Ο Άγιος Νικόλαος είχε την ονομασία «Του βουνού» αφού βρίσκονταν πάνω στον λόφο, που είναι σήμερα, μόνο που γύρω υπήρχαν αμπέλια και πεύκα, ενώ στην περιοχή υπήρχε Μοναστήρι, στο οποίο Ηγούμενος ήταν ο Μεθόδιος, μετέπειτα Πατριάρχης, που διακρίθηκε στην Z’ Οικουμενική Σύνοδο κατά της εικονομαχίας το 847 μ.Χ.
Αργότερα στην περιοχή και λόγω του Γαλλικού Κολεγίου διέμεναν πολίτες Καθολικού Δόγματος εξ’ ού και Μαχαλάς, συνοικία των Φράγκων, Φραγκομαχαλάς.
Στην Εκκλησία εισερχόμαστε από την Αλάνα του Φραγκομαχαλά από μια ράμπα για ΑΜΕΑ, που υπάρχει δίπλα στην σκάλα της αυλής και μιας υποδέχονται μέλη της Ενοριακής Επιτροπή και ο Ιερέας Αντ. Πρελιάς, που μας δίνει τα πρώτα ιστορικά στοιχεία του Ναού.
Ο Ναός, προσφυγικός κατ’ ουσίαν στα νεότερα χρόνια, φυλάσσει σπάνιες εικόνες, που μεταφέρθηκαν ή δωρήθηκαν από πρόσφυγες, όπως αυτές του Αγίου Ελευθερίου, που Αγιογραφήθηκε το 1836, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου το 1883 και της Αγίας Βαρβάρας δωρεά Καραβουρνίων προσφύγων του 1959.
Η Αγιογράφηση του Ναού είναι του περίφημου Αγιογράφου Γιώργου Παναγιωτάκη ενώ ο Άγιος Νικόλαος είναι τρίκλιτη Βασιλική με το αριστερό κλίτος αφιερωμένο στην Αγία Βαρβάρα και το δεξιό στον Άγιο Νεκτάριο.
Στον πρόναο φυλάσσεται Επιτάφιος, που κατασκευάστηκε από πρόσφυγες το 1964.
Έξω στην αυλή του Ναού, όπως εξηγεί η Μοσχούλα Πιργιανιάν διασώζονται υπολείμματα του αρχικού Μοναστηριακού Ναού, που την τελική μορφή πήρε μετά τον σεισμό του 1949 ενώ επισήμως ο Άγιος Νικόλαος είναι ξεχωριστή Ενορία από το 1966.
Στην αυλή του Ναού υπάρχει προσεγμένη πρασινάδα, την μοναδική ίσως στην περιοχή, που είναι πλημμυρισμένη από οικίες, ενώ το μικρό καμπαναριό του Ναού αντικρύζει τις Μικρασιατικές ακτές, αφού καταφέρει να διαπεράσει τους στύλου και τα σύρματα της ΔΕΗ.
Κατεβαίνοντας την μεγάλη σκάλα στο Νότιο μέρος φτάνουμε στο Κελί, αίθουσα εκδηλώσεων του Ιερού Ναού και έδρα του Συλλόγου «Δεσμός» του Φραγκομαχαλά, ενώ βγαίνοντας από αυτήν καταλήξαμε μαζί με τον φιλόξενο πατ. Πρελιά στο εικονοστάσι του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στην οδό Αγίας Μαρκέλλας.
Ρεπορτάζ Γιάννης Τζούμας, εικονοληψία – φωτογραφίες Κωστής Αναγνώστου, επεξεργασία εικόνας Νέλο Μέσι.
