Ας τελειώσει πρώτα ο Δήμος Χίου τον δημοτικό κήπο και ας αφήσει για αργότερα τα υπόλοιπα πάρκα και χώρους αναψυχής που προτίθεται να δημιουργήσει αφού κατεδαφίσει την οικία Αμπελιώτη
Το πρώτο κείμενο μου για την οικία Αμπελιώτη στην εφημερίδα «Αλήθεια» δημοσιεύτηκε το 2006. Είχε προηγηθεί ένα στον «Σύγχρονο Λόγο» το 2003, πριν από τον θάνατο της ιδιοκτήτριας του σπιτιού, διότι από τότε οι εκάστοτε δημοτικές αρχές είχαν σκοπό την κατεδάφισή του. Ας θυμηθούμε λίγο την ιστορία του μέσα από ένα κείμενο του ιστοτόπου Chios.is που δημοσιεύτηκε το 2019.
Η οικογένεια Αμπελιώτη δραστηριοποιήθηκε στον χώρο του εμπορίου στη Χίο κατά το δεύτερο μισό του 19ου και τον 20ό αιώνα. Οι κατοικίες της οικοδομήθηκαν στους Αγίους Αναργύρους και στην Ατσική. Το οικόπεδο στους Αγίους Αναργύρους αγοράστηκε πιθανόν μετά το 1822.
Η οικία Αμπελιώτη βρίσκεται στα νούμερα 1-3-5 της οδού Αγίων Αναργύρων. Αποτελείται από τρία κτίρια. Στο πρώτο από αυτά, στο υπέρθυρο της κυρίας εισόδου αναγράφονται εγχάρακτα τα αρχικά Λ Α και η ημερομηνία «Οκτώβριος 1892». Το δεύτερο ανεγέρθηκε την εποχή του Μεσοπολέμου. Προς τα δυτικά βρίσκεται Τρίτη, ερειπωμένη κατοικία.
Η πρόσβαση στον όροφο γίνεται από χώρο υποδοχής στο ισόγειο όπου τοποθετήθηκε ξύλινη κλίμακα και το στόμιο υπόγειας δεξαμενής αποθήκευσης ομβρίων υδάτων. Τα πέντε δωμάτια στον όροφο του παλαιότερου λιθόκτιστου κτιρίου διαρθρώνονται γύρω από ένα εξάγωνης κάτοψης χωλ με ίχνη ζωγραφικής διακόσμησης στους τοίχους. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πεντάφυλλη θύρα του σαλονιού με τους ζωγραφιστούς πολύχρωμους υαλοπίνακες που μιμούνται vitreaux.
Η όψη της κατοικίας χρωματίστηκε, όσον αφορά το παλαιό κτίσμα, με κόκκινο της Πομπηίας κατά τη μόδα των αρχών του 20ού αιώνα. Ο κλειστός εξώστης που καταλάμβανε όλη την όψη της, κατεδαφίστηκε πριν από δεκαπέντε χρόνια περίπου. Η προσθήκη του Μεσοπολέμου χρωματίστηκε με Ινδικό γαλάζιο και την όψη της καταλάμβανε εξώστης που κατεδαφίστηκε επίσης.
Ο Κωνσταντίνος Αμπελιώτης και η σύζυγος του Μαρία, το γένος Λίναρη, ζούσαν στην Αμερική και υπήρξαν οι τελευταίοι ιδιοκτήτες του σπιτιού. Τελευταίοι ένοικοι έως την δεκαετία του 1980 ήταν ο κουρέας Αναστάσιος Δρακάκης και η σύζυγος του. Η Μαρία Αμπελιώτη αποβίωσε το 2007. Ο Κωνσταντίνος Αμπελιώτης, ο οποίος κληροδότησε το ακίνητο στον Δήμο Χίου, είχε πεθάνει λίγα χρόνια νωρίτερα. Ο Δήμος Χίου ουδέποτε ενδιαφέρθηκε για την συντήρησή του, παρά μόνο για την τμηματική τεχνητή αποσάθρωσή του. Από τις αρχές του 21ου αιώνα υπάρχει πρόθεση διαφόρων δημοτικών αρχών να το κατεδαφίσουν αγνοώντας, προφανώς, πως πρόκειται για διατηρητέο κτίριο.
Βασίλης Αγιαννίδης,
συντηρητής αρχαιοτήτων στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου
