Η φωνή είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης του αναπνευστικού συστήματος, του λάρυγγα και του ηχητικού συστήματος. Ο αέρας που εκπνέεται από τους πνεύμονες διέρχεται από τις φωνητικές χορδές, οι οποίες πάλλονται με αποτέλεσμα τη δημιουργία φωνής.
Η φωνή παράγεται σε τρία επίπεδα. Αρχικά χρειάζεται μια πηγή αέρα, οι πνεύμονες, που κατά την εκπνοή ωθούν τον αέρα προς τα πάνω, προς τον λάρυγγα. Εκεί, στο δεύτερο επίπεδο, οι δύο γνήσιες φωνητικές χορδές κλείνουν και με τον τρόπο αυτό αυξάνει η πίεση του αέρα από κάτω. Όταν η πίεση αυτή ανοίξει τις χορδές, ο αέρας περνάει ανάμεσά τους και οδηγείται προς το τρίτο επίπεδο, την ανατομική περιοχή πάνω από τον λάρυγγα (φάρυγγας, στοματική κοιλότητα, ρινοφάρυγγας, ρινική κοιλότητα, χείλη), όπου αποκτά τα χαρακτηριστικά που καθιστούν μοναδική την κάθε φωνή.
Υπάρχουν, κάποιοι παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή φυσιολογικής φώνησης και αυτοί είναι:
- Περιβάλλον
- Υγεία
- Συναίσθημα
- Χρήση φωνής
- Δομή του φωνητικού συστήματος
- Φωνητική ανάπτυξη
Όταν αλλάζει κάτι στις φυσιολογικές συνθήκες κίνησης των χορδών (ξηρότητα, κάπνισμα, ατελής σύγκλειση, τραυματισμός, νεοπλάσματα), παρουσιάζεται δυσφωνία, βραχνάδα, αλλοίωση στην χροιά, κόπωση, ενόχληση στον λάρυγγα.
Δυσφωνικό πρόβλημα, επίσης, μπορεί να εμφανιστεί όταν ένα άτομο κάνει κακή χρήση φωνής (παράγει φωνή με ιδιαίτερη φωνητική πρόκληση). Αυτό συχνά συμβαίνει σε επαγγέλματα που έχουν φωνητικές απαιτήσεις (εκπαιδευτικοί, κληρικοί, τραγουδιστές, στρατιωτικοί κτλ.) χωρίς βέβαια να αποκλείονται άτομα που στην καθημερινότητά τους χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν έντονα τη φωνή τους.
Μερικά συμπτώματα που θα πρέπει να μας ανησυχήσουν σχετικά με τη φωνή μας.
• Αν η φωνή μας είναι βραχνή.
• Αν αισθανόμαστε πόνο στο λαιμό.
• Αν καταβάλλουμε περισσότερη προσπάθεια για να μιλήσουμε.
• Αν «καθαρίζουμε» συχνά το λαιμό μας.
• Αν οι άνθρωποι γύρω μας, μας ρωτούν συχνά αν είμαστε κρυωμένοι, ενώ δεν είμαστε.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στις διαταραχές φώνησης
Ο λογοθεραπευτής ανήκει στην διεπιστημονική ομάδα για την αντιμετώπιση των δυσφωνιών. Ο ρόλος του είναι η συνεργασία με γιατρούς ΩΡΛ και η δημιουργία ειδικού προγράμματος θεραπείας.
Κοκκώδη Γεωργία - Λογοθεραπεύτρια,
ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Συμβουλευτικής - Ψυχοθεραπείας - Λογοθεραπείας:
ΚΟΚΚΩΔΗ Γ. - ΖΑΝΝΙΚΟΥ Σ.
