Χωρίς προγραμματισμό. Χωρίς ραντεβού. Χωρίς σημειωματάριο. Μόνο μία αίτηση και την ταυτότητα στο χέρι για το γνήσιο της υπογραφής. Νωρίς το πρωί. Αρχές του Σεπτέμβρη. Πυροσβεστική Υπηρεσία Χίου. Ησυχία. Δεύτερος όροφος. Όλα γνώριμα, τόσα χρόνια, οι ίδιες σκάλες για ολιγόλεπτες δηλώσεις για το δελτίο… Ολιγόλεπτη αναμονή στο παλιό δερμάτινο σαλονάκι. Τίποτα δεν είναι το ίδιο. Να κουβαλάς μέσα σου αποκαίδια και να είσαι στην Πυροσβεστική Υπηρεσία… Αντίφαση. Στο βάθος ανοικτή η πόρτα του γραφείου του Διοικητή. Σκύβω. Διακρίνω την μορφή του. Δισταγμός. «Να μπω, να μην μπω; Θα με δεχτεί; Κι αν δεν;…». Ακόμη και η ερώτηση στους εξυπηρετικούς πυροσβέστες διστακτική « Μπορώ να δω τον κύριο Διοικητή;» Ούτε χρειάστηκε να πω όνομα, το λόγο της επίσκεψης…
Χτύπησα την ήδη ανοικτή πόρτα και… « Περάστε, καθίστε». Ευγένεια και «ζεστασιά».
Χωρίς περιττούς προλόγους, με μια εμφανή αμηχανία από την πλευρά μου, αρχίζω να του περιγράφω τις εφιαλτικές, κρίσιμες στιγμές που ζήσανε οι αγαπημένοι μου, ανάμεσα σε τόσους εκείνη την μέρα που έγινε νύχτα στην Βολισσό, την Αμανή…
Απέναντι μου ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χίου ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΕΛΑΡΙΔΗΣ. Της καμμένης Χίου…
Περίμενα να αλλάξει ύφος από τα πρώτα λεπτά, να υψώσει ένα τείχος, για να περάσει στην «αντεπίθεση», ψελλίζοντας γνώριμες, προβλέψιμες δικαιολογίες. Με ύφος απόμακρο. Υπηρεσιακό. Αντ’ αυτού…
Απέναντι μου είδα από τα πρώτα λεπτά είδα, έναν άνθρωπο συντετριμμένο. Ίσα που έβγαινε η φωνή του.
Δεν ήταν «ρόλος» προβαρισμένος, γιατί δεν με περίμενε. Δεν ήταν «κροκοδείλια δάκρυα» γιατί δεν υπήρχε καμία κάμερα να τα καταγράψει… Μα τόση συγκίνηση; Για την δική μου ιστορία;…
Αφού την άκουσε με αληθινό ενδιαφέρον, άρχισε να αφηγείται την δική του…
«ΚΟΝΤΕΨΑ ΝΑ ΧΑΣΩ 8 ΑΝΤΡΕΣ! Ήταν με δύο οχήματα στο ύψος των φωτοβολταικών. Προσπαθούσαν να φτιάξουν ζώνη άμυνας, γιατί η φωτιά πλησίαζε στην Βολισσό. Ενώ είχαν απλώσει τις μάνικες και περίμεναν την φωτιά μπροστά τους, βρέθηκε πίσω τους και τους κύκλωσε! Κινδύνεψαν να καούν»… Μια σύντομη περιγραφή μιας τραγωδίας που αποφεύχθηκε την ύστατη ώρα και παρέπεμπε σε θανάτους, σοβαρούς πυροσβεστών σε ώρα υπηρεσίας στις δασικές πυρκαγιές, όπως ζήσαμε στο Μελανιός το 1999, αλλά και στην Ζαχάρω Ηλείας το 2007.
Εκεί θα μπορούσε να είχε τελειώσει η σύντομη συζήτηση μας… Εκεί ήταν που του ζήτησα χαρτί και στυλό!
