Όταν προ ολίγων ημερών ο αξιότιμος Πρόεδρος του Δ.Σ. του «Δρομοκαϊτείου» ΨΝΑ, κ. Ισίδωρος Πρώιος, μου ζήτησε να γράψω «κάτι» στην έκδοση που κάνει για να τιμήσει τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση της Ελλάδας μας από τους Τούρκους, προβληματίστηκα για πολλούς και διαφόρους λόγους, κυρίως δε για το γεγονός ότι έχουν γραφτεί τόσα πολλά για τους ήρωές μας!
Βέβαια τον ορισμό του «ήρωος» τον γνωρίζομε όλοι μας και το μυαλό μας συνήθως πηγαίνει σε κάποιους που κρατάνε όπλα, είτε σπαθιά είναι, είτε πυροβόλα όπλα, ή σε ανθρώπους που έχουν σημάδια από αίμα ή πολεμικά τραύματα ή γενικώς κακοποιημένους!...
Κλείνοντας όμως τα μάτια μου, παρουσιάστηκε μπροστά μου ο ανδριάντας που βρίσκεται μέσα στη θάλασσα στο σχολείο (Γυμνάσιο, δεν υπήρχε τότε Λύκειο) που τελείωσα στην πατρίδα μου, στον Βροντάδο της Χίου, σημερινή Ομηρούπολη. Ο ανδριάντας λοιπόν «δείχνει» έναν άνθρωπο με τα ρούχα της δουλειάς, που είναι έτοιμος να πετάξει ένα σχοινί (κάβο το ονομάζομε στη ναυτική διάλεκτο) για να δέσει το πλοίο, που πατάει… κάπου (στη στεριά ή σε άλλο πλοίο).
Η φωτογραφία που παραθέτω είναι ενδεικτική της καταστάσεως του ναυτικού, του ναύτη εν προκειμένω, σε ώρα εργασίας. Η εργασία του ήταν μεν βιοποριστική, με αυτήν επιβίωνε κι αυτός κι η οικογένειά του, όμως παράλληλα κρατούσε και την επιχείρηση ζωντανή και το έθνος ζωντανό. Σκεφθείτε, αν (επαναλαμβάνω «αν»), διεκόπτοντο οι επικοινωνίες (οι συγκοινωνίες, εν προκειμένω) των νησιών με τη στεριά (την ηπειρωτική Ελλάδα με εμάς τους νησιώτες), πόσο θα… επιβιώναμε! Και ομιλώ για περίοδο ειρήνης, πόσω μάλλον εν καιρώ πολέμου!...
Παραδείγματος χάριν: Γνωρίζομε από την ιστορία μας την πολιορκία και την ηρωική έξοδο των ηρώων του Μεσολογγίου. Αν δεν είχαν οι μαχόμενοι μια μπουκιά φαγητό και μια στάλα νερό, πόσο θα άντεχαν;
Χωρίς να φανεί εγωιστικό αυτό που γράφω πιο κάτω, οφείλω να το αναφέρω ως «τιμή» στη μνήμη τους:
Ήταν μια «παρέα» αποτελουμένη από 4-5 άτομα. Ο Σιδερής ο Κωστάλας με το καΐκι του (ανεμότρατα) το οποίο ονομάζετο «Άγιος Μάρκος», ο Καπετάν Γιάννης Τριπολίτης (ο πατέρας μου) με τις γνώσεις του (ναυτικός «ανοικτής» θαλάσσης), και 3-4 ακόμη βοηθητικά και ριψοκίνδυνα άτομα. Αυτά όλα τα άτομα, επειδή αργοπέθαιναν από την πείνα την εποχή του 1940-1944 (τα επακόλουθα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) σκέφθηκαν να προσπαθήσουν να επιβιώσουν («η πενία τέχνας κατεργάζεται») μεταφέροντας σιτάρι από τη Χαλκιδική στην πατρίδα μας τη Χίο, στις οικογένειές τους!...
