Για τη ζωή, τις αγωνίες, τα δύσκολα και τις περιπέτειες, των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου μιλά το νέο βιβλίο του Ηπειρώτη συγγραφέα Θοδωρή Δεύτου, με τίτλο ''Το πέρασμα αντίκρυ'' που παρουσιάστηκε με κύριο ομιλητή τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Χίου κ. Μάρκο, στο κινηματοθέατρο του ''Φάρου'' στο Βαρβάσι,την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2019 στις 6.30 μ.μ. από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος, το βιβλιοπωλείο Καμπάνη και τον Μορφωτικό Σύνδεσμο Βαρβασίου Χίου Βιβλιοθήκη ''Ο Φάρος''. Μαζί με τον Σεβασμιώτατο, το βιβλίο σχολίασαν και ανέγνωσαν αποσπάσματα, ο Πρεσβύτερος Ιωάννης Κ. Βορριάς, πτυχιούχος ποιμαντικής και κοινωνικής θεολογίας, εφημέριος Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού και η Πρεσβυτέρα του Δέσποινα Π. Ι. Μπογή, Φιλόλογος.
Την εκδήλωση προλόγισε η πρόεδρος του ''Φάρου'' Γεωργία Χούλη που τόνισε ότι αυτό, είναι το τρίτο από τα βιβλία του Θοδωρή Δεύτου, που παρουσιάζει με χαρά ο ''Φάρος'' Βαρβασίου (τα δύο άλλα ήταν το ''Σμύρνη συγνώμη'' και το ''Είμαι Πολίτισσα τζάνουμ'') και πληροφόρησε το κοινό ότι ο συγγραφέας που επρόκειτο να παρευρεθεί στην εκδήλωση, δεν τα κατάφερε να φτάσει στη Χίο εξαιτίας των δύσκολων καιρικών συνθηκών, αλλά υποσχέθηκε ότι θα έρθει σύντομα με τη συνεργασία του ''Φάρου'' για να υπογράψει τα αντίτυπα του βιβλίου για το κοινό.
Το μυθιστόρημα μιλά για πέντε νέους Βορειοηπειρώτες που το 1955 προσπαθούν να διαφύγουν στην Ελλάδα και έρχονται αντιμέτωποι με τις Αλβανικές περιπόλους και το ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα κατά μήκος της συνοριογραμμής. Από τους πέντε, μόνο ο Οδυσσέας καταφέρνει να γλυτώσει και να περάσει αντίκρυ...καταλήγει στην Αμερική. Τα χρόνια περνούν, αλλά δεν παύει να αγωνιά για τη μοίρα των δικών του και της Όλγας, του μεγάλου του έρωτα. Πάντα αναρωτιέται...να'ναι άραγε ζωντανοί...ή άφησαν την τελευταία τους πνοή στις απάνθρωπες φυλακές του Σπατς;
Η Πρεσβυτέρα και Φιλόλογος Δέσποινα Π. Ι. Μπογή ανέγνωσε με μεγάλη μεταδοτική ικανότητα και σαφήνεια, χαρακτηριστικά αποσπάσματα του βιβλίου που καταδεικνύουν το καθεστώς ανελευθερίας (βλέπε, άκου, μη μιλάς) που επικρατούσε στη Βόρειο Ήπειρο την περίοδο του Εμβέρ Χότζα κυρίως για τους Έλληνες της περιοχής και πως το σύστημα της ''κολεκτιβοποίησης'' που εφαρμόστηκε, τους κατέστησε απόλυτα εξαρτημένους από το κράτος, αφού δεν μπορούσαν πια να συντηρήσουν τις οικογένειές τους με τα προϊόντα που παρήγαγαν από την καλιέργεια της γης και τα ζώα τους.
Ο Πρεσβύτερος Ιωάννης Κ. Βορριάς, καθηγητής της ποιμαντικής και κοινωνικής θεολογίας και εφημέριος, τόνισε ότι το συγγραφικό έργο του Θοδωρή Δεύτου κινείται στο χώρο των αλησμόνητων πατρίδων του Ελληνισμού από την Κωνσταντινούπολη, τον Πόντο και τη Σμύρνη έως και την Κύπρο και τώρα έρχεται να μιλήσει και για την Ήπειρο, την ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα, που σ' αυτό το βιβλίο, καταθέτει και προσωπικά του βιώματα.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος, μιλώντας για το περιεχόμενο του βιβλίου και τον συγγραφέα Θοδωρή Δεύτο τον οποίο έχει γνωρίσει, τόνισε ότι παρόλες τις διεθνείς κακές πολιτικές συγκυρίες και τους πολέμους, στη Βόρειο Ήπειρο ακόμη και ''οι λίθοι κεκράξονται'' Ελληνικά, από τα Αρχαιολογικά (ακόμα και μαρτυρίες του Στράβωνα) και παλαιοχριστιανικά (από την εποχή της επίσκεψης του Αποστόλου Παύλου) ευρήματα της περιοχής, μέχρι τους Έλληνες που ζουν εκεί και είναι Χριστιανοί Ορθοδοξοι και γηγενείς κάτοικοι του χώρου και όχι έποικοι. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου που είναι επίσης Ιστορικός και Φιλόλογος, είπε μεταξύ άλλων, ότι η Ήπειρος ήταν πάντα μία και ενιαία και ότι η ονομασία ''Βόρειος Ήπειρος'', που δεν συναντάται πότε προγενέστερα στην Ιστορία, επιβλήθηκε το 1913 βίαια και αυθαίρετα. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου Ψαρών και Οινουσών κ. Μάρκος, διηγήθηκε και κάποιο περιστατικό με Φοιτητές της Φιλοσοφικής Αθηνών, που έφευγαν από το Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου εν ώρα μαθήματος για να πάνε στο συλλαλητήριο που διοργάνωσε τότε (1984) ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως, Πογωνιανής και Κονίτσης κ. Σεβαστιανός, για την υποστήριξη των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ότι στην ερώτηση του καθηγητή ''που πάτε;'', oι φοιτητές του απάντησαν ''κύριε καθηγητά την προηγούμενη ώρα διδαχτήκαμε Αρχαία Ελληνική Ιστορία...τώρα πάμε να την υποστηρίξουμε!''.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν, μαζί με το εκλεκτό ακροατήριο, ο Βουλευτής Χίου Ανδρέας Μιχαηλίδης και ο Δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς.
