Είχα ξεκινήσει το κείμενό μου με διαφορετικό τίτλο και με… εύθυμη διάθεση, επειδή όμως διαπίστωσα ότι ΔΕΝ υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία και το θέμα είναι σοβαρό, αποφάσισα να… σοβαρευτώ και να «ενδιατρίψω» λίγο παραπάνω, ελπίζοντας με τις λίγες γραμμές μου να στρέψω την προσοχή των ανθρώπων που μας κυβερνούν και προς τους «φουκαράδες» τους ψαράδες, οι οποίοι για να βγάλουν το τίμιο μεροκάματό τους, διακινδυνεύουν πολλές φορές τη ζωή τους! Να σημειωθεί εδώ ότι τις επιπλέον γνώσεις τις απέκτησα μελετώντας (όχι απλά διαβάζοντας) το πόνημα του κ. Θεοδώρου Καρυώτη το οποίο έχει τίτλο «Η ΑΟΖ της Ελλάδος» (Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη – Βιβλιοθήκη της Εστίας). Πάμε λοιπόν, αντιγράφοντας, κατ’αρχάς από τις σελ. 144-145:
«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΛΙΕΙΑ
Η αλιεία στην Ελλάδα έχει μια πολύ αρχαία παράδοση. Διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα και γραπτά έχουν βρεθεί στην Κρήτη και αλλού, καθώς και περιγραφές από διάσημους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, όπως είναι ο Αισχύλος, ο Ησίοδος και ο Ξενοκράτης, που δείχνουν ότι η αλιεία έχει παίξει έναν σημαντικό ρόλο στη ζωή των Ελλήνων, τουλάχιστον από το 2000 π.Χ.
Κατά τη διάρκεια της Ομηρικής περιόδου η ελληνική αλιεία είχε σχεδόν εξαφανιστεί, διότι οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν την αλιεία κατώτερη και χωρίς αξία δραστηριότητα. Ο Πλάτωνας είχε ισχυριστεί, στα γραπτά του, ότι η αλιευτική δραστηριότητα είναι μια απασχόληση ανάξια ευγενών ανδρών, διότι χρησιμοποιεί κατεργαριά αντί δεξιοτεχνίας, και επομένως δεν παράσχει στους νέους την ευκαιρία να εξασκήσουν τα κορμιά τους, όπως θα έκαναν εάν κυνηγούσαν άγρια ζώα.[2]
Οι ελληνικές θάλασσες αναμφίβολα έπαιξαν βασικό ρόλο στην ιστορία μας, αλλά μια νέα μελέτη δείχνει ότι η ιστορία της αλιείας στο Αιγαίο άρχισε πριν από έντεκα χιλιάδες χρόνια!»
Εδώ θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω με τον πρόγονό μας τον Πλάτωνα, διότι «κατεργαρία αντί δεξιοτεχνίας» οι πρόγονοί μας χρησιμοποίησαν πολλάκις και στις ένδοξες μάχες και ναυμαχίες τους!... Αφού διακόψω λοιπόν την πλήρη αντιγραφή, συνεχίζοντας διαβάζω ότι μέχρι και την Ελληνική Επανάσταση του 1821, οι Έλληνες ψαράδες, ψάρευαν απλά για να επιβιώσουν και να προμηθεύουν τροφή στις οικογένειές τους! Η Ελλάδα πάντα είχε φημισμένο εμπορικό στόλο, αλλά όχι σωστή αλιεία. Η αλιευτική παραγωγή ήταν 8.000 περίπου τόνοι το 1922 και με την είσοδο των προσφύγων (έμπειροι ψαράδες) έφθασε σταδιακά στους 38.000 τόνους το 1938! Οι πρόσφυγες, εκτός από τις αλιευτικές τους ικανότητες, έφεραν μαζί τους τα καράβια τους και τα αλιευτικά τους εργαλεία!... Ακολούθως (1989) ο ελληνικός αλιευτικός στόλος ξεπέρασε τα 12.000 πλοία με 39.000 περίπου εργαζομένους.