Όταν άρχισε να λέει με τρεμάμενη φωνή :« ΤΙ ΘΑ ΕΛΕΓΑ ΕΓΩ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ; ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΠΟΛΕΜΟΣ!».
Τότε, η απρογραμμάτιστη, πρωινή επίσκεψη στο γραφείο του Διοικητή της Π. Υ. Χίου, έγινε συνέντευξη. Γραμμένη σε λευκές σελίδες σημειώσεων που είχε μπροστά του.
Θυμήθηκα το πρόσωπο του που είδα στην τηλεόραση, στην συνέντευξη Τύπου, όταν γινόταν ο απολογισμός… Άλλος άνθρωπος!
Φορούσε και τώρα την στολή του, μίλησε για την ταχύτητα της θηριώδους φωτιάς που με τους ανέμους που έπνεαν, ανέβαινε δύο μποφόρ. Για την 1,5 περίπου ώρα που χρειάστηκε για να κυκλώσει την Βολισσό, για την ασυνήθιστα μεγάλη ξηρασία που φαίνονταν από το χρώμα του καπνού που έβγαιναν με την καύση… Ως στοιχεία, ως παραμέτρους, ως πληροφορίες. Δεν προσπάθησε να πείσει. Μιλούσε όχι με νούμερα για τις ταυτόχρονες φωτιές στην υπόλοιπη Ελλάδα, για το γιατί δεν ήλθαν τα αεροπλάνα που περιμέναμε. Ρωτήθηκε. Αναρωτήθηκε για τις ευθύνες που επιρρίπτουν πολίτες στις επίγειες δυνάμεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χίου: «Ήμασταν καλοί στην πρώτη φωτιά και στην δεύτερη;…»
Σχετικά με τις σοβαρές καταγγελίες «μη δράσης» από πυρόπληκτους και πολίτες στα φλεγόμενα χωριά, : «Αυτά θα τα απαντήσει ο Στρατηγός της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας όταν έλθει στην Χίο». Όχι όμως για να υπεκφύγει. Είχα απέναντι μου έναν βαθιά θλιμμένο άνθρωπο. Δεν ήταν αυτό που τον απασχολούσε. Να βρει μια δικαιολογία. Να καλύψει τα νώτα του. Μπορούσε άνετα όπως τόσοι «υπεύθυνοι», να κάνει μετάθεση ευθυνών. Να μιλήσει με αοριστολογίες. Υπηρεσιακά. Δεν το έκανε. Μίλησε, μετά από αρκετή επιμονή. Αλλά σε πρώτο πρόσωπο. Σαν να ήταν προσωπικό θέμα.
Δεν την χρησιμοποίησε ως έννοια. Όμως κάθε του φράση ήταν γύρω από αυτήν… ΕΥΘΥΝΗ!
Γύρισε πίσω, στο 2002, που ήλθε στο νησί μας… «Από τότε που ήλθα από την Λάρισα στην Χίο, το πρόβλημα του συμπολίτη μου, έπρεπε να το κάνω δικό μου για να έχω αποτέλεσμα» είπε εξηγώντας το ξεχείλισμα των συναισθημάτων του. Ασυνήθιστο για έναν αξιωματικό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Όχι το να νιώθει συναισθήματα, αλλά να τα εκφράζει, να τα μοιράζεται με τέτοια αυθεντικότητα και ένταση…
… Λέει με δύο λέξεις. Περισσότερο μιλά, με απλές λέξεις, χωρίς μελοδραματισμούς, για τα αποκαίδια που άφησαν πίσω τους οι φωτιές του Ιουνίου και του Αυγούστου στην Χίο. Δεν είναι ταλαιπωρημένος από τις ατελείωτες ώρες στα μέτωπα, όπως στην συνέντευξη Τύπου που κλήθηκε να δώσει, ή τότε που οδηγήθηκε στο Νοσοκομείο της Χίου, μετά την φωτιά του Ιουνίου, λόγω αφυδάτωσης και εξάντλησης. Είναι καταρρακωμένος! Φαίνεται στην φωνή του, στον τρόπο που κάθεται, στην ματιά του… Σκέφτεται τους ανθρώπους που από τον Ιούνιο ή τον Αύγουστο σε λίγες ώρες βρέθηκαν να μετράνε βαθιές πληγές, ζημιές ανυπολόγιστες. Υλικές και συναισθηματικές. Σίγουρα, η κατάθεση ψυχής του, δεν λαφρώνει το πένθος, το θυμό τους!
