Οι φωνές του ψαρά βγάλαν στις αυλόπορτες τους γειτόνους που μαζεύονται απέναντι στο ηλιακό σαν τους κοτσύφους που περιμένουν τον ήλιο πάνω στο ψηλό ξερόκλαδο να τους ζεστάνει...
“Πολύ κραΐ απόψε, Γιάννη”, αρχίζει η κυρά Στέλλα με τον παππού μου, “και τούτος ο ήλιος που βγήκε τώρα θα τα αποτελειώσει! Αν πας τώρα κάτω από τις πορτοκαλιές, νομίζεις ότι σε πετροβολούν...”. “Εγώ το κατάλαβα από χθες. Ήταν μαραμένες οι μανταρινιές...”. “Τις είδα και εγώ, Γιάννη. Περίμενα μπας και φυσήξει να γλυτώσουμε. Όλη νύχτα μπαινόβγαινα να δω αν κουνιέται το μαντιλάκι που είχα κρεμάσει για δείγμα αλλά τίποτα...”. “Κι εγώ, Στέλλα, τα μεσάνυχτα κατέβηκα και έβαλα φωτιά στα άχυρα...”. “Παρηγοριές είναι αυτά αλλά τι να κάνουμε;”
Άφησε κάτω το πανέρι ο ψαράς και παρακολουθεί χωρίς να καταλαβαίνει τι λένε.
Να σας τα εξηγήσω τα παράξενα που ‘λέγαν:
Κραΐ, λέγαν τον παγετό στη γειτονιά. Ήταν ό,τι χειρότερο για τα πορτοκάλια, αλλά και για τις πορτοκαλιές, που πολλές φορές τιςξέραινε. Οι μανταρινιές πάθαιναν λιγότερη ζημιά. Είχαν από πρόνοια μάθει, όταν έπεφτε η θερμοκρασία κατεβάζανε στις ρίζες τους χυμούς και έτσι τα αγγεία δύσκολα έσκιζαν από το κρύο.
Οι γεωργοί το ξέραν και πρόσεχαν τη συμπεριφορά των δέντρων. Όπως ήξεραν και άλλα: ότι δυνατό κραΐ κάνει όταν το φεγγάρι είναι σε λίγος... Ήξεραν ότι αν έστω και λίγο φυσούσε (ρέπιζε, όπως έλεγαν), ο αέρας από τη θάλασσα μετρίαζε την παγωνιά, για τούτο η κυρα Στέλλα παρακολουθούσε το μαντιλάκι... Χρησιμοποιούσαν και καπνό από φωτιά που έβαζαν σε σωρούς άχυρα που είχαν βάλει σε διάφορα σημεία.
Έτσι μέσα στο κλειστό, με τους ψηλούς μαντρότοιχους, οικοσύστημα του περιβολιού κάπως μετρίαζε την παγωνιά.
Όσο για τον καυτό ήλιο που έβγαινε το πρωί, ήταν ό,τι χειρότερο. “Όταν βρεθείς κάτω από τις πορτοκαλιές μετά από κραΐ νομίζεις ότι σε πετροβολούν...”
Αυτά προσπαθούσαν να αποφύγουν με το χάρτωμα…
Αν και ακόμα φέτος δεν έκανε κραΐ οι καρποί είναι στο χώμα από τον αέρα.
*Επίκαιρο από το βιβλίο του Γιάννη Παϊδούση, «Καμπούσικες ιστορίες της βεγγέρας»