Σας γνωρίζω ότι στο πλαίσιο ερευνών του πανεπιστημίου Αθηνών το 2003 εκτελέσθηκε ερευνητικό πρόγραμμα ΠΕΝΕΔ με χρηματοδότηση από το υπουργείο ανάπτυξης.
Ανάδοχος του έργου ήταν το ΕΚΠΑ με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Καθ. Α. ΚΕΛΕΠΕΡΤΖΗ και φορέας συγχρηματοδότησης η δημοτική επιχείρηση και ανάπτυξης του τότε Δήμου Αμανής.
Η Μελέτη περιελάμβανε περιβαλλοντική δειγματοληψία υπόγειων νερών από πηγές, γεωτρήσεις, πηγάδια (150 δείγματα), εδαφών (100 δείγματα) του βορειοδυτικού τμήματος της Χίου, αντιμονιούχου μεταλλεύματος και πετρωμάτων της περιοχής Κεράμου - Αγιάσματα. Τα δείγματα εδαφών και αντιμονιούχου μεταλλοφορίας αναλύθηκαν για διάφορα χημικά στοιχεία και βαρέα μέταλλα τα δε δείγματα νερών για ανιόντα, κατιόντα και βαρέα μέταλλα.
Οι χημικές αναλύσεις έγιναν στο χημικό εργαστήριο του τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τα συμπεράσματα της μελέτης υπαίθρου και εργαστηρίου είναι τα ακόλουθα.
1. Τα πετρώματα της περιοχής περιλαμβάνουν ιζηματογενή, ημιμεταμορφωμένα και ηφαιστειακά Τριτογενούς ηλικίας.
2. Η Αντιμονιούχος μεταλλοφορία σχηματίσθηκε από υδροθερμικά διαλύματα της ηφαστειότητας και παρουσιάζεται υπό μορφή φλεβών διεύθυνσης Βορράς - Νότος. Οι φλέβες δεν έχουν οριζόντια εξάπλωση αλλά τέμνουν ακανόνιστα κάθετα και πλαγίως τα πετρώματα και εξαπλώνονται στο βάθος.
3. Τα θερμά νερά στην περιοχή Αγιάσματα σχετίζονται επίσης με την ηφαιστειότητα.
4. Όλα τα δείγματα νερών έχουν περιεκτικότητες βαρέων μετάλλων κανονικές-χαμηλές και είναι κατάλληλα ως πόσιμα και μόνο τρία δείγματα της περιοχής των μεταλλείων υπερβαίνουν την τιμή των 5 μικρογραμμαρίων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
5. Όλα τα δείγματα εδαφών δεν παρουσιάζουν ρύπανση και μόνο ελάχιστα της περιοχής μεταλλείων εμφανίζουν ρύπανση σε αντιμόνιο. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι η μεταλλοφορία είναι ακανόνιστη επιφανειακά, οπότε ακανόνιστη είναι και η διασπορά του αντιμονίου στο έδαφος με τη δράση των επιφανειακών παραγόντων.
6. Η Σχεδιαζόμενη Επένδυση και η εξόρυξη του μεταλλεύματος στο βάθος θα μειώσει τα αποθέματα και επομένως η περιεκτικότητα του αντιμονίου στο νερό, το υπόγειο και επιφανειακό (πηγές) θα μειωθεί. Ως γνωστό η σύσταση του υδροφορέα εξαρτάται από την χημική σύσταση των πετρωμάτων- μεταλλευμάτων δια μέσου των οποίων κυκλοφορεί και φιλοξενείται.
7. Με βάση τα ανωτέρω η έρευνα θα συνεχισθεί στα ήδη υφιστάμενα υπόγεια έργα, στοές για εντοπισμό νέων φλεβών και δεν πρόκειται να διαταραχθεί το επιφανειακό περιβάλλον (δάσος, ορύγματα κλπ)..
8. Είναι επίσης γνωστή η εφαρμογή αυστηρής νομοθεσίας.
9. Η ευρωπαική ένωση, προκειμένου να ανταγωνισθεί άλλες χώρες, αποφάσισε την προκήρυξη προγραμμάτων ορυκτών πρώτων υλών στα οποία εντάσσεται και η Ελλάδα.
10. Οι εμφανίσεις αντιμονίου της Χίου δεν αποτελούν μεγάλο κοίτασμα και η εξόρυξη δεν θα έχει σοβαρές επιπτώσεις ρύπανσης στο περιβάλλον.
11. Το αντιμόνιο είναι χρήσιμο μέταλλο για την παραγωγή κραμάτων και στην φαρμακευτική βιομηχανία.
12. Είναι γνωστό ότι από αρχαιοτάτων χρόνων ο άνθρωπος ελάμβανε τα μέταλλα από το υπέδαφος.
13. Η σημερινή έρευνα και εξόρυξη και οι μέθοδοι εμπλουτισμού γίνονται με μεθόδους ώστε να αποφεύγεται η ρύπανση του περιβάλλοντος, παράδειγμα η εκμετάλλευση χρυσού και χάλκου στη Χαλκιδική.
Α. ΚΕΛΕΠΕΡΤΖΗΣ,
ΟΜ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΚΠΑ,
ΠΤΥΧ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ-ΓΕΩΧΗΜΕΙΑΣ ΕΚΠΑ, ΠΤΥΧ. ΦΥΣΙΚΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑ,
ΔΡ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝ. ΠΑΤΡΩΝ, ΔΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΑΓΓΛΙΑΣ
Συγγραφέας βιβλίου με τίτλο Περιβαλλοντική Γεωχημεία με κεφάλαια αναφερομενα στην χημική σύσταση νερών, εδαφών, μεταλλευμάτων και ειδικά κεφάλαια οπως Ρύπανση βαρεων μεταλλων από εξόρυξη μεταλλείων, συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Ειδικοί κίνδυνοι από βαρέα μέταλλα. Γεωβοτανικη και βιογεωχημεια.
Α. ΑΝΔΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ,
Master of Science Γεωχημείας
