Το θέμα της λήψης διοικητικών και νομοθετικών μέτρων για την επιτάχυνση εξέτασης των αιτήσεων ασύλου στα νησιά του ανατολικού και νοτίου Αιγαίου, θέτει με ερωτησή του στους υπουργούς Μεταναστευτικής Πολιτικής και Δικαιοσύνης, ο Βουλευτής της Ένωσης Κεντρώων, Γεώργιος – Δημήτριος Καρράς.
Αναλυτικά αναφέρει:
«Αποτελεί κοινό τόπο που επιβεβαιώθηκε και από τον επικεφαλής του Γραφείου Αθηνών του Διεθνούς Μεταναστευτικού οργανισμού (ΔΟΜ) του Ο.Η.Ε. στην εκπομπή «Ευρώπη» της 14.1.2017 στην ΕΡΤ1, ότι η εξέταση των αιτημάτων ασύλου των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά του Ανατολικού και Νότιου Αιγαίου απαιτεί τουλάχιστον 1 χρόνο, χωρίς να διευκρινίζεται αν στο χρονικό διάστημα του έτους περιλαμβάνεται και η διαδικασία ενώπιον των Επιτροπών Προσφυγών ή όχι. Προς αντιμετώπιση δε του χρονίζοντος προβλήματος ο ίδιος επικεφαλής Γραφείου Αθηνών του ΔΟΜ, πρότεινε να ενισχυθούν οι υπηρεσίες ασύλου με εξειδικευμένο προσωπικό που θα αποστείλει ο Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης Ασύλου.
Η δραματική καθυστέρηση διεκπεραιώσεως των αιτημάτων ασύλου έχει συνέπειες που αντανακλούν τόσο στις κοινωνίες της ηπειρωτικής Ελλάδας, εκεί που υπάρχουν χώροι φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, όσο και ιδιαίτερα στα νησιά, όπου λόγω του μεγάλου αριθμού που έχει εγκλωβιστεί στο καθένα (όπως στη Λέσβο 5.537, στη Χίο 3.517 και στη Σάμο 1.870-πηγή The Huffington Post 31.12.2016), κατά μεγάλη πλειονότητα οικονομικοί μετανάστες (πηγή Αυγή 25.12.2016), οι τοπικές κοινωνίες ασφυκτιούν, με γνωστές τις πρόσφατες εντάσεις μεταξύ υπουργών και δημοτικών αρχών, καθώς και κίνδυνο δημιουργίας σοβαρών επεισοδίων.
Οι καθυστερήσεις αυτές εγκυμονούν κινδύνους προς την κατεύθυνση της μετεγκατάστασης από την Ελλάδα στις χώρες της Ε.Ε. των δικαιούμενων ασύλου, αφού είναι ήδη γνωστό ότι οι καθυστερήσεις αυτές έχουν περιορίσει το συμφωνημένο μηνιαίο αριθμό μετεγκαταστάσεων με κίνδυνο την περαιτέρω μείωσή του, ενόψει μάλιστα πιθανής μεταβολής της πολιτικής ευρωπαϊκών κυβερνήσεων μετά τις εκλογές σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε. εντός του 2017.
Επιπλέον αναμένεται ότι μεγάλος αριθμός προσφύγων εξαιτίας της μη απορροφήσεώς του από τις ευρωπαϊκές χώρες θα παραμείνει στην Ελλάδα και εξίσου μεγάλος αριθμός μεταναστών που θα απορριφθεί το αίτημα ασύλου, θα παραμείνει αναγκαστικά στη χώρα εξαιτίας απροθυμίας της χώρας καταγωγής τους να τους αποδεχθεί, οπότε ανακύπτει το ζήτημα της ανάγκης ενσωμάτωσής τους στην ελληνική κοινωνία (κατά δήλωση Μουζάλα ο αριθμός αυτός είναι τουλάχιστον 20.000 – 25.000 και αφορά μόνο πρόσφυγες και όχι μετανάστες, πηγή Αυγή ο.π.).
Παρότι στην αιτιολογική έκθεση του πρόσφατου Ν. 4375/2016 υποστηρίζεται ότι στο νόμο αυτό που προσαρμόζει την ελληνική νομοθεσία στην οδηγία 2013/32 ΕΕ, προβλέπονται διατάξεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τόσο των εκτάκτων αναγκών λόγω της προσφυγικής κρίσης, όσο και των μελλοντικών ή/και παγίων αναγκών για τη λειτουργία ενός δικαίου και αποτελεσματικού συστήματος εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας, εντούτοις διαπιστώνεται ότι η ψήφιση και η εφαρμογή και του νέου αυτού νόμου, αν και οι ροές του έτους 2016 εμφανίζονται σχετικά περιορισμένες έναντι του παρελθόντος, δεν επαρκεί να αντιμετωπίσει τις έκτακτες περιστάσεις που έχουν δημιουργηθεί στα νησιά και εξακολουθούν οι καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτημάτων ασύλου όπως και πριν και ήδη η Ελλάδα, όχι μόνο γίνεται αντικείμενο εντόνου κριτικής από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και την κοινή γνώμη, αλλά και έχει ως επακόλουθο να δυσχεραίνεται καθημερινά η αναγκαία συνεργασία Ελλάδας-Ε.Ε. Λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι δεν αποκλείονται απρόβλεπτης εκτάσεως εξελίξεις στα ανατολικά σύνορά μας και ελλοχεύει κίνδυνος κατάρρευσης της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας της 18/3/2016.
