Οι προτεινόμενες χρεώσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και το μέλλον της ναυτιλίας σε σχέση με τις απαιτήσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) αποτέλεσαν τον πυρήνα μίας έντονης και αποκαλυπτικής συζήτησης στη διάρκειας πάνελ στο πλαίσιο του Maritime Cyprus 2025 Conference, όπου κορυφαίοι Έλληνες και ξένοι πλοιοκτήτες έθεσαν στο τραπέζι τις παραμέτρους για την ενεργειακή μετάβαση του κλάδου.
Ο Γιώργος Προκοπίου, ο πρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών, Ανδρέας Χατζηγιάννης, ο Θανάσης Μαρτίνος, η Σεμίραμις Παληού και ο Δρ Ιωάννης Κούστας ανέλυσαν τις προκλήσεις και τα παράδοξα της τρέχουσας στρατηγικής, εκφράζοντας έντονη ανησυχία για τη μετατροπή της ναυτιλίας σε φοροεισπρακτικό μηχανισμό, χωρίς ουσιαστικό περιβαλλοντικό αποτέλεσμα.
Ο Γιώργος Προκοπίου σε σημείο της τοποθέτησης του μίλησε για τους νηογνώμονες που έκαναν «kolotoumpa» -όπως είπε στα ελληνικά τη λέξη- και τώρα αντιτίθενται στον τρόπο που θέλει να εφαρμόσει μέτρα ο ΙΜΟ για πλήρη απανθρακοποίηση της ναυτιλίας έως το 2050 μόλις ο Ντόναλντ Τραμπ στράφηκε εναντίον του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού αντιτιθέμενος στα μέτρα αυτά.
Μάλιστα στο τέλος της συζήτησης όταν ο συντονιστής, Γιώργος Μούσκας που είναι εφοπλιστής και αντιπρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών, είπε στον γενικό γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού Αρσένιο Ντομίνγκεζ που ήταν παρών, ότι ακούσαμε τις απόψεις των Ελλήνων πλοιοκτητών, που ουσιαστικά εξέφρασαν ανησυχίες και διαφωνίες, εκείνος σχολίασε δεικτικά: «Κάποιων εφοπλιστών. Γιατί υπάρχουν και άλλοι που έχουν αντίθετη με αυτούς άποψη»,
Γιώργος Προκοπίου: Η μείωση ταχύτητας ως λύση – Η ανάγκη για ρεαλιστικές πολιτικές και επενδύσεις σε τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα
Ο έμπειρος πλοιοκτήτης Γιώργος Προκοπίου άνοιξε τη συζήτηση με ιδιαίτερα αιχμηρό και ρεαλιστικό τόνο. Υπογράμμισε πως η μείωση της ταχύτητας των πλοίων κατά δύο κόμβους μπορεί να οδηγήσει έως και σε 50% μείωση των εκπομπών, επισημαίνοντας ότι ήδη από το παρελθόν είχε προτείνει αυτή τη λύση, η οποία τότε είχε απορριφθεί από τη ναυτιλιακή κοινότητα της Βόρειας Ευρώπης: «Τότε, το 80% του ακροατηρίου —ιδίως οι βόρειοι Ευρωπαίοι φίλοι μας— ήταν αντίθετοι. Τώρα, χρόνια μετά, βλέπουμε ότι οι νηογνώμονες προτείνουν συνεχώς τη μείωση ταχύτητας ».
Για τους πολιτικούς έκανε μια σαφή διάκριση ανάμεσα σε αυτούς και τους επιχειρηματίες/τεχνικούς. Το σχόλιό του υπογραμμίζει τη διαφορά ανάμεσα σε ευχολόγια και ρεαλισμό. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε:
«Οι πολιτικοί υπόσχονται το επιθυμητό, γιατί έχουν χρονικό ορίζοντα λίγων μηνών ή ετών. Εμείς, οι επιχειρηματίες και οι τεχνικοί, πρέπει να μιλάμε για το εφικτό γιατί δραστηριοποιούμαστε συνεχώς».
Αυτό σημαίνει ότι, κατά τον ίδιο, οι πολιτικοί συχνά κάνουν υποσχέσεις χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την πρακτικότητα ή τη δυνατότητα υλοποίησης μέτρων που προτείνουν. Αντίθετα, όσοι δραστηριοποιούνται στην αγορά (όπως οι πλοιοκτήτες) πρέπει να βασίζονται σε ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες λύσεις.