Έτσι σχεδίασαν την… επιχείρηση ως εξής: Γέμιζαν το πλοίο του Σιδερή του Κωστάλα με ρούχα μεταχειρισμένα (ήταν όλοι ναυτικοί σε ποντοπόρα πλοία εν καιρώ ειρήνης και είχαν άφθονα ρουχισμό), πήγαιναν στη γειτονική Μυτιλήνη που είχε άφθονο λάδι αντήλλασαν τα ρούχα με λάδι, πήγαιναν στη Χαλκιδική και δίδοντας το λάδι έπαιρναν σιτάρι και γύριζαν στις οικογένειές τους!...
Δεν γνωρίζω πόσα ταξίδια έκαναν και αν «κάτι» πήγε στραβά, σε κάποιο από τα ταξίδια τους όμως ένα περιπολικό του Λιμενικού με μικτό πλήρωμα (Γερμανοί και Έλληνες) τους πλησίασε σε ανοικτή θάλασσα και τους συνέλαβε με την κατηγορία, προφανώς, του… λαθρεμπορίου!... Οι δικοί μας, φρονίμως ποιούντες, δεν έφεραν αντίσταση και το πλοίο του Λιμενικού, αφού άφησε πάνω στο σκάφος του Κωστάλα φρουρά (2-3 Έλληνες), απεμακρύνθη για να συνεχίσει την… καταδίωξη των «λαθρεμπόρων»! Οι… φουκαράδες οι Έλληνες «φρουροί», κάποια στιγμή κουράστηκαν και τους… πήρε ο ύπνος! Οι δικοί μας τότε τους αφόπλισαν κι ετοιμάζονταν να τους πετάξουν στη θάλασσα, όμως ο… «σοφός» (ή φιλεύσπλαχνος) Καπετάν Γιάννης Τριπολίτης τους σταμάτησε λέγοντάς τους: «Συνάδελφοι (ή σύντροφοι, ή αδέλφια, δεν γνωρίζω τι όρους χρησιμοποίησε), ας τους βγάλομε σε κάποια βραχονησίδα. Κι αυτοί οικογένειες έχουν και τους περιμένουν».
Ίσως αυτή η παρέμβαση του πατέρα μου έσωσε και την παρέα του, διότι – όπως φάνηκε αργότερα – οι Αρχές, Γερμανικές και Ελληνικές, δεν τους κυνήγησαν με μεγάλη… «μανία». Πράγματι, ενώ τους… επικήρυξαν δεν τους συνέλαβαν, ενώ μπορούσαν να τους συλλάβουν. Οι εφημερίδες της εποχής έγραφαν: «Το πειρατικόν δηζελόπλοιον "Άγιος Μάρκος" υπό τον Πλοίαρχον Ιωάννην Τριπολίτην, να συλληφθεί όπου και να βρεθεί»!...
Την ίδια εποχή, Διευθυντής της Διδασκαλικής Ακαδημίας Ηρακλείου Κρήτης ήταν ο πρώτος εξάδελφος του πατέρα μου Σπύρος Μπουρλώτος, ο οποίος διαβάζοντας την ανακοίνωση ακούστηκε να μονολογεί: «Κύριε ελέησον, όλα τα περίμενα, αλλά να καταλήξει ο εξάδελφός μου πειρατής, ε! αυτό δεν το περίμενα!...».
Στη Χίο, Διευθυντής της Αστυνομίας τότε ήταν κάποιος με το όνομα… Ζορμπάς (ο Θεός να τον αναπαύσει)! Όταν λοιπόν η Αστυνομία ετοιμαζόταν για έρευνα στο σπίτι του Καπετάν Γιάννη, τον ειδοποιούσε εγκαίρως να εξαφανιστεί για λίγο. Πράγματι, εκείνος… ξάπλωνε μέσα στα σιτάρια στα διπλανά χωράφια, περνούσε… η μπόρα κι επέστρεφε σπίτι του!...
