Κάποιες κυρίες με τίμησαν στέλνοντάς μου τη βιογραφία της Ιφιγένειας Ανδρέα Συγγρού, τέλος του χρόνου! Η τιμή μάλλον προήλθε από το γεγονός ότι έχω ασχοληθεί πολύ με το ζεύγος Συγγρού και τα ευεργετήματά τους! Έχω γράψει στο παρελθόν ότι ο Συγγρός τέλειωσε όλα τα ημιτελή έργα[1] που κάποιοι άφηναν στη μέση, π.χ. ο αείμνηστος Αβέρωφ το Καλλιμάρμαρο Στάδιο, και το… Ελληνικό Κράτος τον Ισθμό της Κορίνθου!
Για να μπω στο θέμα μας, ένα σωματείο με την επωνυμία «Οι Φίλοι του Δάσους Συγγρού» (διάβαζε η Πρόεδρος του Συλλόγου κυρία Χρυσάνθη Θεοδωρακοπούλου), βλέποντας στη βιβλιογραφία το όνομά μου, μου έκανε την τιμή (επαναλαμβάνω) να μου στείλει ένα ωραίο βιβλίο 224 σελίδων γραμμένο από την κ. Παναγιώτα Ν. Μοσχονά, την οποία δεν έχω την τιμή να τη γνωρίζω προσωπικώς!
Να σημειωθεί εδώ ότι δεν ξεκίνησα να κάνω… βιβλιοκριτική (και ποιος είμαι εγώ για να κρίνω άλλους), άλλωστε το βιβλίο το διάβασα απλώς (δεν το μελέτησα) και ήδη μορφώθηκα αρκετά. Γνώριζα μεν κάποια πράγματα, όμως… «γηράσκω αεί διδασκόμενος»!...
Έμαθα π.χ. ότι το πρώτο τμήμα του Θεραπευτηρίου «Ο Ευαγγελισμός», «ήταν ίσως το μοναδικό στον κόσμο που ιδρύθηκε με σκοπό την εκπαίδευση Αδελφών Νοσοκόμων»! Και ήταν βέβαια «το παιδί της καρδιάς της Βασίλισσας Όλγας» (όπως γράφει η κ. Ιουλία Καρόλου στο βιβλίο της «Όλγα, η Βασίλισσα των Ελλήνων»). Ήταν όμως γέννημα-θρέμμα της Ιφιγένειας Συγγρού, η οποία υπήρξε και η πρώτη Πρόεδρός του (Πρόεδρος και της Εφορείας των Κυριών). Στην τελετή των εγκαινίων (αντιγράφω): «Προΐστατο ο εκ Χίου καταγόμενος Γεώργιος Α. Μακκάς, Καθηγητής Ιατρικής, αρχίατρος του Βασιλιά Γεωργίου Α΄ και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του "Δρομοκαϊτείου" και συμμετείχε και ο ηγούμενος της Μονής Πετράκη, η οποία είχε διαθέσει το μεγάλο και σε εξαιρετική θέση ευρύ οικόπεδο για την ανέγερση του νοσοκομείου».
Να σημειωθεί ότι μεταξύ των μεγάλων ευεργετών στα πρώτα… βήματα του «Ευαγγελισμού» συγκαταλέγονται ο Αυτοκράτορας Αλέξανδρος Β΄ και η Αυτοκρατορική Οικογένεια της Ρωσίας, οι Χιώτες Ζωρζής Δρομοκαΐτης και Γεώργιος Α. Βούρος, και άλλοι!... (σ.σ. άλλωστε και το τελευταίο τμήμα του «Ευαγγελισμού», Χιώτης το έκανε, ο Διαμαντής Πατέρας).
Επειδή όμως πολλά γράψαμε για τον «Ευαγγελισμό» και τη συμβολή του ζεύγους Συγγρού στη δημιουργία του, θα προχωρήσουμε εν συντομία, αναφέροντας απλώς τα έργα τους ως ζεύγος και εν συνεχεία τα έργα που έγιναν με την αποκλειστική φροντίδα της Ιφιγένειας! Έτσι αναφέρω[2]:
Α. Έργα του ΖΕΥΓΟΥΣ Συγγρού:
• Σύλλογος Κυριών υπέρ της Γυναικείας Παιδεύσεως, Νοσοκομικόν Παιδευτήριον.
• Θεραπευτήριον «Ο Ευαγγελισμός», Οίκος Αδελφών Νοσοκόμων.
• Το «Δρομοκαΐτειον» Φρενοκομείον.
• Δημοτικό Θέατρο.
• Ωδείο Αθηνών.
• Ο Φιλολογικός και Επιστημονικός Σύλλογος «Παρνασσός».
• Η Σχολή Απόρων Παίδων του «Παρνασσού».
• Τα Υπνωτήρια των Απόρων Παίδων.
• Αμαλίειον Ορφανοτροφείον.
Β. Έργα της ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ Συγγρού (αποκλειστικώς)
• Η Λεωφόρος Συγγρού.
• Ανδρέου Συγγρού Νοσοκομείον των Μεταδοτικών Νοσημάτων.
• Το Νοσοκομείον Παίδων «Η Αγία Σοφία».
• Νοσοκομείον «Η Ελπίς».
• Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας.
• Το Μουσείο των Δελφών.
• Η ύδρευση της Αθήνας.
• Πτωχοκομείο και Γηροκομείο Αθηνών.
• Δημοτικά Σχολεία και Δικαστήρια.
• Σκυροστρώσεις στην Αθήνα.
• Οι Φυλακές Συγγρού.
• Ο Οίκος Τυφλών.
• Τα Ανάβρυτα ή Γρύλα[3].
• Η Γεωργική Εταιρεία.
• Η έπαυλη στο Φάληρο και το Αθηναϊκό Μέγαρο (Μέγαρο Συγγρού).
Για την αείμνηστη Ιφιγένεια Ανδρέα Συγγρού, μπορώ να γράφω με τις ώρες!... Υπήρξε πράγματι «πρόσωπο γενικού σεβασμού και αγάπης» όπως γράφει στο εξώφυλλο του βιβλίου της και η κ. Παναγιώτα Ν. Μοσχονά!... Με την αναφορά του ονόματός της δεν ακολουθεί εκείνο το… αναθεματισμένο «αλλά» που συνήθως ακούγεται όταν μιλάμε για κάποιον!...
Ας ευχηθούμε όλοι, ο Θεός να αναπαύσει τις ψυχές του ζεύγους!...
Εύχομαι Χρόνια Πολλά και Καλά (νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες = και σε αυτούς που διάβασαν και σε αυτούς που δεν διάβασαν το κείμενό μου). Καλή Χρονιά!
Υ.Γ.: Σίγουρα το ζεύγος Συγγρού είναι στην κορυφή των Μεγάλων Δωρητών και Ευεργετών του Έθνους!
[1] Για κάποιο λόγο, συνήθως οικονομικό, κάποιοι άφηναν στη μέση τα έργα που άρχιζαν!...
[2] Αντιγράφω από τα περιεχόμενα του βιβλίου της κ. Παναγιώτας Ν. Μοσχονά.
[3] Έψαξα το βιβλίο (όλο το κείμενο) για να ανακαλύψω γιατί λέγονται τα Ανάβρυτα και Γρύλα, αλλά δεν βρήκα την ερμηνεία, ενώ Ανάβρυτα ονομάζεται η περιοχή από τα άφθονα νερά που υπάρχουν γύρω!