Δεν ήταν φιλόλογος. Κι όμως αυτός ο Έλληνας βοήθησε να διαβαστεί η πρώτη ελληνική λέξη της Ιστορίας

Μιλούσε πέντε γλώσσες, έγραφε ποιήματα κρυφά και βοηθούσε τον Βέντρις στην αποκρυπτογράφηση της πρώτης ελληνικής λέξης.
Σάβ, 21/06/2025 - 21:04

Δεν ήταν αρχαιολόγος, ούτε καθηγητής. Φορούσε απλό σακάκι, δούλευε σε τράπεζα, μελετούσε τη Γραμμική Β τα βράδια. Τον έλεγαν Κωνσταντίνο Κτιστόπουλο. Όταν ο Μάικλ Βέντρις ανακοίνωσε την αποκρυπτογράφηση της πρώτης ελληνικής λέξης της Ιστορίας, ένα μεγάλο κομμάτι του έργου αντηχούσε και από τις δικές του νύχτες με στατιστικούς πίνακες, σύμβολα και αγωνία.

Το 1956, στο πρώτο παγκόσμιο συνέδριο για τη Γραμμική Β, ανάμεσα σε καθηγητές, φιλόλογους και αρχαιολόγους, στέκεται ένας Έλληνας νομικός. Δεν έχει διδακτορικό. Δεν εκπροσωπεί πανεπιστήμιο. Είναι όμως ο μόνος Έλληνας που έφτασε στα ίδια φωνητικά συμπεράσματα με τον Βέντρις για τα αρχαία σύμβολα. Και το έκανε μόνος του, από το Αιτωλικό.

Ήταν οικονομικός αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, γραμματέας του Παύλου Κουντουριώτη, υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος και, παράλληλα, αδηφάγος μελετητής αρχαίων γλωσσών. Ο Βέντρις του έγραψε. Ο Κτιστόπουλος απάντησε. Και οι δύο, άγνωστοι τότε, εργάζονταν χωρίς δημοσιότητα, χωρίς αναγνώριση. Δύο εραστές της γλώσσας. Στην καρδιά της αποκρυπτογράφησης, μιλούσαν μεταξύ τους στα ελληνικά.

Τα ποιήματά του ήταν κρυμμένα σε ένα τετράδιο με χοντρό εξώφυλλο. Γραμμένα με τη σεμνότητα του ανθρώπου που ποτέ δεν ζήτησε δάφνες. Μιλούν για τη μοναξιά, την πίστη, τον Σωκράτη, τον θάνατο. Ένας από αυτούς έχει τίτλο “Η Καταδίκη”. Δεν γράφτηκε για εκείνον, αλλά θα μπορούσε.

Στις αναλύσεις του απέφυγε τις εύκολες ερμηνείες. Δεν άγγιξε τα σύμβολα σαν ιεροφάντης, αλλά σαν μαθηματικός. Η μεθοδικότητά του εντυπωσίασε όλους τους ξένους. Στην Ελλάδα, ελάχιστοι τον μνημόνευσαν. Δεν του άρεσε να προβάλλεται. Δεν τον ενδιέφερε. Το τετράδιό του ήταν πιο σημαντικό από οποιοδήποτε βήμα συνεδρίου.

Όταν ο Βέντρις δημοσίευσε την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β, αναγνώρισε δημοσίως τον ρόλο του Κτιστόπουλου. Τον ξεχώρισε. Τον εμπιστευόταν. Και ήταν από τους λίγους που έφτασαν τόσο κοντά στην αλήθεια, χωρίς να έχουν θεσμική θέση ή τίτλο. Το μόνο τους κοινό; Η πίστη ότι το παρελθόν μπορεί να διαβαστεί.

Ο Κτιστόπουλος πέθανε το 1977, σε ηλικία 86 ετών. Την ημερομηνία την είχε “προβλέψει”, γελώντας. “Θα έχει πολλά εφτάρια”, έλεγε. Έφυγε 7.10.1977. Άφησε πίσω του ένα τετράδιο με ποιήματα, χιλιάδες σημειώσεις, και ένα αποτύπωμα πάνω στο μυστήριο της πρώτης ελληνικής λέξης της Ιστορίας. Χωρίς ποτέ να φωνάξει πως ήταν εκεί.

www.sportime.gr.