Και ξαναγυρίζομε στο σήμερα, βάζοντας και λίγη… ευθυμία, λίγο… αλάτι τέλος πάντων (για θάλασσα μιλάμε), για να μην σας κουράσω πολύ!...
Ενώ ξεκίνησα να γράψω κάτι εν είδει ευθυμογραφήματος, κατέληξα να περιγράφω στο σύνολό τους σχεδόν(;) τα αλιευτικά σκάφη, τα πλεούμενα δηλαδή που με αυτά κάποιοι βγάζουν το τίμιο ψωμί τους και άλλοι (όπως εγώ) περνάνε κάποιες ευχάριστες και ξέγνοιαστες ώρες, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια των θερινών τους διακοπών. Εκ των υστέρων διαπιστώνω (χωρίς να θέλω να δρέψω δάφνες ως ερευνητής) ότι στη βιβλιογραφία δεν υπάρχει τέτοιο κείμενο που να ασχολείται με τα αλιευτικά σκάφη! Βέβαια, το κείμενό μου ασχολείται με τη σύγχρονη μεσογειακή αλιεία και δεν ασχολείται πολύ ούτε με τους αρχαίους μας προγόνους (πώς ψάρευαν δηλαδή), ούτε με την υπερατλαντική (φαλαινοθηρικά κλπ. κλπ.). Ίσως κάποιος πλέον ειδικός από εμένα με συμπληρώσει κάποια μέρα!... Σας εύχομαι καλό διάβασμα και καλό ψάρεμα (καλή επιτυχία δηλαδή σε όσους ψαρεύουν):
Όλοι βέβαια έχομε ακούσει για τα ΚΑΠΗ (Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων) και το τι πρόσφεραν και προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο!... Κι εγώ όπως εσείς έχω ακούσει (μόνο), διότι όντας πολυάσχολος δεν έχω χρόνο να επισκεφθώ κάποιο! Όμως, όταν ακούω τη λέξη, το μυαλό μου πηγαίνει σε κάποιον γέρο γείτονά μου στον Βροντάδο της Χίου όπου μεγάλωσα, ο οποίος παρά την ηλικία του διατηρούσε ένα μικρό γρύπο (τρατάκι το λέμε εμείς), ένα είδος διχτυού που σύρεται από τη στεριά από αρκετά άτομα.
Το ίδιο εργαλείο (δίχτυ, αν προτιμάτε) έχουν και οι τράτες (μεγάλες βάρκες σαν μικρά καΐκια) και τα «σέρνουν» με λίγο πλήρωμα, με μηχανικό τρόπο!... Ο Μπάρμπα-Δημήτρης λοιπόν, το άτομο που αν δεν έλεγες «το Καπί» δεν τον έβρισκες, μεταξύ του «πληρώματος», των ανθρώπων δηλαδή που χρησιμοποιούσε για να «βγάλει» την τράτα του (το «τρατάκι» στην πραγματικότητα), είχε κι εμένα (ηλικίας τότε γύρω στα 10)!...
