Ένας καμένος πάπυρος από το Αρχαίο Ερκολάνο (σ.σ. γνωστό και ως Αρχαίο Ηράκλειο, στην Καμπανία) «ξετυλίχθηκε» ψηφιακά, 2.000 μετά την καταστροφή του από την έκρηξη του Βεζούβιου.
Δια γυμνού οφθαλμού, το εύρημα δεν διαφέρει και πολύ από ένα κομμάτι κάρβουνου, καθώς είχε απανθρακωθεί κατά την ηφαιστειακή έκρηξη του 79 μ.Χ. με αποτέλεσμα να είναι πολύ εύθραυστο και να μην μπορεί να ξετυλιχθεί.
Επιστήμονες που χρησιμοποίησαν μηχανήματα ακτίνων Χ, με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης κατάφεραν να αποκαλύψουν γραμμές του χαμένου από χρόνια κειμένου.
Φυσικά χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να γίνει ο πάπυρος πλήρως αναγνώσιμος, αλλά η ομάδα που ανέλαβε το έργο χαρακτηρίζει τα αποτελέσματα άκρως ελπιδοφόρα.
«Είμαστε σίγουροι ότι θα μπορέσουμε να διαβάσουμε σχεδόν ολόκληρο τον πάπυρο, και είναι η πρώτη φορά που μπορούμε να το πούμε αυτό με σιγουριά», δήλωσε ο Στίβεν Πάρσονς, επικεφαλής του προγράμματος Vesuvius Challenge, που επιχειρεί να αποκρυπτογραφήσει τους κατεστραμμένους παπύρους του Αρχαίου Ερκολάνο.
Ορισμένα γράμματα είναι ήδη ευδιάκριτα στο αρχαίο κείμενο και η ομάδα εκτιμά ότι πρόκειται για έργο φιλοσοφίας.
«Κοινή μοίρα»
Εκατοντάδες απανθρακωμένοι πάπυροι έχουν ανακαλυφθεί στην αρχαία πόλη που, όπως και η Πομπηία, θάφτηκε κάτω από πολλά μέτρα ηφαιστειακής τέφρας.
Στο παρελθόν, ορισμένοι από τους παπύρους που είχαν ανοιχτεί για να μελετηθούν, θρυμματίστηκαν.
Η βιβλιοθήκη Μπόντλιαν, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, έχει στην κατοχή της αρκετούς από τους παπύρους που παραμένουν αδιάβαστοι, κλειστοί και ανέγγιχτοι.
«Στο παρελθόν, ήταν αδύνατο να πειστούμε ότι οποιαδήποτε από τις τεχνικές μας θα ήταν αρκετά ασφαλής ή αποτελεσματική για να εξαγάγουμε οποιαδήποτε πληροφορία από τους παπύρους», εξήγησε στο BBC η Νικόλ Γκίλροϊ, επικεφαλής των εργασιών συντήρησης.
Τα χρόνια πέρασαν και οι δυνατότητες των νέων τεχνολογιών αναπτέρωσαν τις ελπίδες των επιστημόνων, καθώς τους επέτρεψαν να διερευνήσουν τους κυλίνδρους χωρίς να επικρέμεται ο κίνδυνος άμεσης καταστροφής.
Το σύστημα που χρησιμοποιούν οι ερευνητές, «μπορεί να αναλύσει εικόνες στην κλίμακα μερικών “χιλιοστών του χιλιοστού”», εξήγησε ο Αντριαν Μανκούζο, διευθυντής φυσικών επιστημών στις επιστημονικές εγκαταστάσεις Diamond Light Source.
Μετά τη σάρωση των παπύρων με ακτίνες Χ, δημιουργείται μία τρισδιάστατη αναπαράσταση τους και με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης αναγνωρίζονται τα διαφορετικά στρώματα των χειρογράφων (κάποια αγγίζουν σε μήκος τα δέκα μέτρα) και εντοπίζονται ίχνη αρχαίου μελανιού.
Η διαδικασία παραμένει ακόμα δύσκολη παρά τις τεχνολογικές προόδους, γιατί τόσο οι πάπυροι όσο και το μελάνι αποτελούνται από άνθρακα και δύσκολα μπορεί να τα ξεχωρίσει κανείς. Η Τεχνητή Νοημοσύνη αναζητά μικροσκοπικές διαφορές και, σε πολλές περιπτώσεις, καταφέρνει να ξαναφέρει τα κρυμμένα γράμματα στο φως.
Καθημερινή