Μήπως υπάρχει κάποιο άτομο στο στενό οικογενειακό σου περιβάλλον που έχει διαρκή ανάγκη φροντίδας; Αν ναι, μήπως ο φροντιστής του είσαι εσύ και αυτό είναι στιγμές που σου γίνεται δυσβάστακτο;
Όσο γερνάει ο παγκόσμιος πληθυσμός, τα συστήματα υγείας δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις για περίθαλψη των ασθενών, οπότε ο ρόλος αυτός συχνά πέφτει στις πλάτες των συγγενών τους. Σύμφωνα με την αμερικανική Mayo Clinic, σχεδόν το ένα τρίτο των ενήλικων Αμερικανών παρέχει βοήθεια σε κάποιο άτομο του περιβάλλοντος του, συχνά ενήλικο ή υπέργηρο, χωρίς όμως να έχει την εξειδίκευση να το κάνει. Μπορεί να είναι κάποιος ασθενής γονέας ή σύντροφος ή ένα παιδί με προβλήματα υγείας, ακόμα και κάποιος πιο μακρινός συγγενής.
Η φροντίδα ασθενούς μπορεί να είναι ανταποδοτική αλλά είναι και στρεσογόνα
Οι φροντιστές είναι συνήθως άτομα που παίρνουν σοβαρά τον ρόλο τους και έχουν ως βασική αξία ζωής την παροχή βοήθειας στους οικείους τους που την έχουν ανάγκη. Αυτή η συνθήκη όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει αλλαγές και στην δική τους ζωή. Είναι φυσικό να νοιώθουν θυμό, εξάντληση, άγχος, μοναξιά και θλίψη. Το άγχος του φροντιστή είναι κάτι εντελώς συνηθισμένο.
Είναι επίσης πιθανό και αντιμετωπίσουν εξελικτικά διάφορα προβλήματα με την δική τους ψυχική ή σωματική υγεία. Ποιοι παράγοντες ενισχύουν αυτό το άγχος σύμφωνα με την Mayo Clinic;
- Αν είσαι γυναίκα
- Αν έχεις λιγότερα χρόνια βασικής εκπαίδευσης
- Αν ζεις με το άτομο που φροντίζεις
- Αν αντιμετωπίζεις κοινωνική αποξένωση
- Αν έχεις κατάθλιψη
- Αν έχεις οικονομικές δυσκολίες
- Αν ξοδεύεις πολλές ώρες στην φροντίδα του ασθενούς
- Αν στερείσαι δεξιοτήτων αντιμετώπισης ή έχεις δυσκολία να λύνεις προβλήματα
- Αν το κάνεις γιατί δεν υπάρχει άλλη επιλογή
Ως φροντιστής λοιπόν, μπορεί να επικεντρωθείς τόσο πολύ στην προσπάθεια να βοηθήσεις το αγαπημένο σου πρόσωπο που δεν συνειδητοποιείς ότι σταδιακά επιδεινώνεται η δική σου υγεία ή ακόμα και η στοιχειώδης καθημερινή σου συνθήκη. Είναι λοιπόν σημαντικό να δώσεις λίγη βάση στα παρακάτω, ώστε να καταλάβεις αν τυχόν πάσχεις από το άγχος του φροντιστή.
- Αισθάνεσαι διαρκή ανησυχία ή ακόμα και απελπισία
- Αντιμετωπίζεις διαρκή κούραση
- Κοιμάσαι περισσότερο ή λιγότερο από ότι χρειάζεσαι φυσιολογικά
- Παίρνεις ή χάνεις βάρος
- Θυμώνεις ή εκνευρίζεσαι ευκολότερα
- Χάνεις το ενδιαφέρον σου για δραστηριότητες που σε ευχαριστούσαν παλιότερα
- Αισθάνεσαι διαρκή θλίψη
- Έχεις συχνά πονοκεφάλους, σωματικό πόνο ή άλλα προβλήματα υγείας
- Κάνεις καταχρήσεις σε αλκοόλ, τσιγάρο ή φάρμακα
Το διαρκές άγχος για μεγάλη χρονική περίοδο μπορεί μακροπρόθεσμα να βλάψει την υγεία σου και να σε οδηγήσει σε κατάθλιψη. Επιπλέον μπορεί να μην ασκείσαι όσα θα έπρεπε, να μην τρέφεσαι ή να μην κοιμάσαι σωστά με αποτέλεσμα να κινδυνεύεις περισσότερο από καρδιοπάθειες ή διαβήτη.
