«Αρχή Πολιτείας απάσης, νέων τροφά». Πυθαγόρας ο Σάμιος, Μαθηματικός.
Είναι γνωστό ότι των μεγάλων και ιστορικών οικονομικών επιτυχιών, αλλά των εποχών κρατικής ανάπτυξης και ατομικού πλουτισμού, πάντοτε προηγήθηκαν σημαντικότατες επιστημονικές πρόοδοι και κοινωνικές ανατάσεις και κυρίως αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης. Στον αρχαίο κόσμο τα μαθηματικά και η φιλοσοφία άνοιξαν τους δρόμους της εκπαίδευσης που οδήγησαν, εκτός των άλλων στις επιτυχίες της αρχιτεκτονικής και της λογοτεχνίας. Μετά τον μεσαίωνα η στροφή προς την ορθολογική αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων οδήγησε στην έκρηξη της απαίτησης πανεπιστημιακής μόρφωσης και στην άνοδο όλων των επιστημών που έφερε τον κοινωνικό οικονομικό πλούτο. Στους τελευταίους αιώνες πάντα προηγείται η επιστήμη, έπεται η μόρφωση και ακολουθούν οι επιχειρήσεις που φέρνουν δουλειές και χρήμα. Για τούτο και σε δύσκολες κατά το παρελθόν παγκόσμιες οικονομικές καταστάσεις αναζητήθηκε η βοήθεια των επιστημών και της εκπαίδευσης
Πού πάμε σήμερα εμείς; Οι γνώστες των επιστημών αιχμής έχουν φύγει στο εξωτερικό. Τα δυνατά μυαλά και οι παθιασμένες καρδιές αναζητούν αλλού το ζωογόνο μέλλον τους, αφού η Πατρίδα τους πληγώνει. Τα Πανεπιστήμιά μας (άσυλο παντός κουκουλοφόρου…) παλεύουν στο να κρατηθούν μέσα στα καλύτερα 500 (!!) του κόσμου, λες και πρόκειται για υψηλό στόχο και το Λύκειο δεν έχει πλέον την έννοια ενός σχολικού χώρου ανάπτυξης της πρωτοβουλίας ούτε του τρόπου κατάκτησης της γνώσης και του πάθους για απόκτηση Παιδείας.
Μέσα σε αυτό το εκπαιδευτικό και κοινωνικό περιβάλλον αναζητείται η ανάπτυξη του τόπου μας που θα φέρει χρήματα. Με τί εργαλεία, με τί προσωπικό, με ποια μόρφωση και με ποιες προϋποθέσεις θα κατακτηθεί τούτος ο σκοπός; Και μας ήλθε το «ολιστικό» σχέδιο ανάπτυξης!! Ευχολόγια, χωρίς στόχους, χωρίς προγραμματισμό και κυρίως χωρίς εκπαίδευση. Να σημειωθεί πως με αυτήν την «κουλτουριάρικη» λέξη «ολιστικό», με την χρήση της οποίας μας τιμούν οι ξένοι, έχομε παλαβώσει τελευταία και την ακούμε κάθε τόσο να μπαίνει σαν τον μαϊντανό σε κάθε πολύφερνη νέα ιδέα, λες και εάν ο συγγραφέας ή ο ομιλητής χρησιμοποιούσε μία άλλη λέξη, εξίσου καθαρόαιμη ελληνική, θα πάθαινε η ακαδημαϊκή του καριέρα.
Όμως, το μέγα ζητούμενο είναι ότι από το πολυσέλιδο κυβερνητικό «ολιστικό» σχέδιο για την ανάπτυξη απουσιάζει… η Εκπαίδευση, πολύ περισσότερο δε η Παιδεία (που και αυτή διδάσκεται…). Βέβαια, οι πολιτικοί, για το συμφέρον τους, προτάσσουν πάντοτε θέματα και τρόπους που έχουν λαμπερή και άμεση «απόδοση» και σε τούτο ο τομέας της εκπαίδευσης δεν προσφέρεται. Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός και η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, όλων των βαθμίδων, απαιτεί βάθος χρόνου, συναίνεση κομματική, στήριξη οικονομική, πρόσκληση ευφυών ανθρώπων οι οποίοι να προσέλθουν για οργάνωση και συμμετοχή, ελεύθερο πνεύμα, στήριξη της καινοτομίας και αποκέντρωση διαδικασιών.