Τη δουλειά αυτή την κάναμε παράνομα, διότι το καλοκαίρι (μόνο το καλοκαίρι δουλεύαμε) τα ψάρια πολλαπλασιάζονται και δεν πρέπει να τα… ενοχλούμε, φαίνεται όμως ότι το Λιμενικό (η θαλάσσια αστυνομία δηλαδή) τον λυπόταν τον Μπαρμπα-Δημήτρη, το Καπί, κι έκανε τα… «στραβά μάτια». Και να σημειωθεί πως η δουλειά αυτή γινόταν σε κεντρικότατο σημείο στην περιοχή «Κασού», εκεί που βρίσκεται σήμερα ο Όρμος Λω! Εκεί η αμοιβή μου ήταν ένα-δύο χούφτες «γοναράκι» (μικρά ψαράκια δηλαδή) που τα κάναμε τηγανητά με κρεμμύδι και ντομάτα (φαγητό να… γλύφεις τα δάχτυλά σου)![3]
Φεύγοντας από το… Καπί (τον μπάρμπα-Δημήτρη δηλαδή), το μυαλό μου πηγαίνει στα πιο μεγάλα ψαράδικα, τα επαγγελματικά δηλαδή, όπου με αυτά επέζησαν αξιοπρεπώς δεκάδες οικογένειες στην ιδιαιτέρα μου πατρίδα τον Βροντάδο της Χίου!... Ξεκινώ την περιγραφή από τα μικρότερα στα μεγαλύτερα, προσπαθώντας να βρω και κάποιες φωτογραφίες για να γίνω πιο κατανοητός!... Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι γεννήθηκα τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1941) κι έτσι η εμπειρία μου και οι αναμνήσεις μου από τα ψαροκάικα που χρησιμοποιούσαν πανιά, είναι ελάχιστες[4].
Ξεκινάμε λοιπόν την περιγραφή με τις μικρές (κωπήλατες) βάρκες που τις συναντάς περισσότερο μεταξύ των ερασιτεχνών ψαράδων!... Μια τέτοια είχα κι εγώ κάποτε, με το «ένδοξο» όνομα… ΟΛΥΜΠΙΑΚΑΡΑ, που μου την... έκλεψαν!... (φανατικοί Ολυμπιακοί ή αντιολυμπιακοί; ιδού η απορία!...). Αυτές οι βάρκες είναι κατάλληλες για ψάρεμα με καθετή, ή με παραγάδι, ή για ψάρεμα για χταπόδια ή καλαμάρια, με τα κατάλληλα εργαλεία (αποφεύγω να τα περιγράψω για να μην μακρηγορώ)!...
Τα επόμενα… πλεούμενα είναι τα τρι-(ή τρε-)χαντήρια κυρίως, που τα χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες για να ρίξουν τα δίχτυα τους ή τα (επαγγελματικά) παραγάδια τους. Είναι πάνω από 4 μέτρα, έχουν μηχανή και το πλήρωμά τους είναι από 2 έως 4-5 άνθρωποι. Τα δίχτυα είναι διαφόρων ειδών και μεγεθών, αποφεύγω όμως να μπω σε λεπτομέρειες!
Κι ερχόμαστε στις «τράτες». Τράτες είναι λοιπόν μικρά καΐκια 5-10 μέτρων που έχουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για να «καλάρουν». Το δίχτυ τους είναι ειδικής κατασκευής για να «κυκλώνει» (τρόπον τινά) τα ψάρια και να τα οδηγεί στον «σάκο» (δύσκολο να περιγραφεί). Σέρνεται (τραβιέται, έλκεται) είτε με το βίντσι (συνήθως, είτε και με τα χέρια (όταν χρειαστεί). Είναι το σύνηθες εργαλείο των ψαράδων και μ’αυτό ζουν πολλές οικογένειες.
Και πάμε στις «ανεμότρατες». Οι ανεμότρατες λοιπόν είναι μεγαλύτερα από τις τράτες πλοία (ανοικτής θαλάσσης) που «σέρνουν» την τράτα τους πίσω (το δίχτυ τους δηλαδή), με ισχυρή μηχανή, προκαλώντας μερικές φορές αναστάτωση (ζημιές) στο βυθό, γι’αυτό η χρήση τους (η «άδεια» λειτουργίας τους) έχει περιορισμούς! Εκτός από ψάρια, πολλές φορές βγάζουν στην επιφάνεια κοχύλια, όστρακα, κομμάτια από αρχαία αγγεία κλπ. κλπ. (έχω τέτοια κοχύλια, δώρο από τους φίλους μου τους ψαράδες).