Το Ελληνικό Κράτος αντάμειψε τον Καπετάν Γιάννη (και αργότερα κι εμένα τον γιο του, τον Τάσο) φέρνοντας δυσκολίες στην ανέλιξή του και στις σπουδές του Τάσου, διότι μας… κατέταξε στοπ ΕΑΜ!... Όμως η Χούντα (ο αείμνηστος Μ. Πουλής) δεν… πίστεψε ότι σε ηλικία 3-4 ετών(!!!) μπορούσα να υπηρετώ το ΕΑΜ, κι έτσι «καθαρίζοντας»(!!!) το παρελθόν μου… κατόρθωσα να διοριστώ Πανεπιστημιακός!...
Επιστρέφοντας στο θέμα μου, στην προσφορά δηλαδή των ηρώων για να απελευθερωθεί η Ελλάδα μας, επεκτείνω τις σκέψεις μου πέραν των «μαχητών» των μετόπισθεν. Αμφιβάλλει κανένας από εμάς ότι πολλοί και πολλές προσέφεραν στον απελευθερωτικό αγώνα χωρίς ποτέ να πιάσουν όπλο; Πόσοι και πόσες εξετελέσθησαν χωρίς ποτέ να πιάσουν όπλο, μόνο και μόνο επειδή βοήθησαν κάποιον καταζητούμενο, του οποίου το όνομα γράφει η ιστορία μας με χρυσά γράμματα (και πολύ καλώς)!
Διαβάζω στον Χιακό Τύπο ότι ξεχάσαμε το γνωστό Χιώτη ήρωα Κώστα Περρίκο! Μα μόνο αυτόν ξεχάσαμε; Μήπως θυμάται κανένας τους καλογέρους της Μονής της Μυρτιδιώτισσας[3] που περιέθαλπαν τους αντάρτες και τους βοηθούσαν να δραπετεύσουν από τη Χίο πηγαίνοντας στα μικρασιατικά παράλια; Και δεν αναφέρω ακόμα τον αδελφό της μητέρας μου, τον Γιώργη-Μάρκο Μάρκου Μενή, που είναι θαμμένος στη Λέρο σε ομαδικό τάφο, μετά την καταβύθιση του αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα» από γερμανικά πυρά.
Ξεκίνησα να γράφω αυτό το κείμενο θέλοντας να δείξω ότι η προσφορά των Ελλήνων στον απελευθερωτικό αγώνα δεν ήταν μόνο από τους 1.000(;), 5.000(;), 10.000(;) Έλληνες που μαθαίνομε στην Ιστορία της πατρίδας μας της Ελλάδας, γραπτή ή προφορική. Ήταν από ΟΛΟΥΣ τους Έλληνες, από ΟΛΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ! Ελάχιστοι ήταν που για τον α΄ ή β΄ λόγο δεν βοήθησαν, και ακόμα λιγότεροι ήταν αυτοί που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή (ελπίζω να συμφωνείτε). Αυτοί και οι απόγονοί τους ελπίζω να έχουν μετανιώσει!...
Αδέλφια, κλείστε τα αυτιά σας στις σειρήνες, κλείστε τα αυτιά σας σε αυτούς που προσπαθούν να μας διχάζουν για να κρατάνε στα χέρια τους την εξουσία, και μέσω αυτής να πίνουν το αίμα το δικό μας και των δικών μας.
Ο σοφός λαός αντιτάσσει στο «διαίρει και βασίλευε», το χριστιανικό «αγαπάτε αλλήλους»!
Εύχομαι σε όλους (μας), και ιδιαιτέρως στον απερχόμενο Πρόεδρο, «Καλή Τύχη». Γιατί όλοι χρειαζόμαστε και λίγη τύχη.
Αναστ. Ι. Τριπολίτης
Ιατρός-Αγγειοχειρουργός
και επί 42 χρόνια στέλεχος
του «Δρομοκαϊτείου» ΨΝΑ