Την 13 Φεβρουαρίου 1834 εν Θήρα
Βασίλειον της Ελλάδος
Ο Έπαρχος Θήρας
Προς τους κατά την Επαρχίαν Δημογέροντας
Περί συνοικισμού των Χίων εις τον Πειραιά.
Οι κύριοι Κοντοστάνης, Γλαράκης , Ράλης,... δρος είχον παρουσιάσει εις τηνΑυτού Μεγαλειότητα αναφοράν μηνολογουμένη την 13η Μαρτίου, διά της οποίας εξέφρασαν την επιθυμίαν των συμπατριωτών των Χίων να συνοικήσουσιν εις τον Πειραιά. Κατά συνέπειαν της αναφοράς ταύτης παραχωρήθη εις αυτούς ο Πειραιάς, και διετάχθη ο Μηχανικός της Κυβερνήσεως κύριος Κλεάνθης να διαγράψη το σχέδιον της πόλεως.
Η υπόθεσις αύτη έφτασεν ήδη εις την ωριμότητά της διό και εις το σχέδιον της πόλεως διεγράφη, και διαταγαί εκδόθησαν δια να οικοδομηθούν διάφορα δημόσια καταστήματα εις τον Πειραιά και αι Αθήναι μετ’ ολίγον κηρύττο…. καθ΄όλου του Βασιλείου. Δια να δυνηθή όμως η κυβέρνησις της Αυτού Μεγαλειότητος να αναρτήση εις την περίσταση ταύτην εν γνώσει τα δέοντα.
4.17. Επιστολή του Επάρχου Θήρας προς τους Δημογέροντες της Επαρχίας σχετικά με τον συνοικισμό των Χίων στον Πειραιά. (13/02/1834).
Αν δε τις των πέντε εξαιρουμένων ευρήσεται εκτός της περιφέρειας του Δήμου σας παραγγέλεσθαι να γνωστοποιήσετε τούτο προς αυτή ιδίως χωρίς να αναφέρετε το περί αυτής, εις την προς τους λοιπούς Σαμίους κοινοποίησις Σας, της οποίας θέλετε δημοσιεύσαι καθ’ όλα τα μέρη του Δήμου σας προς γνώσιν αυτής.
Ο Διοικητής ο Γραμματέας.
Η προσφυγή Σαμίων στην Αμοργό δεν περιορίστηκε στα χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821. Η ακριτική Αμοργός έγινε καταφύγιο Σαμίων και κατά την Σαμιακή Επανάσταση του 1912, όταν ο πρόεδρος Θεμιστοκλής Σοφούλης, ο βουλευτής Εμμανουήλ Χατζηδάκης και οι αδελφοί Αναστάσιος και Ιωάννης Σοφούλης διέφυγαν τη σύλληψη και με το ιστιοφόρο του Γεωργίου Μιχ. Σοφούλη κατέφυγαν στην Αμοργό 20.
Από την περιοχή του Βορείου Αιγαίου δεν προσέφυγαν στην Αμοργό μόνο Σάμιοι καταδιωγμένοι. Υπάρχουν αναφορές ότι πρόσφυγες έφυγαν και από τη Χίο και εγκαταστάθηκαν σε νησιά των Κυκλάδων, κυρίως στην Νάξο, την Πάρο και την Αμοργό. Ορισμένοι Χίοι που βρίσκονταν στην πρωτεύουσα, 20 Κ. Γ. Αγγελινάρας, «Ο οπλαρχηγός Γεώργιος Μιχ. Σοφούλης. Γενικός αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Σαμιακής Επαναστάσεως του 1912».
Πρακτικά Συνεδρίου: Από την αυτονομία στο εθνικό κράτος. Η ενσωμάτωσητης Σάμου στην Ελλάδα.
142 (Σάμος: ΓΑΚ Σάμου, 2014).
21 Αρχείο Δήμου Αμοργού, Φάκ. 111Γ, 13 Φεβρουαρίου 1834.
Συμεωνίδης «Η Σίφνος στα χρόνια της Ελληνικής Επαναστάσεως», 117. πρότειναν στον Βασιλιά την δημιουργία ενός νέου συνοικισμού στον Πειραιά, ο οποίος θα φιλοξενούσε όλους τους συμπατριώτες τους που είχαν εκπατριστεί. Τον Φεβρουάριο του 1834 μάλιστα εστάλη στα νησιά επιστολή από τον Έπαρχο Θήρας, με την οποία καλούνταν οι Δημογέροντες να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με την επιθυμία των εκεί Χίων να εγκατασταθούν στον συνοικισμό του Πειραιά
21. Αναφορικά με τους Χίους στην Αμοργό, υπάρχει επίσης αναφορά του 1836, στην οποία ο καπετάν Δημήτρης Κώνστας έγραψε: «Μετά την ερήμωσιν της Χίου, διά τού πλοίου μου απεβίβασα 180 αιχμαλώτους φυγάδες εις Αμοργόν, Νάξον και Πάρον παραλαβών αυτούς εκ Χίου».
4. Πρόσφυγες και μετανάστες στην Αμοργό επιθυμεί να λάβη παρά των εις τας επαρχίας διατριβότων Χίων ακριβείς πληροφορίας περί του αντικειμένου τούτου
Η βασιλική νομ…στ. ία των Κυκλάδων διά της Νο 3913 Διαταγής της 9ης 8 : Φεβρουαρίου εν ω ειδοποιεί το Επαρχείον περί τούτου, ζητεί να λάβη τας πληροφορίας ταύτας όσον το δυνατόν σαφεστέρας, όθεν κατά συννόμου και ειρημένης διαταγής προσκαλείσθαι.
Α΄ Να αναφέρετε άνευ της ελαχίστης αναβολής αν οι κατά την περιφέρειάν σας Χίοι έχουν σταθεράν απόφασιν περί τηςεις τον Πειραιά συνοικίσεως.
Β΄ Τον αριθμόν των οικογενειών όσαι θέλουν αποικίσει προς το παρόν εκεί.
Γ΄ Το είδος της βιομηχανίας την οποίαν αι οικογένεια αύται μετέρχονται, δηλαδή πόσαι είναι αι οικογένειαι των εμπόρων, πόσαι των γεωργών, και πόσαι των τεχνιτών.
23 Αρχείο Δήμου Αμοργού, Φάκ. 111Γ, 13 Φεβρουαρίου 1834.
Δ΄ Τα μέτρα, τα οποία νομίζουν ούτοι ότι πρέπει να ληφθώσι διά τον όσον τάχιονσυνοικισμόν των εις τον Πειραιά.
Περί τούτων, απάντων, κύριοι, προσκαλείσθε να συνεννοηθήτε μετά των ειςτηνπεριφέρειάν σας Χίων, και ν΄αναφέρετε τοογρηγορότερον εις το Επαρχείον. Όσον ουσιώδης είναι η υπόθεσις αύτη,άλλην τόσηνδραστηριότητα και φροντίδα απαιτεί από υμάς το Επαρχείον ως προς την ενέργειάν της φροντίσαντες ακολούθως, κύριοι Δημογέροντες, να εκπληρώσητε ταδιαταγάς τηςΚυβερνήσεως με την μεγαλυτέραν ταχύτηταν καθοδηγούντες εν τούτω τους κατά την περιφέρειάν σας Χίους προς τα αληθή συμφέροντά τους.
Αναμένει το Επαρχείον την ταχί στην απάντησιν της παρούσης
Ο Έπαρχος.