Σε εκείνο το γραφείο, με τηλέφωνα να χτυπάνε, από την δική του πλευρά βίωνε μιας μορφής «πένθους» για τις ανυπολόγιστες ζημιές… Τις αναλογιζόταν, σαν να ήταν κολλημένη η σκέψη του εκεί. Στις εικόνες της καταστροφής που τον ακολουθούσαν. Κι ας μην ανήκε στους πληγέντες.
«Είναι άνθρωποι που έχασαν τα σπίτια τους και δεν μπόρεσα να τους βοηθήσω. Ακόμη και ζώα τους να έχασαν, μελίσσια, είναι ζωή. Και μια ελιά που κάηκε έχει σημασία γιατί ήταν από τον παππού τους. Ο κόσμος έχει δίκιο. ΝΙΩΘΩ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΑ. Έρχονται και κάποιοι για να ευχαριστήσουν. Αλλά…
ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΕΜΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ. ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΜΕΝΟΣ;»
Η φωνή του σπάει και μετά επανέρχεται.
«Δεν υπάρχει λόγος να γραφτούν αυτά» επαναλαμβάνει συχνά- πυκνά, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, οι μικρές σελίδες σημειώσεων γεμίζουν…
Προσοχή στην Ανατολική Χίο
Φυσούσε πολύ εκείνη το πρωινό, στις αρχές του Σεπτέμβρη. «Απόψε το βράδυ δεν κοιμήθηκα. Επικοινωνούσα με την Υπηρεσία συχνά για να μάθω μην είχαμε πάλι κάτι…»
«Κι αν ο μη γένοιτο έχουμε ξανά,, είμαστε έτοιμοι;» τον ρώτησα. Όπως και για τον κίνδυνο «να γίνουμε ΜΑΤΙ» όπως επεσήμαναν μέσα από τις τραγικές στιγμές που έζησαν οι κάτοικοι της Βολισσού και κοντινών περιοχών που βρήκαν καταφύγιο κυνηγημένοι από την φωτιά και πυκνούς καπνούς, στις παραλίες, από όπου διασώθηκαν στην συνέχεια.
Η άποψη του είναι ότι θα είχαμε πολλούς νεκρούς αν δεν είχε λειτουργήσει το 112.
Κατά την γνώμη του που κατέθεσε και στο συντονιστικό, αναγκαία είναι η διάνοιξη περιφερειακών ζωνών γύρω από τους οικισμούς. «Από το 2002 που ήλθα στην Χίο, πρώτη φορά είναι οι φωτιές μέσα στις πόλεις και τους οικισμούς ! Δεν το είχα ζήσει ποτέ μου» είπε ο κύριος Καπελαρίδης.
« Τι να σας πω για το αν είμαστε έτοιμοι; Πρέπει να γίνει ταυτόχρονα εκπαίδευση του πληθυσμού για την ασφαλή εκκένωση, απομάκρυνση κομμένων ξηρών κλαδιών, της βιομάζας, να τοποθετηθούν υπόγεια καλώδια της ΔΕΔΔΗΕ, και τέλος να καθαριστούν οι μικρές χωματερές». Προτάσεις που φυσικά, έστω και μετά την ανυπολόγιστη καταστροφή, πρέπει να αγκαλιαστούν και να υλοποιηθούν τάχιστα!
