Δυναμικά στο χώρο της έρευνας της μαστίχας αλλά και του μαστιχόδεντρου ξεκινά το 2018 για την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών, έχοντας σε εξέλιξη τρία, χρηματοδοτούμενα από την Ευρ. Ένωση προγράμματα που ξεκίνησαν από πέρσι, στα οποία ήρθαν να προστεθούν φέτος άλλα δύο, με το συνολικό προϋπολογισμό τους να φτάνει στα 6 εκατομμύρια ευρώ.
Έχοντας αναπτύξει ένα δίκτυο συνεργασιών με πανεπιστημιακούς παράγοντες αλλά και επιχειρήσεις στην προσπάθειά της να διεισδύσει στην αγορά του φαρμάκου, η Ένωση στοχεύει στην επιστημονική τεκμηρίωση των θεραπευτικών ιδιοτήτων της μαστίχας, ενώ παράλληλα ερευνά - μεταξύ πολλών άλλων- και τις δυνατότητες μελλοντικής γενετικής βελτίωσης του μαστιχόδεντρου.
“Έχουμε ξεκλειδώσει τον… κωδικό της μαστίχας και τον ελέγχουμε κομμάτι - κομμάτι”, ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του στο Ράδιο “Α” ο αναπληρωτής Γενικός Δ/ντής της ΕΜΧ και υπεύθυνος Έρευνας και Ανάπτυξης, Ηλίας Σμυρνιούδης, μιλώντας για την αξιοποίηση των ερευνητικών προγραμμάτων που αποσκοπούν στην ανάδειξη των ιδιοτήτων της μαστίχας, στη δημιουργία νέων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας αλλά και στην προστασία του φυτικού υλικού.
Παράλληλα, επισημαίνει ότι εκτός της επιστημονικής έρευνας, στην οποία η ΕΜΧ επενδύει και με ίδιους πόρους από το 2004, δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην προστασία της μαστίχας, με σύμμαχο την Ευρωπαϊκή Ένωση.
“Η επιστήμη είναι κοινή σε όλους, το θέμα είναι να προστατέψεις τη μαστίχα κι αυτό η Ένωση το κάνει. Η μαστίχα είναι Π.Ο.Π. και εκτός από το εάν μπορεί να παραχθεί ή όχι αλλού, είναι γνωστό ότι επειδή είναι Προστατευομένης Ονομασίας Προέλευσης απαγορεύεται να παραχθεί αλλού. Αυτό ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά παράλληλα η ΕΜΧ κάνει κινήσεις μαζί με την Ε.Ε. και έχει καταφέρει να ανοίξει την προστασία της μαστίχας και σε άλλες περιοχές( Ιαπωνία, Κορέα, Αμερική, Καναδά).”, είπε ο κ. Σμυρνιούδης.
Έρευνα με… φαρμακευτικό προσανατολισμό
Όπως εξήγησε ο αναπληρωτής Γενικός Δ/ντής της ΕΜΧ, το 2017, η ΕΜΧ συμμετείχε σε 3 ερευνητικά προγράμματα, ενώ εγκρίθηκαν άλλα δύο, τα οποία θα ξεκινήσουν το 2018.
Πιο αναλυτικά, από τα τρία προγράμματα, τα δύο είναι χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΞΑΝΤΑΣ / MAST4HEALTH -Horizon 2020) και το τρίτο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την από ΕΜΧ
Το πρώτο πρόγραμμα, «MAST4HEALTH», στηρίζεται στον σχεδιασμό μίας διεπιστημονικής προσέγγισης με στόχο την αξιολόγηση της χορήγησης μαστίχας για τη διαχείριση της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος NAFLD / NASH, που αποτελεί μία από τις πιο συχνές επιπλοκές της παχυσαρκίας και του σακχαρώδους διαβήτη στους δυτικούς πληθυσμούς και που επηρεάζει περίπου το 50% των διαβητικών και το 76% των παχύσαρκων ασθενών.
Λόγω των περιορισμών στις τρέχουσες θεραπευτικές αγωγές NAFLD, πολλές νέες προσπάθειες επικεντρώνονται στη διερεύνηση μη φαρμακολογικών μέσων για τη διαχείριση της νόσου και ιδίως μέσω των διατροφικών ουσιών ή βιοενεργών φυτοχημικών στοιχείων, που βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά και τα φυτά ή τα παράγωγά τους.
Το MAST4HEALTH αποσκοπεί στη διερεύνηση της επίδρασης της Μαστίχας, η οποία πρόσφατα έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στη μείωση των λιπιδίων μέσω των αντιοξειδωτικών / αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων της.
Η κοινοπραξία αποτελείται από επτά ακαδημαϊκούς και έξι συνεργαζόμενες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Γ. Δεδούση.
Δίνοντας αξία στα υποπροϊόντα
Το δεύτερο πρόγραμμα «EXANDAS» αφορά ένα ευρωπαϊκό επιστημονικό πρόγραμμα, που στοχεύει στην εφαρμογή νέων καινοτόμων τεχνολογιών στον χώρο των φυσικών προϊόντων με στόχο την ολοκληρωμένη και αποτελεσματική εκμετάλλευση των θεραπευτικών δυνατοτήτων, που έχουν τα υποπροϊόντα και τα απόβλητα επεξεργασίας των φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών.