Άφησα για το τέλος το γρι-γρί, διότι είναι και το πλέον… πολύπλοκο, και το πλέον ενδιαφέρον αλιευτικό εργαλείο. Το γρι-γρί λοιπόν χρησιμοποιεί το φως για να ελκύει τα ψάρια (κάποιου μεγέθους) και ακολούθως να τα «μαζεύει» χρησιμοποιώντας ειδικό εργαλείο, ειδικό δίχτυ!... Αποτελείται από το καΐκι (διαφόρων ειδών καΐκια), το οποίο «σέρνει» 5 (συνήθως) βάρκες, οι οποίες στην πρύμνη τους έχουν βιδωμένη μια ειδική λάμπα, η οποία λάμπα τροφοδοτείται από κάποιο καύσιμο (συνήθως υγρό καύσιμο, δεν γνωρίζω αν τα τελευταία χρόνια άλλαξε κάτι)!... Σε κάθε βάρκα υπάρχει ένα(;) άτομο που παρακολουθεί τις κινήσεις των ψαριών που μαζεύονται κάτω από τη λάμπα και ειδοποιεί το καΐκι να ρίξει το δίχτυ του και να τα μαζέψει. Ίσως να μην τα λέω (γράφω) σωστά, αλλά οι γνώσεις μου φθάνουν ως εκεί (δεν ήμουν ποτέ πλήρωμα σε γρι-γρί).
Τελειώνοντας την περιγραφή των «εργαλείων» του ψαρέματος, επιτρέψτε μου να κλείσω γράφοντας εν περιλήψει μια περιπέτεια του πατέρα μου, του «συγχωρεμένου» του Καπετάν-Γιάννη Τριπολίτη, που είχε ως Κυβερνήτη της ανεμότρατας τον Μιχάλη τον Κωστάλα, τον αποκαλούμενο και «Δαίμονα», προφανώς λόγω των ικανοτήτων του ως ψαρά:
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος λοιπόν! Γερμανική Κατοχή και ο κόσμος πέθαινε από την πείνα, από την έλλειψη τροφών, ακόμα και ψωμιού! Περιοχές βέβαια γεωργικές, όπως η Χαλκιδική, παρήγαγαν σιτάρι, επομένως το ψωμί δεν έλειπε στους ντόπιους! Μαθαίνοντας λοιπόν για το ψωμί της Χαλκιδικής ο Μιχάλης ο Δαίμονας και ο Καπετάν-Γιάννης ο Τριπολίτης, αποφάσισαν, διαθέτοντας ο ένας (ο Κωστάλας) το σκάφος του και ο έτερος (ο Καπετάν-Γιάννης) τις γνώσεις του[5], να πάνε στη Χαλκιδική και να ανταλλάξουν ρούχα (οι ναυτικοί είχαν άφθονα στα σπίτια τους) με σιτάρι, «όπερ και εγένετο»! Στην επιστροφή τους όμως από τη Χαλκιδική, τους εντόπισε σκάφος του Λιμενικού και νομίζοντας ότι κάνουν λαθρεμπόριο(!!!) επιβίβασε 2-3 λιμενικούς επί του σκάφους (της ανεμότρατας δηλαδή) του αείμνηστου Μιχάλη Κωστάλα, με εντολή να προσεγγίσουν το πλησιέστερο λιμάνι! Όμως, οι φρουροί που φύλαγαν το σκάφος κουράστηκαν και κάποια στιγμή αποκοιμήθηκαν!... Αμέσως το πλήρωμα τους συνέλαβε, τους έδεσαν και ετοιμάζονταν να τους… πετάξουν στη θάλασσα! Όμως, ψυχραιμότερος ο πατέρας μου, πρότεινε να τους βγάλουν στην πλησιέστερη ερημική ακτή, προτείνοντας το επιχείρημα ότι κι αυτοί (οι λιμενικοί δηλαδή) τη δουλειά τους κάνουν, και ότι κι αυτοί έχουν οικογένειες[6]!... Πράγματι τους αποβίβασαν στη στεριά και συνέχισαν το ταξίδι τους προσεγγίζοντας τη Χίο!