Ως προς τον, επίσης σοβαρό κίνδυνο, να εγκλωβιζονταν ακόμη και να κινδυνέψουν πολίτες που αν και εκκένωσαν τα χωριά, τους οικισμούς, γιατί δεν κατευθύνθηκαν από τις αρχές , με ασφάλεια και συντονισμένα, στις παραλίες της Βολισσού, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χίου, ήταν προβληματισμένος. Για χωριά και οικισμούς της Ανατολικής Χίου, που με βάσει την εμπειρία του, ενδέχεται λόγω στενότητας δρόμων και μοναδικής οδού διαφυγής να εγκλωβίσουν πολίτες… Να υπάρξουν «ομοιότητες» με το ΜΑΤΙ… Επισήμανση που θα πρέπει να προβληματίσει σοβαρά…
Ένα τελευταίο θέμα που είχε μείνει μετέωρο από το βράδυ της 22ας Ιουνίου, όταν καίγονταν η κεντρική Χίος…
Νωρίς το βράδυ εκείνης της Κυριακής, με ανακοίνωση του ο Δήμος Χίου, ζητούσε από τους πολίτες να φέρουν στην Π. Υ Χίου, νερά, σάντουιτς, κολλύρια, ξηρά τροφή, κ.ά.
Ανακοίνωση που έγινε μέσω διαδικτύου με το λογότυπο του Δήμου, εξ ονόματος της Π.Υ. Χίου, προκαλώντας σοβαρά ερωτήματα καθώς πρώτη φορά γινόταν τέτοια έκκληση στο νησί κατά την διάρκεια πυρκαγιά.
Γεγονός που «υποστηρίχθηκε» ένθερμα και «αυθόρμητα» από το περιβάλλον του Δημάρχου. Ενώ, ταυτόχρονα επικρίθηκε σφοδρότατα από συμπολίτες μας.
«Με εκπλήσσετε με αυτά που μου λέτε! Όντως όταν γύρισα μετά την πρώτη φωτιά, από την νοσηλεία μου στο Νοσοκομείο, στην Υπηρεσία, την βρήκα να είναι γεμάτη νερά. Ρώτησα ποιος τα έφερε και μου είπαν « ο κόσμος»…
ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΔΩΣΑ ΤΕΤΟΙΑ ΕΝΤΟΛΗ. ΔΕΝ ΖΗΤΗΣΑΜΕ ΠΟΤΕ ΤΊΠΟΤΑ. ΔΕΝ ΣΤΕΙΛΑΜΕ ΠΟΤΕ ΤΕΤΟΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ.
Η Π. Υ. έχει τους προυπολογισμούς και καλύπτει τις ανάγκες σε νερά και ό,τι άλλο. Αυτές είναι πάγιες εντολές» είπε κατηγορηματικά ο κύριος Καπελαρίδης.
Απάντηση που δημιουργεί εύλογα ερωτήματα, για το « ποιος και γιατί;» έκανε την διαδικτυακή έκκληση το βράδυ της 22ας Ιουνίου με το λογότυπο του Δήμου Χίου, «εξ ονόματος» της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χίου, χωρίς να έχει ποτέ ζητηθεί, χωρίς να υπάρχει πραγματική ανάγκη αφού προβλέπεται η αγορά τους από τον προϋπολογισμό της.
Με τον κύριο Καπελαρίδη κατεβήκαμε μαζί στο αμαξοστάσιο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χίου, όπου ακόμη υπήρχαν πολλές παλέτες εμφιαλωμένου νερού, από τις 22 Ιουνίου! Στις σκέψεις του Διοικητή της, είναι καθώς πλησιάζουμε στην λήξη της αντιπυρικής περιόδου, να σταλούν σε κάποιο ίδρυμα, καθώς προέρχονται από τους πολίτες της Χίου, ακόμη και από την Ομογένεια της Αμερικής που ευαισθητοποιήθηκε…
Η λήξη της αντιπυρικής περιόδου, θα σημάνει και την λήξη της θητείας του Σταύρου Καπελαρίδη, ενός αξιωματικού που με αγάπη για τον τόπο, ευσυνείδητα υπηρετεί χρόνια στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Χίου,
Ερώτηση που αιωρείται και μένει να απαντηθεί στο τέλος της.
Οι άλλες, αυτές που βασανίζουν τους πληγέντες και το σύνολο των Χιωτών για την φωτιά της Αμανής…
Από τον Στρατηγό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που θα παραστεί στην μονοθεματική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χίου.
Ευγενία Κώττη
