Έτος 1974, λίγους μήνες πριν από τη μεταπολίτευση, ως πρωτοετής φοιτητής του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών παρακολουθώ με άλλους πεντακόσιους συμφοιτητές μου στο μεγάλο αμφιθέατρο της Νομικής, στην οδό Σόλωνος, τον καθηγητή μας Ζαχαρίου να παραδίδει το μάθημά του. Αριθμοί, τύποι, εξισώσεις… Πάλευε με την κιμωλία στον πίνακα, αλλά κι εμείς, τετρακόσια ενενήντα εννέα άτομα – χωρίς καμία δόση υπερβολής – παλεύαμε να καταλάβουμε παλεύαμε να καταλάβουμε σε ποια γλώσσα ήταν όσα έγραφε ο καθηγητής, κινέζικα, αλαμπουρνέζικα… Ξαφνικά μέσα στο πλήθος ακούγεται μία φωνή: «Κύριε καθηγητά, κάνετε λάθος…» . Ήταν ο Γιάννης Ράλλης. Πάγωσε το αμφιθέατρο. Ποιος ήταν αυτός που τόλμησε να αμφισβητήσει το μέγα και τρανό Ζαχαρίου; Η έκπληξη έγινε ακόμα πιο μεγάλη όταν ο Ζαχαρίου αναγνώρισε το λάθος. Ποιος τελικά ήταν ο Δαβίδ που τα έβαλε με το Γολιάθ. Ήταν ο Γιάννης Ράλλης. Τι ήθελε, όμως, ως τριτοετής του ίδιου τμήματος σε παράδοση μαθήματος του πρώτου έτους από τη στιγμή μάλιστα που δεν το χρωστούσε; Απλά αυτό που τον έφερνε και τον ξανάφερνε στο αμφιθέατρο ήταν ότι ήθελε να βιώνει αυτή τη μοναδική μαγεία των μαθηματικών πανεπιστημιακών παραδόσεων.
Τον Ιούνιο του ίδιου έτους έκανα απέλπιδες προσπάθειες να καταλάβω από χειρόγραφες σημειώσεις ένα από τα δυσκολότερα μαθήματα, τον Απειροστικό Λογισμό. Οι σημειώσεις που από όλους μας χαρακτηρίζονταν επιεικώς απαράδεκτες για το Γιάννη ήταν το λιγότερο… αξιόλογες, απόσταγμα μαθηματικής σκέψης. «Ρε Γιάννη, δεν καταλαβαίνω τίποτα. Τρικυμία εν κρανίω… Μπορείς να βρεθούμε να μου εξηγήσεις μπας και γράψω καμία μονάδα;» Όχι απλά μου τα εξήγησε, αλλά πέτυχε και ένα από τα θέματα. Ακόμα το θυμάμαι. Ήταν το θεώρημα του Dini. Χάρη σε εκείνον πήρα την παγκόσμια φοιτητική σταθερά 5, βαθμό άγνωστο στον ίδιο που σε όλα τα μαθήματα είχε σχεδόν διπλάσιο βαθμό από εμένα.
Μετά τις σπουδές του στην Ελλάδα, ο Γιάννης συνέχισε στην Αγγλία, όπου του ανοιγόταν μία μεγάλη καριέρα. Εκείνος, όμως, προτίμησε την επιστροφή του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Χίο, όπου για πολλά χρόνια δούλεψε στην ιδιωτική εκπαίδευση ως φροντιστής. Όταν ήμουν σε επιτροπές Πανελληνίων πάντα περίμενε από εμένα τα θέματα, ώστε να τα λύσει και να αξιολογήσει τις επιδόσεις των μαθητών του.
Στη δημόσια παιδεία η πορεία του είναι γνωστή. Αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν η ιδιαίτερη αγάπη στα «δύσκολα» μαθηματικά και η λατρεία του στην ασήμαντη λεπτομέρεια. Κάποτε που ήμουν στο Λύκειο Βροντάδου μου έκανε την παρατήρηση ότι έλειπε από την άσκησή μου κάποια λεπτομέρεια, ασήμαντη για τη λύση της άσκησης, σημαντική όμως για την τελειομανία ενός ευφυούς ανθρώπου.
