Αγαπητή Αλήθεια, 21-11-21 Φθινοπωρινή απόδραση στα μαγευτικά Λαγκάδια της Γορτυνίας.
Με έκπληξη απέναντι από το Μητροπολητικό Ναό των Ταξιαρχών στον Πάνω Μαχαλά αντίκρυσα την προτομή του Ιωάννη Θεοφιλόπουλου ή Καραβόγιαννου, του πυρπολητή της Τούρκικης Ναυαρχίδας (εργ. Ιάσονα Παπαδημητρίου,1970).
Αν και υπήρξα ο ιθύνων νους για τον εντοπισμό του Κινούμενου Όρους αγνοούσα το Μωραίτη πηδαλιούχο και δαδούχο, που έδρασε πρωταγωνιστικά στο πλευρό του Παπανικολή και Κανάρη.
Στα δεκαοχτώ του χρόνια κυνηγημένος από τον τοπικό Αγά των Λαγκαδιών έφτασε στα Ψαρά και μαθήτευσε κοντά στον Παργινό πυρπολητή Πατατούκο.
Ο Καραβόγιαννος δημιουργούσε προβλήματα στον τουρκικό στόλο στο βορρά μέχρι τον Ελλήσποντο.
Για την επιχείρηση στην Ερεσό, ξεκαθαρίζεται σε επίσημα Πρακτικά της Βουλής των Ψαρών ότι «ο φιλογενέστατος κάτοικος της νήσου Ψαρών κύριος Ιωάννης Γ. Θεοφίλου Μωραΐτης φιλοτιμηθείς και με γενναίαν ψυχήν εμπαρκάρισεν αδωροδοκήτως έσωθεν εις το αποφασισμένον μπουρλότο, το οποίο κατέκαυσε το φθοροποιόν και βαρβαρικόν πλοίον δελίνι τουτυράννου».
Παράλληλα, ο Κωνσταντίνος Κανάρης αναφέρει, για τα πολεμικά κατορθώματα και τις αρετές του Καραβόγιαννου:
«Δια του παρόντος φανερώνω ο κάτωθεν γεγραμμένος Κωνσταντής Μικέ Καναρίου και διοικητής του ηφαιστείου πλοίου, ότι ο κύριος Ιωάννης Γεωργίου Θεοφιλόπουλος εις την έκπλευσίν του κατά του τυραννικού στόλου, του ευρισκομένου εις Χίον, εφέρθη με μεγάλη επιμονήν και γενναιότητα, εμποδίζων τας διχονοίας με κάθε επιδέξιον τρόπον…».
Αν και συμπρωταγωνιστής στις αποφασιστικές πυρπολήσεις της Ερεσού και της Χίου ο Θεοφιλόπουλος αγνοήθηκε από τους συγκαιρινούς του μπουρλοτιέρηδες και ιστοριογράφους.
Ζήτησε τα σχετικά πιστοποιητικά της Βουλής των Ψαρών απογοητευμένος και έγινε ο Τσάκαλος της ξηράς! Μετείχε στη Φρουρά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Κανέλλου Δεληγιάννη, διακρίθηκε στη μάχη των Τρικόρφων και πέθανε πάμφτωχος σε ένα σπιτάκι στην Αιόλου.
Πλοίο του ΠΝ Φαρικών αποστολών ΠΦΑ φέρει το όνομά του ΚΑΡΑΒΟΓΙΑΝΝΟΣ!
Στην αίθουσα Ελευθέριος Βενιζέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου που έχουν αποδοθεί οι Ελληνικοί Αγώνες τον βλέπουμε να κρατά την ελληνική σημαία και δίπλα του να στέκεται ο Κανάρης (1868).
Η Λέσβος σε συνεργασία με το Σύλλογο του Μωριά του νησιού το 1980 τον τίμησε με προτομή!
Οι Λαγκαδινοί της Ηλιούπολης το 1990 έπραξαν τα δέοντα. Τώρα που οι εορτασμοί των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση έχουν συνδυαστεί με την έκθεση των ευρημάτων της Τούρκικης Ναυαρχίδας στο Ναυτικό Μουσείο Χίου μήπως πρέπει να ανατεθεί στο Χίο γλύπτη Γιάννη Κουτσουράδη χύτευση της προτομής του λησμονημένου πυρπολητή;
Οι Χιακές Αρχές τί πράττουν;
Με εκτίμηση, Αναστασία Μανδάλα, Αρχαιολόγος Mphil, Δύτρια
Ενδεικτικές πηγές:
1. Ιωάννης Θεοφιλόπουλος, ΓΑΚ Συλλογή Θεοφιλόπουλου, Αρχείο Αγωνιστών, Εθνική Βιβλιοθήκη.
2. Βαλέτας, Γ. (1972), Ο Καπετάν Γιάννης Θεοφιλόπουλος και το ολοκάυτωμα της Ερεσσού, Αθήνα: Αιολικά Γράμματα.
3. Βροήλης, Εμμ. (1884),Ο πρώτος πυρπολητής του '21, Ιωάννης Θεοφιλόπουλος ή Καραβόγιαννος, Εφημερίς “Εθνικόν Πνεύμα”, φύλλα 28 Μαρτίου έως 5 Απριλίου.
4. Βαλασόπουλος, Γ. (1884), Υπέρ του αδικηθέντος πυρπολητού Ιωάννη Θεοφιλόπουλου και χάριν της Ιστορίας , Εφημερίς “Νέμεσις”, 7 Απριλίου.
5. Κατσόγιαννης Ι. (1970), Ο πυρπολητής Ιωάννης Θεοφιλόπουλος, Εφημερίς “ΗΧΩ των ΛΑΓΚΑΔΙΩΝ”, φ. 10 Απριλίου.
6. Κασόλας, Μ. (1975), Γιάννης Θεοφιλόπουλος ή Καραβόγιαννης, εφημερίς “Αυγή”.
7. Κυριακοπούλου Αγγέλα,(2000), Ο Μωραΐτης πυρπολητής του 1821, Ιστορικά της Ελευθεροτυπίας.
8. Θεοφιλοπούλου Κωνσταντίνα, (1970), Μαρτυρία για τον Καπετάν Γιάννη.
9. Οικονόμου, Μ.(1873), Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνων Αγών, Αθήνα: Παπαλεξανδρής
10. Χρυσανθακόπουλος, Φ.(1888), Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών, Αθήνα: Σακελλαρίου