Η επαγγελματική εκπαίδευση καρκινοβατεί. Ο στυλοβάτης των επιχειρήσεων και των ιδιωτών, τεχνιτών και επαγγελματιών, που θάπρεπε να είναι η συνεχής πρώτη μέριμνα των υπευθύνων της εκπαίδευσης, ακολουθεί μια μίζερη πορεία, η οποία δεν είναι καθόλου θελκτική και που δεν προοιωνίζει ένα επιτυχημένο και αποδοτικό μέλλον στους σημερινούς μαθητές. Και τούτο έχει ως αποτέλεσμα ένα χαμηλότερο του αναγκαίου γνωστικό επίπεδο, αλλά και της απαιτούμενης άρτιας επαγγελματικής κατάρτισης. Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα αντιλήφθηκαν ότι, χωρίς να αφήσουν την λεγόμενη κλασική μόρφωση, έπρεπε να στραφούν στην ανάπτυξη και στην στήριξη της επαγγελματικής κατάρτισης με κάθε τρόπο. Έγινε ο υπέρτατος εκπαιδευτικός σκοπός όλων, Ανατολής και Δύσης. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ίδρυσε και ειδικό φορέα, τον CEDEFOP- vocational education and training, για την προώθηση και υποστήριξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αλλά εμείς δεν τα πολυκαταφέραμε γιατί δεν το πολυπιστέψαμε. Ενδογενείς δυνάμεις μας έσερναν αλλού. Αλλά και σήμερα, μέσα στον πίνακα των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων που μας επέβαλαν οι δανειστές μας, ο μετασχηματισμός της εκπαίδευσης, δεν συμπεριλαμβάνεται. Το άφησαν στις δικές μας αποφάσεις! Δυστυχώς!
Σήμερα, στην ηλικία των νεότερων παραγωγικών ηλικιών, τί διαθέτει η Ελλάδα, τί διαθέτει η Χίος; Για τα χρόνια που έρχονται και μέσα στο στεγνό από προσδοκίες επιστημονικό περιβάλλον που ζούμε, εάν κάτι μπορεί να δώσει μακρόπνοη ανάσα και αισιοδοξία στη νέα γενιά και τις οικογένειές τους, είναι μία δυναμικά σχεδιασμένη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με προώθηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα, με κύριους στόχους στην παραγωγική διαδικασία και με διδασκαλία στέρεων παιδαγωγικών και κοινωνικών αρχών. Είναι γνωστό ότι Γνώση και Παιδεία είναι τα βασικά συστατικά και οι προϋποθέσεις μιας αειφόρου ανάπτυξης του κάθε τόπου. Ο τουρισμός, η ναυτιλία, η μεταποίηση, τα ηλεκτρονικά είναι τομείς της επαγγελματικής εκπαίδευσης που τοπικά μπορούν και πρέπει πολύ να προσεχθούν και να αναβαθμιστούν πολύπλευρα οι αντίστοιχες σπουδές μέσα στα Επαγγελματικά Λύκεια. Οι τοπικοί παράγοντες στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους έχουν πολλές δυνατότητες και πρέπει να το φροντίσουν με κάθε τρόπο. Έχουν ευθύνη απέναντι στη νέα γενιά και την πρόοδο του Τόπου μας..
Υ.Γ. Περί Κορέας. Απολύτως σχετικό με το άρθρο και την παγκόσμια αρθρογραφία των ημερών: Ελλάδα και Νότια Κορέα είχαν την δεκαετία του 1950 σχεδόν την ίδια αφετηρία. Πέρασαν εμφυλίους, δικτατορίες, φτώχια. Σήμερα, η Νότια Κορέα με 50 εκατομμύρια κατοίκους, με έκταση τα ¾ της ελληνικής και με ελάχιστους φυσικούς πόρους, αλλά με υψηλής στάθμης εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες, κατάφερε με προγραμματισμό, εργασιομανία και κοινωνική αφοσίωση να είναι η 10η οικονομία παγκοσμίως και να έχει κατά κεφαλήν εισόδημα 20.000 δολάρια. Εμείς, το ίδιο χρονικό διάστημα, αναδείξαμε λαϊκισμούς, συνδικαλισμούς, απεργίες και σχολικές καταλήψεις!! Σύγκριση….