Τι λέτε πάμε σε μια οδό με ηρωϊκό όνομα, μια μόνο μόνιμη κάτοικο και μια… μυστική δίοδο και όλα αυτά στο κέντρο της πόλης;
Κατ’ αρχήν ας προσανατολιστούμε, αφού βρισκόμαστε έξω από την Εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στο γνωστό Προσκοπείο, πίσω από τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό, το κτίριο του Πανεπιστημίου Αιγαίου και πίσω την Βιβλιοθήκη, που λειτουργεί το Δανειστικό της τμήμα.
Εκεί βρίσκεται η οδός Μητροπολίτη Πλάτωνος, που συνδέει το σημείο που περιγράφουμε με την κεντρική οδό Παύλου Κουντουριώτη, γνωστή και ως… «καινούργιος δρόμος» αφού όντως ανοίχτηκε τελευταία σε σχέση με τους μικρότερους γειτονικούς του.
Πριν πάμε όμως σ’ αυτήν, ας πάρουμε μια εικόνα των γειτονικών της κτιρίων.
Κατ’ αρχήν το κτίριο του Πανεπιστημίου, που παλαιότερα στέγαζε το 6ο Δημοτικό Σχολείο. Γνωστό, αλλά ίσως να μην είναι γνωστή η ιστορία, που μας περιέγραψε, πως την έζησε ως παιδί ο αείμνηστος Αρχηγός των Προσκόπων Γιώργης Μαθιούδης.
Κατοικώντας απέναντι από το Σχολείο, θυμάται ότι στον βομβαρδισμό του Σουηδικού πλοίου του Ερυθρού Σταυρού «Βίριλ» στις 7 Φεβρουαρίου 1944, τα συμμαχικά αεροπλάνα, που το χτύπησαν, στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Χίο, μια από τις βόμβες, που ευτυχώς δεν εξερράγη, έπεσε πάνω στο Σχολείο, κατεδαφίζοντας έναν τοίχο. Σήμερα το σημείο αυτό είναι ορατό, αν είναι κανείς πολύ παρατηρητικός και δεί την αποκατάσταση της τοιχοποιίας.
Δίπλα, βρίσκεται ο Ναός του Σωτήρος και το «Προσκοπείο» που όπως μας ενημερώνει ο Μιχάλης Κλαδιάς, που μεγάλωσε στον οδό Πλάτωνος, κτίσματα που ανεγέρθηκαν από τον Μητροπολίτη Παντελεήμονα Φωστίνη, λειτούργησαν ως Λέσχη νεότητας, στέγη των Προσκόπων, αλλά και χώρος συσσιτίων, που διοργάνωνε ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός, Ιερέας, του οποίου ήταν ο αείμνηστος παππούς του Μιχ. Τέττερης.
Πριν κατηφορίσουμε για την Πλάτωνος, ας κρατήσουμε κάπου στην θύμηση μια… πόρτα, που βρίσκεται δίπλα στο Προσκοπείο, ανάμεσα στα παλιά κτίρια ιδιοκτησίας της Βιβλιοθήκης και το κτίσμα στην γωνία, που σήμερα φιλοξενεί το κατάστημα εστίασης «Πιπερόριζα».
Απέναντι του βρίσκεται ένα παλαιό κτίσμα, που ο Μιχάλης Κλαδιάς θυμάται να φτιάχνονται τσιμεντένια κιούγκια, έχει περίτεχνα κάγκελα στα υπέρθυρα του, ενώ μια μαρμάρινη επιγραφή στην είσοδο φανερώνει ότι το κτίσμα εκεί βρίσκεται τουλάχιστον από το 1863.
Σε όλο το μήκος της οδού Πλάτωνος, από την Βιβλιοθήκη, που είναι νεότερο κτίσμα μέχρι την Κουντουριώτη, θα παρατηρήσουμε ότι από την μία πλευρά υπάρχουν σπίτια με κιοσέδες, που έβλεπαν την… θάλασσα, ενώ από την άλλη υπήρχαν αποθήκες, που συσκευάζονταν εσπεριδοειδή και δύο Ξυλουργικά εργαστήρια του Κάμπουρα και του Κυρλαγκίτση, στη θέση του οποίου έγιναν το Ξενοδοχείο «Διάνα» και ο Κινηματογράφος «Διάνα» σήμερα «Πρεμιέρ». Στη μέση ακριβώς της οδού βλέπουμε και την «έξοδο κινδύνου» του Κινηματογράφου.
Απέναντι από την «Πιπερόριζα» βρίσκεται επίσης παλαιό κτίσμα, που σήμερα φιλοξενεί ενοικιαζόμενα δωμάτια του Αντώνη Κρητικού, στον ωραιότατο κήπο του οποίου ο ιδιοκτήτης βρήκε και διάσωσε μαρμάρινη επιγραφή με ανάγλυφη μορφή του Αγίου Ισιδώρου του 1763!
Δίπλα, στη θέση του παλαιού Ξυλεμπορικού Κάμπουρα, με υπέρθυρη επιγραφή του 1894, ανυψώνεται σήμερα ένα τριώροφο, που στεγάζει οικογένειες μεταναστών, απέναντι ακριβώς από το κατάστημα, που για μισό αιώνα στέγαζε τα κατεψυγμένα του Κοκκινάκη.
Η οδός Πλάτωνος, φέρει το όνομα του μάρτυρα Μητροπολίτη Πλάτωνος Φραγκιάδη, που γεννήθηκε το 1776 και σε ηλικία μόλις 46 χρόνων απαγχονίστηκε από τους Τούρκους στην Σφαγή του 1822, ενώ ανδριάντας του βρίσκεται δίπλα στο Δημαρχείο Χίου. Τα οστά του μεταφέρθηκαν από τις Οινούσσες, που βρίσκονταν ο τάφος του, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό, από τον Μητροπολίτη Χίου κ. Μάρκο, που συχνά αναφέρεται στην ηρωϊκή μορφή του μάρτυρα προκατόχου του.
Το ενδιαφέρον στην οδό, εκτός των άλλων, είναι ότι εκτός ότι παλαιότερα ήταν… παραθαλάσσια αφού η Προκυμαία από την Βενιζέλου και μετά είναι προϊόν προσχώσεων, είναι, ότι σήμερα σ’ αυτήν, στην ουσία διαμένει ως μόνιμη κάτοικος μόνο η μητέρα του Μιχάλη Κλαδιά, που μας βάζει στο σπίτι της, μας δείχνει το μπαλκόνι από το οποίο έβλεπε… θάλασσα, μας φιλεύει γαρύφαλλα από τον κήπο της, αλλά στην ουσία μας αποκαλύπτει δύο μυστικά.
Τον κήπο που κρύβεται μεταξύ «Προσκοπείου» και Κουντουριώτη, πνιγμένο από τις διπλανές πολυκατοικίες, που βρίσκει κανείς από εσπεριδοειδή μέχρι… χελώνες και κυρίως την… μυστική δίοδο, το διάβα δηλαδή, που στην ουσία συνδέει αθέατα την Μητροπολίτου Πλάτωνος, με το «Προσκοπείο» όπου από τα… μπροστινά της μπήκαμε και από τα… πισινά της, με την καθοδήγηση του Μιχάλη Κλαδιά «φτού και βγήκαμε».
Ρεπορτάζ: Γιάννης Τζούμας
Φωτογραφίες - Βίντεο: Κωστής Αναγνώστου
Μοντάζ: Νέλο Μέσι
