Για το Τοπογραφικό και Χαρτογραφικό έργο του Κωνσταντίνου Ν. Κανελλάκη μίλησε το απόγευμα του Σαββάτου στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο η γνωστή και από το μεγάλο συγγραφικό έργο της Αθηνά Ζαχαρού - Λουτράρη Φιλόλογος, Ιστορικός και Αρχαιολόγος.
Ολόκληρη τη Χίο, βήμα-βήμα, χαρτογράφησε ο Κωνσταντίνος Κανελλάκης με μεγάλη λεπτομέρεια και επιτυχία...τόση λεπτομέρεια και επιτυχία, που θα τη ζήλευαν πολλοί σύγχρονοι χάρτες. Το μεγάλο αυτό Τοπογραφικό και Χαρτογραφικό επίτευγμα ο σπουδαίος αυτός λόγιος της Χίου, με την πολύπλευρη προσφορά του στο χιακό πολιτισμό, το έφερε εις πέρας σε μια εποχή (στο μεταίχμιο από την Τουρκοκρατία στην απελευθέρωση και το Νεοελληνικό κράτος) όπου δεν υπήρχαν ευκολίες ούτε μετακινήσεων, ούτε τοπογραφικά μηχανήματα αλλά ούτε και οι χρηματοδοτήσεις από το Κράτος.
Το αντίθετο μάλιστα...ο Κωνσταντίνος Κανελλάκης αντιμετώπιζε συνέχεια δυσκολίες και απαγορεύσεις. Όπως μάλιστα τόνισε η κ. Αθηνά Ζαχαρού-Λουτράρη ο Κωνσταντίνος Κανελλάκης ήταν και σ' αυτό αυτοδίδακτος όπως και σε τόσα άλλα στα οποία δραστηριοποιήθηκε και διεκπεραίωσε με επιτυχία. Όταν ήθελε να ασχοληθεί με τη Γλωσσολογία έπαιρνε σχετικά βιβλία πρώτα και διάβαζε και μάθαινε,όταν καταπιανόταν με τα νομίσματα ή τις επιγραφές το ίδιο ...όλα τα διεκπεραίωσε με μελέτη και εργασία.
Ο τομέας που αγάπησε και υπηρέτησε με αυταπάρνηση ο Κ. Κανελλάκης ως την τελευταία του πνοή ήταν η Χαρτογραφία. Η οικογέννειά του λέει, όπως μας είπε χαρακτηριστικά η Αθηνά Ζαχαρού-Λουτράρη, ότι...''ο Κανελλάκης ξεψύχησε φτιάχνοντας χάρτες''. Κατασκεύασε αξιοθαύμαστους χάρτες του νησιού και σχεδιαγράμματα του Κάμπου και της πόλης της Χίου, με παρένθετους πίνακες και μακροσκελή υπομνήματα,που δίνουν την ακριβή εικόνα του τόπου στα τέλη του 19ου-αρχές20ου αιώνα. Πολλούς απ' αυτούς τους είδαμε σε διαφάνειες και μας τους εξήγησε αναλυτικά η κ.Αθηνά Ζαχαρού-Λουτράρη. Στα ''Διαγράμματα της πόλεως Χίου'' και του''Άστεως Κάμπου'' (και αναφέρει ως Άστυ τον Κάμπο επειδή εκεί κατοικούσε η ''Αριστοκρατία'' του νησιού) σχεδίασε με κάθε λεπτομέρεια όλα τα τοπογραφικά στοιχεία και στα μακροσκελέστατα συνοδευτικά υπομνήματα κατέγραψε πολύτιμες ιστορικές μαρτυρίες.
Πριν από τους Χάρτες του Κανελλάκη υπήρχαν μόνο μερικοί χάρτες του Αγγλικού Ναυαρχείου πολύ ''Λακωνικοί'' και ο Χάρτης του Φιστέλ Ντε Κουλάνς, που κι αυτός δεν είχε πολλές λεπτομέρειες.
Το 1899 ο Κωνσταντίνος Κανελλάκης ολοκλήρωσε χειρόγραφο Χάρτη της Χίου. Το 1903 εξέδωσε τον ''Τοπογραφικόν Πίνακα της νήσου Χίου'', ευμεγέθη, ακριβή και επαρκή, που μέχρι τότε στερούνταν ο τόπος. Ο Χάρτης του Κανελλάκη ήρθε κι έπεσε πάνω στην ώρα. Χρησιμοποιήθηκε από τον Ελληνικό Στρατό στον απελευθερωτικό αγώνα του 1912 και ήταν πραγματικά το πιο χρήσιμο εργαλείο για τις μάχες που δόθηκαν πάνω στο νησί γιατί οι Τούρκοι είχαν Χάρτες δικούς τους της Χίου και ήξεραν που βάδιζαν, ενώ ο Ελληνικός Στρατός δεν θα είχε άλλον Χάρτη αν δεν υπήρχε αυτός του Κανελλάκη, όπως τόνισε εύστοχα η Αθηνά Ζαχαρού - Λουτράρη στην ομιλία τής.