Ο κ. Προκοπίου τόνισε ότι ο πραγματικός κοινός στόχος των πλοιοκτητών και των περιβαλλοντολόγων είναι η μείωση των ρύπων, κάτι που περνά μέσα από την κατανάλωση λιγότερων και καθαρότερων καυσίμων και όχι μέσω επιβολής φόρων. Με 103 πλοία υπό ναυπήγηση, επεσήμανε ότι οι πλοιοκτήτες επενδύουν συνεχώς στην πιο προηγμένη τεχνολογία, όταν αυτή είναι διαθέσιμη.
«Οι φόροι και τα πρόστιμα δεν μειώνουν τη ρύπανση. Απλώς μετατρέπουν τη ναυτιλία σε φοροεισπρακτικό μηχανισμό», σημείωσε χαρακτηριστικά. Παράλληλα, πρότεινε να δοθεί χρόνος για την ανάπτυξη πραγματικών λύσεων, όπως η στερεή δέσμευση άνθρακα, και όχι να προχωρήσουν πολιτικές που δεν έχουν εφαρμοσιμότητα.
Σε σημείο της ομιλίας του μίλησε για τους νηογνώμονες που έκαναν kolotoumpa και αντιτίθενται στον τρόπο που θέλει να εφαρμόσει μέτρα ο ΙΜΟ ια πλήρη από-ανθρακοποίηση της ναυτιλίας έως το 2050 μόλλις ο Ντόναλντ Τραμπ στράφηκε εναντίον του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού αντιτιθέμενος στα μέτρα αυτά.
Ανδρέας Χατζηγιάννης
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών επεσήμανε ότι το μερίδιο της ναυτιλίας στις παγκόσμιες ανθρωπογενείς εκπομπές είναι αμελητέο — της τάξης του 1 στο εκατομμύριο.
Σημείωσε ότι δεν υπάρχουν ακόμα εναλλακτικά καύσιμα διαθέσιμα σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ η χρήση πυρηνικής ενέργειας στην εμπορική ναυτιλία είναι πρακτικά αδύνατη, λόγω του κανονιστικού και πολιτικού περιβάλλοντος.
Επέκρινε σφοδρά το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων (ETS), λέγοντας πως μόνο αυξάνει το κόστος, χωρίς να προσφέρει πραγματική περιβαλλοντική πρόοδο. Αντιθέτως, η ναυτιλία έχει εδώ και δεκαετίες επενδύσει στην αποδοτικότητα, καθώς λειτουργεί υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού, όπου η εξοικονόμηση καυσίμου είναι αναγκαία για την επιβίωση.
Σεμίραμις Παληού
Η κα Σεμίραμις Παληού μίλησε για το υψηλό κόστος της ενεργειακής μετάβασης και εξέφρασε τον έντονο προβληματισμό για την έλλειψη σαφήνειας στους σχεδιασμούς των ρυθμιστικών αρχών. Τόνισε ότι στόχος των σχεδίων απανθρακοποίησης είναι να μειώσουν τη διαφορά τιμής μεταξύ των ορυκτών και των καθαρών καυσίμων, αλλά παραμένει αδιευκρίνιστο πώς θα γίνει αυτό στην πράξη.
Η ίδια έθεσε σειρά κρίσιμων ερωτημάτων: Ποιος θα διαχειρίζεται τα έσοδα από τους φόρους; Πώς θα επιστρέφουν στη ναυτιλία; Θα χρησιμοποιούνται πραγματικά για επενδύσεις; Η απουσία απαντήσεων προκαλεί ανησυχία, ιδίως όταν εξετάζεται το ενδεχόμενο τα έσοδα να χαθούν στη γραφειοκρατία ή να καταλήξουν εκτός κλάδου.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στο παγκόσμιο ανταγωνιστικό πεδίο: «Μια παγκόσμια ρύθμιση για την από-ανθρακοποίηση είναι απαραίτητη. Οι περιφερειακές ρυθμίσεις θα είναι καταστροφικές, προκαλώντας ασύμμετρα βάρη στους πλοιοκτήτες και υπονομεύοντας την ισότιμη λειτουργία της αγοράς».
Δρ Ιωάννης Κούστας
Ο Δρ Ιωάννης Κούστας προχώρησε σε σφοδρή κριτική του ευρωπαϊκού ETS, τονίζοντας πως η πολιτική χαράσσεται χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των ειδικών του κλάδου. Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Είναι σαν να λες σε έναν γιατρό πώς να κάνει μεταμόσχευση καρδιάς — δεν λειτουργεί έτσι».