Στη Χίο βέβαια είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τους… «πειρατές» με ανακοινώσεις γραπτές και προφορικές, να λένε και να γράφουν: «Το πειρατικό δηζελόπλοιο με το όνομα "Άγιος Μάρκος" να συλληφθεί όπου προσορμισθεί» (όπου δηλαδή αράξει), ο δε πατέρας μου να κρύβεται καθ’όλη τη διάρκεια του πολέμου[7], έχοντας τη συμπαράσταση (ευτυχώς) του τοπικού Αστυνομικού Διευθυντή, του τοπικού Σταθμάρχη, ο οποίος πατέρας μου εξηφανίζετο όταν τον ειδοποιούσε ο Σταθμάρχης ότι «θα πάνε για έρευνα στο σπίτι του»[8], ο δε Σταθμάρχης σαν ανταμοιβή έπαιρνε από τον πατέρα μου λίγο σιτάρι!...
Αγαπητοί αναγνώστες,
Υπάρχουν και άλλα είδη ψαρέματος, όπως π.χ. οι κύρτοι (σκύρτους τους λέμε στον τόπο μου), αλλά ήδη σας έχω κουράσει πολύ!... Σας εύχομαι λοιπόν καλό καλοκαίρι, καλά μπάνια και καλό ψάρεμα (για όσους από εσάς θα ψαρέψετε) και καλή τύχη (διότι πρέπει να είσαι τυχερός για να βγάλεις ψάρια! Εγώ με το ψαροτούφεκο βγάζω και αρκετά χταπόδια (ή κταπόδια).
Επίλογος
Κι ενώ σας αποχαιρετούσα, έρχεται στα χέρια μου με την εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ» ένα μικρό βιβλίο (192 σελίδων) με τίτλο: «Η ΑΟΖ της Ελλάδος», γραμμένο την τελευταία 10ετία(;) από τον Καθηγητή Θεόδωρο Καρυώτη, άνθρωπο που ζει μονίμως στην Ουάσινγκτον από το 1972, όπου έφτασε μετά τις σπουδές του στον Καναδά[9]. Ο κ. Καρυώτης λοιπόν, αφιερώνει ολόκληρο το 4ο Κεφάλαιο του βιβλίου του (και τελειώνει με αυτό) στην αλιεία, με τίτλο «Αλιεία, η μεγάλη ξεχασμένη της ΑΟΖ»[10]. Εκεί λοιπόν αναφέρει ότι η Τουρκία πολέμησε το θέμα της ΑΟΖ και των νησιών γιατί γνώριζε (αντιγράφω) ότι «…τα άρθρα της ΑΟΖ που ασχολούνται διεξοδικά με τα θέματα της αλιείας ευνοούσαν τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους. Τα τρία μεγάλα παράκτια κράτη, οι ΗΠΑ, η τότε Σοβιετική Ένωση και η Κίνα, ανακήρυξαν γρήγορα ΑΟΖ διότι γνώριζαν ότι αυτή θα έπαιζε ένα σημαντικό ρόλο για την προστασία της αλιείας τους και για την εξόρυξη υδρογονανθράκων».
Για να επανέλθομε όμως στο θέμα μας, στην αλιεία δηλαδή, ΑΟΖ και αλιεία πάνε σχεδόν μαζί, όμως είναι πολύ δύσκολο σε 1-2 σελίδες μας να περιλάβομε τις γνώσεις (τις πληροφορίες, αν προτιμάτε) από το Κεφάλαιο 4 του βιβλίου με τις 40 σελίδες του!... Στις 40 λοιπόν αυτές σελίδες γράφει ο κ. Καρυώτης ότι «το κάθε κράτος πρέπει να καθορίσει το συνολικό επιτρεπόμενο μέγεθος του αλιεύματος» κλπ. κλπ. (π.χ. περί «αλιευτικής ζώνης» πλάτους 200 ν.μ.). Γράφει επίσης ότι «οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας έφεραν μαζί τους τα καράβια τους και τα αλιευτικά τους εργαλεία…». Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχαμε στην αλιευτική βιομηχανία 20.000 περίπου άτομα, ενώ κατά το 1989 έφθασαν τις 39.000 περίπου άτομα! Αργότερα οι ψαράδες μας άρχισαν να δρουν πέρα από τα παραδοσιακά τους πεδία και επέκτειναν τις δραστηριότητές τους προς τις ακτές της Βόρειας και της Δυτικής Αφρικής, και σε μερικές περιπτώσεις έφτασαν μέχρι τις ακτές της Αργεντινής.
