Με τον Νίκο Μίτση, τον οποίο γνώρισα πριν πολλά χρόνια, από την εποχή του πάλι ποτέ «Χιακού Λαού» (δεκαετία του ’80), μας ένωσε μια μεγάλη αγάπη. Η αγάπη για τα βιβλία και το διάβασμα. Δεν θυμάμαι αν για τη γνωριμία αυτή έπαιξε ρόλο κι ο συγχωρεμένος ο Διλμπόης, με τον οποίο ήταν επιστήθιοι φίλοι. Και από την πρώτη στιγμή με συνάρπασε, με εντυπωσίασε και με συγκίνησε αυτή η λατρεία του για τα βιβλία. Μια φορά, πριν αρκετά χρόνια, που είχα πάει στο σπίτι του έμεινα έκπληκτος κυρίως από τα «δεμένα» που απλώνονταν σαν πολύτιμος θησαυρός «κρεμασμένα» στους τοίχους και τοποθετημένα στις βιβλιοθήκες. Τότε ήταν που του πρότεινα, ως αρχισυντάκτης της εφημερίδας, να εγκαινιάσουμε μια σελίδα με παρουσίαση και κριτική εκ μέρους του βιβλίων. Το αποδέχτηκε με χαρά και μάλιστα όταν αποχώρησα από τον «Λαό» και ήρθα στην «Αλήθεια» συνεχίστηκε κι εδώ η συνεργασία. Και ήταν απολαυστικό να διαβάζεις τη διεισδυτική ματιά του Νίκου σε βιβλία και συγγραφείς.
Τον Νίκο Μίτση τον χαίρομαι γιατί είναι αεικίνητος, γιατί συμμετείχε σε πολλά πολιτιστικά δρώμενα, έπαιξε ακόμα και σε θεατρικές παραστάσεις, για την έντονη πνευματικότητά του. Τον χάρηκα και αρκετά χρόνια πριν, αν δεν με απατά η μνήμη μου το 1998, όταν είχε εκδώσει το μνημειώδες βιβλίο για το λιμάνι της Χίου και την ιστορία του. Και τον χαίρομαι και στις μέρες μας για το νέο πόνημά του που έχει σχέση με τον εμβληματικό ανδριάντα του Κωνσταντίνου Κανάρη που δεσπόζει στον Δημοτικό Κήπο μας.
«Με τον Κανάρη στον Κήπο της Χίου» το βιβλίο - άλμπουμ με ιστορικά στοιχεία άγνωστα εν πολλοίς αλλά και με φωτογραφικό υλικό που θυμίζει άλλες εποχές. Ήταν οι εποχές εκείνες που η κάθε οικογένεια συλλογικά αλλά και ατομικά έπρεπε να απαθανατιστούν στη βάση του με το άγαλμα να υψώνεται υπερήφανα πίσω τους. Εκείνες τις εποχές, όχι και πολύ μακρινές, οι πλανόδιοι φωτογράφοι της πλατείας Βουνακίου έκαναν χρυσές δουλειές.
Και ναι μεν έχουν αξία οι πολλές φωτογραφίες (πολλές ιστορικές τις είδαμε πρώτη φορά), χωρισμένες με τάξη που πλαισιώνουν το βιβλίο αλλά μεγαλύτερη αξία έχουν όλα όσα προηγούνται. Με γλαφυρότητα και λογοτεχνική πένα ο Μίτσης περιγράφει με ακρίβεια το κατόρθωμα του Ψαριανού να ανατινάξει την τουρκική ναυαρχίδα, ποιος ήταν ο γενναίος μπουρλοτιέρης, την περιρρέουσα πολιτική και όχι μόνο ατμόσφαιρα της εποχής και εκείνης που ακολούθησε, το άγαλμα που φιλοτέχνησε ο Τόμπρος, και την εγκατάστασή του. Ακόμα τα πανηγυρικά αποκαλυπτήρια το 1927 με πολλές λεπτομέρειες και τις αντίστοιχες φωτογραφίες. Για να ακολουθήσει μια πληθώρα φωτογραφιών μέσα από τις οποίες ζωντανεύουν απελθόντες αλλά και παρόντες, ευτυχώς, ακόμα συμπολίτες μας. Χωρισμένες κατά τάξεις: Ποζάροντας, Κυρίες, ενήλικες και παιδιά, παιδιά, σχολεία και δάσκαλοι, έφηβοι, νεαροί, μετά την παρέλαση, κοπέλες, στρατευμένοι, κύριοι, ζευγάρια συγγενικά, οικογένειες, βρακοφόροι.
Το βιβλίο - άλμπουμ αποτελεί ένα μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο για να θυμίζει και να διδάσκει. Αξίζει να το αποκτήσετε. Εκδόσεις άλφα πι.
Του Δημήτρη Φρεζούλη
