Ολλανδός ΥΠΕΞ στην «Κ»: Ανάγκη να αυξηθούν οι επιστροφές στην Τουρκία

Παρ, 29/11/2019 - 06:43

«Δεν θα προκύψει εύκολα» συμφωνία επί του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση στην Ε.Ε., εκτιμά ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Στεφ Μπλοκ. Σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ενόψει της σημερινής επίσκεψής του στην Ελλάδα, ο κ. Μπλοκ δηλώνει τη στήριξή του στα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού, σημειώνοντας ωστόσο ότι «ίσως χρειαστούν περαιτέρω παρεμβάσεις». Ο Ολλανδός ΥΠΕΞ αναφέρεται στην ανάγκη η Ε.Ε. «να δείχνει τα δόντια της» στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή, αλλά επιμένει ότι η διατλαντική αμυντική συνεργασία «παραμένει απαραίτητη».

– Κινούνται τα νέα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για το μεταναστευτικό-προσφυγικό στη σωστή κατεύθυνση;

– Εκτιμώ τις προσπάθειες της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Οι προτεραιότητές της είναι στην ίδια γραμμή με τη δική μας οπτική για μια δομική λύση: βελτίωση των συνθηκών στα κέντρα υποδοχής, επιτάχυνση της διαδικασίας του ασύλου, αύξηση των επιστροφών και ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων. Τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης αποσκοπούν σε όλα αυτά. Η νέα νομοθεσία για το άσυλο, που θα ισχύσει από τον Ιανουάριο του 2020, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, τα πάντα θα εξαρτηθούν από την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας. Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να εκτιμήσουμε εάν τα μέτρα θα αποδειχθούν επαρκή για να θέσουν την κατάσταση υπό έλεγχο, ειδικά δεδομένων των αυξημένων αφίξεων το καλοκαίρι. Ισως χρειαστούν περαιτέρω παρεμβάσεις. Αυτό που είναι σίγουρα αναγκαίο είναι η αύξηση του αριθμού επιστροφών στην Τουρκία. Η δική μου κυβέρνηση είναι φυσικά πρόθυμη να συνεχίσει να παρέχει στήριξη σε αυτό το πεδίο, για παράδειγμα με την παροχή τεχνογνωσίας και εξειδικευμένων συμβούλων.

– Παρά τα νέα μέτρα, οι αφίξεις στις ελληνικές ακτές εξακολουθούν να είναι εκατοντάδες ημερησίως – μια μη βιώσιμη κατάσταση. Τι μπορεί να κάνει η Ε.Ε. –και η Ολλανδία ειδικότερα– για να βοηθήσει; Μπορούν να ασκηθούν εντονότερες πιέσεις στην Τουρκία; Θα έπρεπε οι χώρες τελικού προορισμού να αναλαμβάνουν μεγαλύτερο μέρος του γραφειοκρατικού βάρους σε υποθέσεις οικογενειακής επανένωσης;

– Η κατάσταση στα νησιά –οι αυξανόμενες αφίξεις και οι πολύ λίγες επιστροφές– είναι ανησυχητική. Δεν πρόκειται απλώς για ελληνικό, αλλά για ευρωπαϊκό πρόβλημα. Για τον λόγο αυτό η Ε.Ε. και η ολλανδική κυβέρνηση έχουν στηρίξει και συνεχίζουν να στηρίζουν την Ελλάδα με πόρους (2,3 δισ. ευρώ) και ειδικούς της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Ασυλο (EASO) και του Frontex. Ωστόσο πραγματικά πιστεύω ότι η μόνη δομική λύση και ο μόνος τρόπος να κλονιστεί το επιχειρηματικό μοντέλο των λαθρεμπόρων είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας ασύλου και η αύξηση των επιστροφών. Σχετικά με την Τουρκία, η Ε.Ε. διατηρεί ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας και χρησιμοποιεί μια σειρά από μέτρα για να βοηθήσει την Τουρκία να διαχειριστεί τις μεταναστευτικές ροές στα εδάφη της.

– Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες της Ολλανδίας στις διαπραγματεύσεις για ένα νέο, συνολικό ευρωπαϊκό σύμφωνο για τη μετανάστευση;

– Ο στόχος της Ολλανδίας είναι να υπάρξει ένα αποτελεσματικό σύστημα ασύλου που να βασίζεται στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη εντός του πλαισίου μιας περιοχής Σένγκεν σε πλήρη λειτουργία, χωρίς περιορισμούς. Δεν πρόκειται για μια εύκολη συζήτηση, καθώς υπάρχει σημαντική διάσταση απόψεων μεταξύ διαφορετικών χωρών. Συνεπώς, η διαπραγμάτευση πρέπει να γίνει με προσεκτικούς χειρισμούς και φοβάμαι ότι η λύση δεν θα προκύψει τόσο εύκολα όσο θα ήλπιζα. Στο μεσοδιάστημα, είναι σημαντικό όλα τα κράτη-μέλη να τηρήσουν τους υφιστάμενους κανόνες και να εφαρμόσουν τις υπάρχουσες συμφωνίες, ώστε να μην περιπλέξουν περαιτέρω μια ήδη δύσκολη κατάσταση.

– Πόσο δύσκολες αναμένετε να είναι οι διαπραγματεύσεις για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της Ε.Ε.;

– Η χώρα μου αγωνίζεται για ένα σύγχρονο, βιώσιμο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (MFF), στραμμένο προς το μέλλον. Αλλά η κατανομή των βαρών πρέπει να είναι δίκαιη. Μαζί με τους υπόλοιπους καθαρούς πληρωτές (net payers), είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε περισσότερα από όσα εισπράττουμε, αλλά υπάρχουν όρια. Πρέπει να αποφευχθούν οι υπερβολικές επιβαρύνσεις. Σύμφωνα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το επόμενο MFF, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Δανία και η Σουηδία, που καλύπτουν περίπου τις μισές καθαρές πληρωμές προς τον κοινοτικό προϋπολογισμό το 2020, θα φτάσουν το 2027 να καλύπτουν τα ¾. Μιλάμε για τα χρήματα των φορολογουμένων, τα οποία έχουμε την ευθύνη να τα διαχειριζόμαστε με σύνεση. Σχετικά με το Brexit, πρέπει να αποδεχθούμε ότι μια μικρότερη Ε.Ε. πολύ απλά σημαίνει έναν μικρότερο κοινοτικό προϋπολογισμό. Θέλουμε συνεπώς να διαπραγματευθούμε με βάση τον στόχο του 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (GNI) της Ε.Ε.-27. Αυτό θα επιτρέψει να αξιοποιηθούν επαρκή κονδύλια για παραδοσιακές πολιτικές (σε εκσυγχρονισμένη μορφή) αλλά και για νέες προτεραιότητες, όπως η μετανάστευση, η ασφάλεια, η έρευνα και η καινοτομία, και το κλίμα. Είμαι επίσης υπέρ της ιδέας ενός πιο ισχυρού και αποτελεσματικού καθεστώτος αιρεσιμότητας, για παράδειγμα σχετικά με ανεπάρκειες στο κράτος δικαίου.

– Τι απαντάτε σε όσους ισχυρίζονται ότι η Ολλανδία, μέσω της ηγεσίας της στη λεγόμενη «νέα Χανσεατική Ενωση», αποτρέπει την Ευρωζώνη από το να θωρακιστεί έναντι της επόμενης χρηματοπιστωτικής κρίσης;

– Κατ’ αρχάς επιτρέψτε μου να τονίσω ότι η Χανσεατική Ενωση δεν είναι μια επίσημη ομάδα στην οποία μπορούν να προσχωρήσουν τα κράτη-μέλη, αλλά ένας ad hoc συνασπισμός χωρών με παρόμοιες ιδέες. Τα μέλη της προέρχονται τόσο από την Ευρωζώνη όσο και εκτός αυτής και έχουν κοινές θέσεις σε θέματα όπως η πολιτική για τον προϋπολογισμό και το ρυθμιστικό πλαίσιο της Ευρωζώνης. Πιστεύω ότι η συνεργασία αυτής της μορφής ενισχύει την Ε.Ε. και την προετοιμάζει για μελλοντικές προκλήσεις. Πέραν αυτού, είναι γνωστό ότι η Ολλανδία και κάποιες άλλες χώρες στη Χανσεατική Ενωση είναι υπέρ της εφαρμογής ξεκάθαρων κανόνων που ήδη υφίστανται εντός της Ευρωζώνης, ώστε να αποφευχθούν σενάρια τα οποία ζήσαμε κατά την προηγούμενη χρηματοπιστωτική κρίση.