Η κοινοπραξία αποτελείται από έξι ακαδημαϊκούς και έξι συνεργαζόμενες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις που, υπό την επίβλεψη του Δρ. Νεκτάριου Αλιγιάννη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, της Φαρμακευτική Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
“Ο επιστημονικός σχεδιασμός του EXANDA συμπεριλαμβάνει την αξιοποίηση και εκμετάλλευση των υποπροϊόντων της μαστίχας και αρωματικών φυτών για την δημιουργία νέων καλλυντικών και συμπληρωμάτων διατροφής.
Η βελτιστοποίηση και η αναβάθμιση αυτών των διαδικασιών σε συνδυασμό με την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών θα οδηγήσει στη ανάπτυξη καινούριων προϊόντων”, σημείωσε ο κ. Σμυρνιούδης, επισημαίνοντας ότι το χρονοδιάγραμμα και των δύο προγραμμάτων είναι 4 χρόνια.
Η μαστίχα στο “μικροσκόπιο” για νοσήματα του εντέρου
Η τρίτη έρευνα, που είναι αυτοχρηματοδοτούμενη από την ΕΜΧ, διαπραγματεύεται την Απορρόφηση και βιοδιαθεσιμότητα μικρο-συστατικών κάψουλας με φυσική Μαστίχα Χίου. Κλινική μελέτη για την αξιολόγηση της δράσης σε ασθενείς με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου. Η μελέτη πραγματοποιείται από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και η κλινική μελέτη στο ΙΑΣΩ General, επιχειρώντας να ισχυροποιήσει τη δυναμική του προϊόντος για φαρμακευτική χρήση, όχι μόνο για αντιμετώπιση στομαχικών προβλημάτων αλλά και εντερικών.
Υδατοδιαλυτή μαστίχα
Παράλληλα, όπως προαναφέρθηκε, στις αρχές του 2018 ξεκινούν δύο νέα προγράμματα. Πρόκειται για τα HYDROMAST & MAST4TREES, τα οποία θα υλοποιηθούν από την ΕΜΧ και την Mediterra και χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα “Ερευνώ και Καινοτομώ” της ΓΓΕΤ.
“Πιο συγκεκριμένα το έργο HydroMast, στοχεύει στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης πλατφόρμας για τη μετατροπή της μαστίχας σε υδατοδιαλυτή μορφή, έτσι ώστε να παραχθεί μια γκάμα προϊόντων φιλικών στον καταναλωτή. Με βάση την τεχνογνωσία των φορέων που θα συμπράξουν, θα αναπτυχθούν μεθοδολογίες για τη μορφοποίηση της μαστίχας σε ένα τελικό υδατοδιαλυτό προϊόν”, ανέφερε ο κ. Σμυρνιούδης.
Ψάχνουν και για το μαστιχόδεντρο του μέλλοντος
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Πρόγραμμα MAST4TREES, που όπως εξήγησε ο υπεύθυνος έρευνας και ανάπτυξης της ΕΜΧ, αποσκοπεί στην ενίσχυση της καλλιέργειας των μαστιχόδεντρων με στοιχεία από τη χρήση καινοτόμων βιοτεχνολογικών μεθόδων.
Οι Στόχοι του Έργου είναι:
•Γενετική ταυτοποίηση των επιλεγμένων παραγωγικών μαστιχόδεντρων με μοριακούς δείκτες,
•Ανάπτυξη πρωτοκόλλων εγγενούς πολλαπλασιασμού (σπόρος) των μαστιχόδεντρων και πολλαπλασιασμού με ιστοκαλλιέργεια από σπόρο που εκβλάστησε in vitro
•Καταγραφή ζημιογόνων εδαφογενών παθογόνων και εξεύρεση μοριακών δεικτών ανάδειξης της ανθεκτικότητας των μαστιχόδεντρων στα παθογόνα αυτά
•Διάγνωση του φύλου νεαρών σποροφύτων με χρήση μοριακών δεικτών (ISSR, SCAR), εναλλακτικών μοριακών μεθόδων (RAD), αέριας και υγρής χρωματογραφίας και βιοχημικών & φαινοτυπικών δεικτών
•Εξερεύνηση του μοριακού μηχανισμού βιοσύνθεσης και έκκρισης της μαστίχας μετά από μηχανικό τραυματισμό του κορμού του μαστιχόδεντρου μέσω της διαφορικής ανάλυσης της έκφρασης των γονιδίων (DEG)
•Αναζήτηση βιο-δεικτών συνδεδεμένων με την περιεκτικότητα της μαστίχας σε ουσίες με αντιδιαβητική και αντιβακτηριδιακή δράση (αντι-H. pylori)
•Παραγωγή σπόρου από διασταυρώσεις των επιλεγμένων παραγωγικών κλώνων για δημιουργία F1 υβριδίων για μελλοντική γενετική βελτίωση του μαστιχόδεντρου