Αλλά, αγαπητοί αναγνώστες, επειδή νομίζω ότι βγήκα εκτός θέματος (ενώ ξεκίνησα να περιγράψω τους ψαράδες του τόπου μου), φθάσαμε… αισίως… μέχρι την Αργεντινή. Έτσι, επανέρχομαι στα… καθ’ημάς πηγαίνοντας στη σελίδα 151 του βιβλίου και αντιγράφοντας τη διαίρεση του συγγραφέως[11]: «Α. Σκάφη που αλιεύουν με στατικά εργαλεία, Β. Σκάφη που αλιεύουν με συρόμενα εργαλεία (π.χ. ανεμότρατες), Γ. Σκάφη που αλιεύουν με κυκλικά δίχτυα (π.χ. τα γρι-γρί)».
Ακολούθως ο συγγραφέας αναφέρεται στη μείωση του αλιευτικού μας στόλου και ζητάει τα αίτια, καθώς και την «αλιευτική δραστηριότητα της Τουρκίας» αναφέροντας ότι (αντιγράφω πάλι) «Η Τουρκία εφαρμόζει τη δική της αλιευτική νομοθεσία στα χωρικά της ύδατα, η οποία διαφέρει από την αλιευτική νομοθεσία της Ε.Ε.» κλπ. κλπ.
Τελειώνω με μερικές φωτογραφίες από τις «ομορφιές» του τόπου που γεννήθηκα:
Το «Λιμανάκι»: θέα από το μπαλκόνι του σπιτιού μου.
Ανεμόμυλοι: πηγαίνοντας προς τη Χώρα (Χίο).
Ψαράδες ξεκαθαρίζοντας τα ψάρια (τα φτηνά από τα ακριβά) πετώντας συγχρόνως ό,τι μάζεψε το δίχτυ
της ανεμότρατας (απεικονίζεται στο εξώφυλλο), ενώ τους παρακολουθεί ο φίλος μου και ιδιοκτήτης
της ανεμότρατας κ. Ι.Κ. (απόρρητα προσωπικά δεδομένα!!!).
Ψαράδες φορτώνοντας το δίχτυ σε βάρκα που θα το μεταφέρει (μάλλον) στην ανεμότρατα
(Φωτογραφία από την «ΕΣΤΙΑ» του Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ).
Αγαπητοί μου,
Αυτή τη φορά σας αφήνω για τα καλά. ΓΕΙΑ ΣΑΣ!...
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
Παρά το γεγονός ότι είχα έτοιμο να το στείλω στο τυπογραφείο το «Περί αλιείας στην Ελλάδα» κείμενό μου, εντούτοις αυτή η καθυστέρηση μου βγήκε σε καλό, διότι φθάσαμε αισίως στον εορτασμό της «Παγκόσμιας Ημέρας Αλιείας» (τέλος Νοεμβρίου). Τελείως τυχαίως λοιπόν, μαθαίνοντας ότι το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς οργανώνει μια επιστημονική συνάντηση με τίτλο «Αλιεύοντας σε ελληνικές θάλασσες: οικονομική δραστηριότητα και πολιτιστική κληρονομιά», βρέθηκα την Παρασκευή 21 Νοεμβρίου (ώρα 5 μ.μ.) σε μια ωραία αίθουσα, στο κτίριό του στον Ταύρο[12].