Επειδή εκ των ανωτέρω διαφαίνεται ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα δεν έχει αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά και θα παραμείνει κρίσιμο για πολλά επόμενα έτη και πιθανόν εντεινόμενο, με δεδομένο ότι υποβάλλονται από τους εισερχόμενους στην Ελλάδα μέσω των νησιών (ιδίως οικονομικοί μετανάστες) αιτήσεις παροχής διεθνούς προστασίας-ασύλου, προς το σκοπό να μην επιστρέφονται στη χώρα προέλευσης και να αναζητούν τρόπους διεξόδου προς τη βόρεια Ευρώπη. Καθίσταται σαφές λοιπόν ότι δεν είναι ρεαλιστική η δήλωση ότι από τον Απρίλιο θα ξεκινήσει η αποσυμφόρηση των νησιών (πηγή, Αυγή ο.π.) και πρέπει το πρόβλημα να αντιμετωπισθεί άμεσα, εγκαταλειπόμενων πρακτικών και διαδικασιών που το διατηρούν εκκρεμές.
Επειδή μετά τη συμφωνία της Ε.Ε.-Τουρκίας της 18/3/2016 και μετά τη συμφωνία Ελλάδας-Τουρκίας στις 20/3/2016, που προβλέπουν την απαγόρευση μετακινήσεως στην ηπειρωτική χώρα των εισερχομένων στα νησιά μετά τις ημερομηνίες αυτές, για την εξέταση των αιτήσεων ασύλου ετέθη εκτός του πεδίου εφαρμογής το άρθρο 60 του Ν. 4375/2016 και ιδιαίτερα η παράγραφος 2 αυτού, που ορίζει ότι αν δεν ληφθεί απόφαση εντός 28 ημερών από την κατάθεση της αίτησης, επιτρέπεται στον αιτούντα η είσοδος και παραμονή στο εσωτερικό της χώρας, οπότε το αίτημα εξετάζεται κατά τις πάγιες διαδικασίες. Συνέπεια τούτου είναι αφενός μεν ο εγκλωβισμός στα νησιά των εισερχομένων μετά τις ημερομηνίες των συμφωνιών και αφετέρου η αδυναμία συντόμου εξετάσεως των αιτημάτων ασύλου από τα Περιφερειακά Γραφεία και το Αυτοτελές Κλιμάκιο των νησιών, όχι μόνο λόγω ανεπάρκειας εξειδικευμένου προσωπικού αλλά και επιπλέον διότι οι τηρούμενες διαδικασίες (σε πρώτο και δεύτερο βαθμό) έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα χρονοβόρες και αναποτελεσματικές για την περίπτωση των νησιών, με αποτέλεσμα να αποδεικνύεται ιδιαίτερα αισιόδοξη η δήλωση ότι από τον Απρίλιο θα αρχίσει η αποσυμφόρηση.
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτώνται οι κύριοι Υπουργοί και παρακαλούνται να καταθέσουν τα αναγκαία προς ενημέρωσή μου, σε σχέση με τα κατωτέρω ερωτήματα, έγγραφα:
- Ποιος ο συνολικός αριθμός αιτήσεων διεθνούς προστασίας-ασύλου που έχουν υποβληθεί μετά τις 19/3/2016 στην Υπηρεσία Ασύλου και ειδικότερα σε κάθε ένα από τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λέρο, Ρόδο και στο Αυτοτελές Κλιμάκιο Ασύλου της Κω και ποιος ο αριθμός των αιτήσεων που τυχόν έχουν διεκπεραιωθεί, διευκρινιζομένου στην περίπτωση διεκπεραιώσεως, του αριθμού εκείνων που έχουν γίνει δεκτές και του αριθμού εκείνων που έχουν απορριφθεί.
- Ποιος ο μέσος χρόνος που απαιτείται για την εξέταση και ολοκλήρωση του κάθε αιτήματος από τα ανωτέρω Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου και Αυτοτελές Κλιμάκιο Ασύλου.
- Σε ποιες οφειλόμενες ενέργειες (π.χ. άμεση διάθεση επιπλέον εξειδικευμένου προσωπικού, μετάκληση προσωπικού από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης Ασύλου, ανάθεση αρμοδιοτήτων εξετάσεως των αιτήσεων από πρόσωπα υπηρετούντα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα) πρόκειται να προβούν ώστε να εξασφαλισθεί σε όλες τις περιπτώσεις η ικανοποιητική λειτουργία των Περιφερειακών Γραφείων και του Αυτοτελούς Γραφείου των προαναφερόμενων νησιών.
- Προτίθενται να τροποποιήσουν το Ν.4375/2016 ώστε να εισαχθεί ειδική ταχεία διαδικασία που θα ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιών και θα εξασφαλίζει όμως τα κατοχυρωμένα δικαιώματα από το διεθνές, ευρωπαϊκό και εσωτερικό δίκαιο των προσφύγων και μεταναστών, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η έκτακτη κατάσταση και να αποσυμφορηθούν τα νησιά και να καταστεί δυνατή το συντομότερο δυνατό η μεταφορά τους στην ηπειρωτική Ελλάδα ή η μετεγκατάσταση τους σε χώρες της Ε.Ε.»