Ο ίδιος ο Κ.Κανελλάκης έσπευσε με την Ελληνική Σημαία στα χέρια να προυπαντήσει τον Ελληνικό Στρατό στο Κοντάρι και μάλιστα έβγαλε και ένθερμο λόγο και δώρισε αμέσως τους Χάρτες του στο Ελληνικό Στράτευμα. Επίσης δώρισε τους Χάρτες του λίγο μετά (όπως άλλωστε αναφέρει κι ο ίδιος σε κάποια επιστολή του) στη νεοσύστατη Ελληνική Αστυνονική Υπηρεσία στο νησί, στο Δήμο και σε πλήθος άλλες Κυβερνητικές Υπηρεσίες. Μάλιστα αναφέρει ως ''μάρτυρα'' γι' αυτό τον Συνταγματάρχη Νικόλαο Δελαγραμμάτικα όπως μας είπε η Αθηνά Ζαχαρού-Λουτράρη.
Οι χάρτες του Κανελλάκη είναι φτιαγμένοι με απαράμιλο μεράκι και συνέπεια και αυτό φρόντισε να μας το δείξει καθαρά η κ. Αθηνά Ζαχαρού-Λουτράρη. Περιέχουν πληροφορίες και λεπτομέρειες αξιοθαύμαστες. Σε πάμπολλα σημεία είναι καταγεγραμμένο που υπάρχει νερό, με υποσημειώσεις όπως π.χ....''εκεί υπάρχει μόνο ένα δέντρο, μια αχλαδιά,σε είκοσι βήματα αριστερά από την αχλαδιά υπάρχει πηγάδι''. Αυτό ήταν κάτι ιδιαιτέρως σημαντικό εκείνη την εποχή διότι οι μετακινήσεις γινόνταν με τα πόδια ή με το γαϊδουράκι και υπήρχε στη Χίο (αλλά και παντού ) πολλή ύπαιθρος. Ο Κανελλάκης έχει σημειώσει Αρχαιολογικούς τόπους ,καταστήματα ,παντοπωλεία, Εκκλησίες , Μοναστήρια , Σχολεία, αποστάσεις και πόση ώρα χρειάζεται για να μετακινηθείς από το ένα Χωριό στο άλλο, Τράπεζες και Ασφαλιστικές Εταιρείες που είχε τότε πόλλες στη Χίο, τα ταξιδιωτικά γραφεία των Ατμοπλοίων και άλλα πολλά...μέχρι και απολιθώματα δέντρων κάπου έξω απ'τα Νέννητα κατέγραψε ''που κάποια στιγμή πρέπει να τα βρούμε για το καλό της Χίου'' όπως είπε -πολύ σωστά- Αθηνά Ζαχαρού-Λουτράρη. Όλα αυτά τα κατέγραψε στους Χάρτες του ο Κωνσταντίνος Κανελλάκης με τους πιο σύγχρονους και ευκρινείς κώδικες της εποχής, με χρώματα (μπλε τους ποταμούς ,πορτοκαλί την πόλη της Χίου με το νέο τότε Λιμάνι,ροζ τις μικρότερες Διοικητικές Περιφέρειες και τόσα άλλα...
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Αντιπεριφερειάρχης Σταμάτης Κάρμαντζης, ο Δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς η Πρόεδρος του Φιλοτεχνικού και μέλη ,πολλοί Φιλόλογοι και Εκπαιδευτικοί, κάποιοι Χιώτες που τους συναντάμε συχνά-πυκνά σε τέτοιου είδους διαλέξεις και...ο κ.Βαγγέλλης Ρουφάκης, που είχαμε πόλύ καιρό να τον δούμε στο Ομήρειο και νοσταλγήσαμε τις εκδόσεις του.
Ήταν πραγματικά μια βραδιά που άξιζε τον κόπο και πρέπει να σημειώσουμε κλείνοντας ότι ο Κωνσταντίνος Κανελλάκης ,''ο Σιορ Κωστής'' του Ψυχάρη (πολύπλευρη προσωπικότητα) υπήρξε Ιστορικός, Γλωσσολόγος, Λαογράφος, Νομισματολόγος,
Ο Χάρτης του Κωνσταντίνου Κανελλάκη αποτέλεσε τη βάση για όλους τους επόμενους Χάρτες του Νησιού.