Παρά το γεγονός όμως ότι πήγα ενθουσιασμένος και προετοιμασμένος να μορφωθώ «έτι περαιτέρω», οι ελπίδες μου διαψεύστηκαν μερικώς, διότι οι ομιλητές και οι ομιλήτριες μίλησαν περισσότερο για τις πατρίδες τους (λογικό), δηλαδή για τα παράλια της Βορείου Ελλάδος, για λιμνοθάλασσες, και για κάποιου μετρίου μεγέθους νησιά!... Τίποτε δεν ακούστηκε για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ούτε βέβαια για την πατρίδα μου τη Χίο, το κατ’εξοχήν ναυτικό νησί, που μεγάλο μέρος του πληθυσμού της είναι (ήταν) ψαράδες.
Ευτυχώς… αποζημιωθήκαμε όσοι παραβρεθήκαμε στη συγκέντρωση, διότι μέσα στο… «χαρτοβασίλειο» που μας χάρισαν οι διοργανωτές ήταν κι ένα βιβλίο 194 σελίδων με τίτλο «Τι είναι για σένα Αλιευτική Πολιτιστική Κληρονομιά;» με το οποίο μορφώθηκα αρκετά, διότι έχει μόνο λίγες ελλείψεις!... Αλλά για την αλιεία γενικώς θα επανέλθομε!...
Και πάλι σας ευχαριστώ!...
*Αναστ. Ι. Τριπολίτης, Ιατρός-Αγγειοχειρουργός, πανεπιστημιακός
και… πρώην ψαράς
[1] Δεν συνηθίζω να γράφω τίτλους!..
[2] Theodore C. Kariotis, “Greek Fisheries and the Role of the Exclusive Economic Zone”, in Greece and the Law of the Sea, edited by Theodore C. Kariotis, The Haque: Martinus Nijhoff Publishers, 1977, σελ. 189.
[3] Ο καλύτερος μεζές που συνοδεύει το ούζο!...
[4] Απ’ό,τι θυμάμαι, οι περισσότεροι ψαράδες είχαν πανί και άλμπουρο (κατάρτι) στη βάρκα τους και το χρησιμοποιούσαν μερικές φορές για οικονομία καυσίμων, όταν ο άνεμος ήταν σωστός (ούριος άνεμος) και δεν βιαζόταν!...
[5] Ο Μιχάλης ο Κωστάλας ήταν ψαράς κι έτσι δεν γνώριζε κατά πού «πέφτει» η Χαλκιδική, δεν γνώριζε ναυτιλία κι έτσι χρειαζόταν τον «ναυτίλο», τον Καπετάν-Γιάννη.
[6] Αυτό το γεγονός (όπως θα δούμε) γλίτωσε τον πατέρα μου από το εκτελεστικό απόσπασμα, διότι ενώ τον επικήρυξαν δεν τον κυνήγησαν ζεστά, δεν τον κυνήγησαν όσο έπρεπε!...
[7] Δεν γνωρίζω τις ακριβείς ημερομηνίες (ήμουν 2-3 χρονών μωρουδάκι).
[8] Λέγεται ότι η… «αμοιβή» του Σταθμάρχη, ήταν ολίγο σιτάρι!...
[9] Αυτά τα γράφει ως Πρόλογο στο βιβλίο του κ. Καρυώτη κάποιος κύριος Μιχάλης Ιγνατίου, που όπως και τον κ. Καρυώτη δεν τους γνωρίζω.
[10] Όπου ΑΟΖ ως γνωστόν καλείται η «Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη».
[11] Για λεπτομέρειες, σας παραπέμπω στο ίδιο το βιβλίο!...
[12] Ευτυχώς με πήγε ο μικρότερος γιος μου ο Γιώργης, διότι τελευταία… «χάνομαι» (έχω περάσει το 84ο έτος της ηλικίας μου).