την αναιμική αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας στην εξόντωση Ναβάλνι. Ως παιδιά της μεταπολίτευσης μάθαμε όλοι που βρίσκεται η αμερικανική πρεσβεία. Γνωρίζει κανείς τη διεύθυνση της ρωσικής;