Αναφέρθηκε στο παράδειγμα της ίδιας του της εταιρείας, που κατέβαλε 7 εκατ. ευρώ στο ETS στις 30 Σεπτεμβρίου, χωρίς κανένα από αυτά τα ποσά να επιστρέφει στη ναυτιλία. Έθεσε σοβαρά ζητήματα διαφάνειας και δικαιοσύνης, επισημαίνοντας πως τα πλοία πληρώνουν για εκπομπές ακόμα και όταν ταξιδεύουν εκτός ΕΕ.
«Πλοία που βρίσκονται μόνο 10 μέρες σε ευρωπαϊκά ύδατα πληρώνουν για 90. Αυτό δεν είναι δίκαιο. Το κόστος τελικά μετακυλίεται στον Ευρωπαίο καταναλωτή», ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ εξέφρασε την απαισιοδοξία του ότι τα έσοδα από τους φόρους θα οδηγήσουν πραγματικά σε μείωση των εκπομπών: «Το πιθανότερο είναι ότι σε πέντε ή δέκα χρόνια θα είμαστε στο ίδιο σημείο».
Στη συνέxεια τον λόγο πήρε ο Θανάσης Μαρτίνος ο οποίος επισήμανε τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες των πολιτικών απανθρακοποίησης και την ανάγκη στήριξης της ελληνικής ναυτιλίας και βιομηχανίας.
Ο Θανάσης Μαρτίνος, κορυφαίος Έλληνας πλοιοκτήτης, παρενέβη στη συζήτηση για τις πολιτικές μείωσης των εκπομπών στη ναυτιλία, τονίζοντας ότι οποιοδήποτε σχέδιο μετάβασης πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές, φορολογικές και οικονομικές επιπτώσεις – όχι μόνο τις περιβαλλοντικές.
«Δεν μπορούμε να αγνοούμε το τι σημαίνει για τις επιχειρήσεις μια τέτοια μετάβαση», τόνισε. «Όταν απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις και κεφαλαιακές δαπάνες, δεν μπορεί η πολιτική να λειτουργεί τιμωρητικά. Πρέπει να υπάρχει πρόνοια ώστε τα οφέλη αυτών των πολιτικών να επιστρέφουν στις τοπικές βιομηχανίες και να ενισχύουν την εθνική οικονομία — όχι να διοχετεύονται στο εξωτερικό.»
Ο κ. Μαρτίνος ανέδειξε τις αδικίες του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας ρύπων (ETS), φέρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα:
«Ένα τάνκερ 100.000 τόνων που ξεκινά από τον Αραβικό Κόλπο και φτάνει στην Ευρώπη, ταξιδεύει 90 ημέρες συνολικά. Από αυτές, μόνο 10 διανύονται σε ευρωπαϊκά ύδατα. Παρ’ όλα αυτά, το πλοίο επιβαρύνεται με φόρους για το σύνολο του ταξιδιού. Το ίδιο συμβαίνει και με πλοία που ταξιδεύουν προς την Αφρική, την Ασία ή την Αμερική – πληρώνουμε για εκπομπές που δεν πραγματοποιούνται στην Ευρώπη».
Αυτό, όπως είπε, στρεβλώνει την αγορά και δημιουργεί ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις ευρωπαϊκές και ελληνικές ναυτιλιακές επιχειρήσεις. «Πρόκειται για ένα άδικο και αναποτελεσματικό σύστημα», ανέφερε, κάνοντας λόγο για «μια πολιτική που μπορεί να εξελιχθεί σε καταστροφή, αν δεν αναθεωρηθεί».
Αναφερόμενος στην ελληνική συμμετοχή στις νέες τεχνολογίες και τις πρωτοβουλίες απανθρακοποίησης, υπογράμμισε ότι υπήρξε σημαντική κινητοποίηση σε συνεργασία με το ΙΣΝΕΣ (Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την Ενεργειακή Στρατηγική), ενώ πολλές ελληνικές εταιρείες εργάζονται ήδη ενεργά σε σχετικά προγράμματα.
«Η συμμετοχή είναι υπαρκτή και ισχυρή. Οι περισσότερες ελληνικές εταιρείες, είτε πρόκειται για τάνκερ είτε για bulk carriers, έχουν ήδη μπει σε τροχιά καινοτομίας και βελτίωσης», ανέφερε. Όμως, όπως ξεκαθάρισε, για να προχωρήσουν αυτές οι επενδύσεις, χρειάζεται σταθερό και δίκαιο ρυθμιστικό περιβάλλον, το οποίο να ενισχύει την προσπάθεια — όχι να τη στραγγαλίζει.
newmoney.gr.