Πώς να αντιμετωπίσεις το άγχος του φροντιστή
Η ψυχική και σωματική δοκιμασία την οποία περνάει ένας φροντιστής μπορεί να λυγίσει ακόμα και τα πιο ανθεκτικά άτομα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να λάβει κάθε δυνατή βοήθεια που μπορεί να βρεθεί ώστε να μπορέσει και στον ρόλο του να ανταπεξέλθει και το αγαπημένο του πρόσωπο να βοηθήσει καλύτερα. Είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι αν δεν φροντίσει τον εαυτό του, δεν θα μπορέσει να βοηθήσει και το άτομο που τον έχει ανάγκη.
Πρέπει να ζητήσει και να λάβει βοήθεια
Αν δεν υπάρχουν άλλα συγγενικά άτομα να εμπλακούν στην φροντίδα του ασθενούς ή του ηλικιωμένου, τότε καλό θα είναι να βρεθούν κάποιοι φίλοι που μπορούν ίσως να βοηθήσουν με τα ψώνια ή κάποιες δουλειές, τουλάχιστον μια δυο φορές την εβδομάδα. Αν όμως υπάρχουν άτομα από την οικογένεια που έχουν χρόνο και δυνατότητα, τότε θα πρέπει να γίνει μια κουβέντα για το πως μπορεί να μοιραστεί το βάρος.
Πρέπει να βάζει ρεαλιστικούς στόχους
Αυτό ίσως να σημαίνει ότι θα πρέπει οι στόχοι να σπάνε σε μικρότερα κομμάτια και να αντιμετωπίζονται ένας ένας. Βοηθητική είναι επίσης και μια καθημερινή ρουτίνα που εξασφαλίζει μια κάποια ηρεμία. Το άτομο που έχει αναλάβει την φροντίδα του ασθενούς ή του ηλικιωμένου, καλό θα είναι να μην επιφορτίζεται με μεγάλα έργα όπως τα οικογενειακά τραπέζια ή οι πολλές υποχρεώσεις για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
Κοινωνική βοήθεια
Μια έρευνα μέσω του συστήματος υγείας, του δήμου ή της ενορίας, μπορεί να δείξει ότι υπάρχουν κοινωνικές υπηρεσίες στις οποίες θα μπορούσε να αποταθεί ο φροντιστής ώστε να λάβει βοήθεια.
Μπορεί να μπει σε κάποια υποστηρικτική ομάδα
Μια υποστηρικτική ομάδα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση, ενθάρρυνση αλλά και πρόταση κάποιων στρατηγικών για να αντιμετωπίσει ο/η φροντιστής το άγχος. Τα άλλα άτομα της ομάδας καταλαβαίνουν ευκολότερα το τι περνάει, ενώ κάποιοι μπορεί να εξελιχθούν σε καλούς φίλους.
Φίλοι και οικογένεια
Είναι πολύ εύκολο για ένα άτομο στην συνθήκη του φροντιστή να αποξενωθεί σταδιακά από το κοινωνικό του περιβάλλον, να χάσει τους φίλους και την κοινωνική του δραστηριότητα. Αυτό θα το βυθίσει σε ακόμα μεγαλύτερο άγχος. Οι φίλοι και η οικογένεια λοιπόν πρέπει να βοηθήσουν όσο μπορούν με τακτικές συναντήσεις, περιπάτους ή έστω έναν απλό καφέ στην βεράντα.
Διατήρηση της καλής υγείας
Καλή διατροφή, ύπνος και άσκηση είναι οι βασικοί πυλώνες της αυτό-φροντίδας ενός φροντιστή και δεν θα πρέπει να τους παραμελεί έτσι ώστε να καταφέρει να ανταπεξέλθει στο δύσκολο έργο του.
Πηγή: oneofus.gr