Για το Γιάννη ήταν αδύνατον να παραμείνει το βάρος της Γης το ίδιο αν αφαιρέσουμε έναν κόκκο άμμου. Η λογική του δεν μπορούσε να το δεχθεί. «ΑΔΥΝΑΤΟΝ» βροντοφώναζε. «Αυτό σημαίνει ότι ο κόκκος δεν έχει καθόλου βάρος». Το 2009, σε έκδοση βιβλίου θεμάτων προαγωγικών – απολυτήριων εξετάσεων από τα σχολεία της Χίου, στην εισαγωγή με τις οδηγίες διδασκαλίας δεν παρέλειψε να σημειώσει «ποτέ δεν χρησιμοποιούμε τη φράση να απλοποιηθεί το κλάσμα» διότι κρύβει πολλές παγίδες. Αχ ρε Γιάννη, να ήξερες μόνο πόσες φορές τη χρησιμοποίησα στα 33 χρόνια στην εκπαίδευσή μου, κι ας έλεγες εσύ…
Τα τελευταία είκοσι χρόνια ο Γιάννης ήταν σταθερό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Παραρτήματος Χίου της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας, με πολλές θητείες στη θέση του προέδρου. Οι συμμετοχές του σε σεμινάρια και συνέδρια, τόσο σε τοπικό, όσο και πανελλήνιο επίπεδο, οι εισηγήσεις του σε συνέδρια της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας αποδείκνυαν το ασίγαστο πάθος του για τα Μαθηματικά. Στις 26. 01. 2009 στις τοπικές εκλογές εκλέχτηκε παμψηφεί. Σε σύνολο 47 ψηφισάντων απέσπασε 40 ψήφους, πράγμα που αποδείκνυε ότι έχαιρε σεβασμού και εκτίμησης από τους Χιώτες μαθηματικούς. Η θέση τού προέδρου τού ανήκε δικαιωματικά. Έκτοτε οι πρωτοπόρες ιδέες του έγιναν πυξίδα για την οργάνωση των εκδηλώσεων του Παραρτήματος.
Γιάννη, στις 16.11.2019 βραβεύσαμε στο Ομήρειο τους διακριθέντες μαθητές των δημοτικών σχολείων, στις 14 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα του «Π» αποφασίστηκε να δοθούν τα βραβεία στους διακριθέντες μαθητές του «ΘΑΛΗ», ενώ στις 29 Μαρτίου θα είχαμε τη μεγάλη χαρά να μας παρουσιάσεις το βιβλίο σου, απάνθισμα της επιστημονικής σου πορείας. Δυστυχώς, όμως, Γιάννη, τις δύο τελευταίες εκδηλώσεις δεν τις πρόλαβες. Είχε ήδη ξεκινήσει η μάχη για την υγεία σου, μία μάχη που δεν κερδήθηκε. Αν η υγεία σου ήταν μαθηματική εξίσωση σίγουρα θα την είχες λύσει και θα ήσουν τώρα μαζί μας.
Αγαπημένε μας πρόεδρε και φίλε Γιάννη, έχεις χαραχτεί μέσα μας, θα σε κουβαλάμε στο μυαλό και στην καρδιά μας και δεν θα λείπεις ποτέ από καμία εκδήλωσή μας.
Στη σύζυγό σου Μαρία και στην αγαπημένη μου συμμαθήτρια και αδελφή σου Ρένα τα θερμά μας συλλυπητήρια.
Υ. Γ.: Κλείνω με κάτι που ελπίζω να σε χαροποιήσει. Σου υπόσχομαι ότι ποτέ δεν θα ξαναγράψω σε εκφώνηση άσκησης «να απλοποιηθεί το κλάσμα…» Αλήθεια σού λέω…
18 Ιανουαρίου 2020: Η τελευταία φωτογραφία του Γιάννη Ράλλη με τους διακριθέντες μαθητές του διαγωνισμού "Θαλής"