– Ποια ήταν η αντίδρασή σας στα σχόλια του Εμ. Μακρόν περί «εγκεφαλικού θανάτου» του ΝΑΤΟ; Πρέπει –και μπορεί– η Ευρώπη να οικοδομήσει τη δική της αμυντική ικανότητα, αυτόνομα από τις ΗΠΑ; Είναι σωστή η απόπειρα προσέγγισης με τη Μόσχα όταν οι Ρώσοι δεν έχουν δείξει μεταμέλεια για την προσάρτηση της Κριμαίας και άλλα ατοπήματα;

– Θεωρώ ότι η συνέντευξη του Μακρόν (σ.σ.: στο περιοδικό Economist) είχε σκοπό να αφυπνίσει. Δεν παίρνω αυτά που είπε κυριολεκτικά, αλλά κατανοώ τι θέλει να πει. Εχει όντως έλθει η ώρα η Ευρώπη να αποκτήσει γεωπολιτική υπόσταση. Η Ε.Ε. έχει χαρακτηριστεί φυτοφάγο σε έναν κόσμο σαρκοφάγων. Για μένα, η Ε.Ε. είναι ένα παμφάγο που θα πρέπει να δείχνει πιο συχνά τα δόντια του. Είναι ένα τεράστιο οικονομικό μπλοκ που επιμένει να δίνει σημασία σε οικουμενικές αξίες. Αυτό μας δίνει πολύ ήπια ισχύ, την οποία θα έπρεπε να μετατρέπουμε πιο συχνά σε σκληρή πολιτική ισχύ. Τα καλά νέα είναι ότι η Ευρώπη επενδύει ολοένα και περισσότερο σε αυτού του είδους τη γεωπολιτική ισχύ. Αρκεί να κοιτάξετε τους διογκούμενους αμυντικούς προϋπολογισμούς των χωρών, την ευρωπαϊκή αμυντική συνεργασία και τα προγράμματα PESCO ή το προτεινόμενο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας. Αλλά ο σκοπός δεν πρέπει να είναι μια εντελώς καινούργια και αυτόνομη ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας. Η διατλαντική συνεργασία παραμένει απαραίτητη.

Σχετικά με τη Ρωσία, το έχω ξαναπεί: ακόμα και σε δύσκολες εποχές, πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε. Η Ε.Ε. και η Ρωσία έχουν μακρόβιες και πολυσχιδείς σχέσεις. Και έχουμε κοινά συμφέροντα, όπως στους τομείς του εμπορίου, του πολιτισμού, ακόμα και της ασφάλειας. Ωστόσο, ταυτόχρονα, πρέπει να επιμείνουμε στις ισχύουσες κυρώσεις για όσο καιρό δεν βλέπουμε πρόοδο στην εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ.

Οροι διεύρυνσης

– Σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια: Πώς απαντάτε στο σχόλιο του Ζ.-Κ. Γιούνκερ που χαρακτηρίζει τη φραγή στην έναρξη διαπραγματεύσεων ένταξης στην Ε.Ε. της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας «ιστορικό σφάλμα»; Ενδέχεται να αλλάξει η στάση της κυβέρνησής σας πριν από τη Σύνοδο του Ζάγκρεμπ τoν Μάιο; Και συμφωνείτε σε γενικές γραμμές με τη γαλλική πρόταση για την αναμόρφωση του μηχανισμού ένταξης;

– Ημουν σαφής εξαρχής στο ζήτημα αυτό. Η υποστήριξη της Ολλανδίας για την προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. είναι ακλόνητη. Αυτός είναι ο λόγος που επιμένουμε σε μια αξιοκρατική προσέγγιση στη διεύρυνση, που να εδράζεται στην πραγματική πρόοδο στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμά μου και όταν επισκέπτομαι τις χώρες αυτές. Η Ε.Ε. ιδρύθηκε στη βάση του κράτους δικαίου. Ενα στέρεο σύστημα εφαρμογής του κράτους δικαίου αποτελεί τον θεμέλιο λίθο κάθε δημοκρατίας, αλλά είναι επίσης και το κλειδί για την οικονομική ανάπτυξη: παρέχει τη σιγουριά που αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για επενδύσεις. Γι’ αυτό και θα συνεχίσω να τονίζω τη σημασία της προόδου στο πεδίο αυτό. Θεωρώ τις νέες γαλλικές προτάσεις ενδιαφέρουσες – πρέπει να συζητηθούν από τα κράτη-μέλη. Ελπίζω να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε αυτή τη συζήτηση το συντομότερο. Αλλά θέλω να υπογραμμίσω ότι η ποιότητα αυτής της συζήτησης είναι πιο σημαντική από την ταχύτητα. Εν τω μεταξύ, θέλω να παροτρύνω τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να συνεχίσουν τη μεταρρυθμιστική τους πορεία.  

Έντυπη Καθημερινή

 

Σχετικά Άρθρα