Ξεκινώντας να γράψω το παρόν κείμενο πρέπει μάλλον, ως πρόλογο να ερμηνεύσω κάποιες λέξεις που βλέπω γραμμένες στην 1η σελίδα της ΕΣΤΙΑΣ της Δευτέρας 29/3/2021. Τις λέξεις αυτές τις ηλίευσα από τα άρθρα των εκλεκτών συνεργατών-δημοσιογράφων της ΕΣΤΙΑΣ, των κ.κ. Δημητρίου Καπράνου και Μανώλη Κοττάκη, τα οποία είναι δίπλα-δίπλα, εις «περίοπτον» θέση, και το ένα έχει τίτλο: «Έμφραγμα στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία, και το άλλο έχει τίτλο: «Κορίτσια ο Στόλος».
Και τα δύο έχουν γραφτεί έχοντας ως αφορμή την προσάραξη του “EVERGIVEN” στη διώρυγα του Σουέζ. Βέβαια ο ιατρικός όρος έμφραγμα είναι γνωστός σε όλους μας και σημαίνει τη νέκρωση κάποιας περιοχής (ή οργάνου) του ανθρωπίνου σώματος όταν αποφραχθεί η αρτηρία που το διατρέφει (δεν είναι το έμφραγμα μόνο στην καρδιά). Στην προκειμένη περίπτωση το «έμφραγμα» είναι πελώριο, διότι διαιρεί τη γη στα δύο. Για να περάσει κάποιος (κάποιο πλοίο) από τη Μεσόγειο Θάλασσα στον Ινδικό Ωκεανό, πρέπει (πάλι, όπως παλιά) να κάνει το γύρο της Αφρικής, και από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος να «ανηφορίσει» προς τον Ινδικό Ωκεανό!
Μετά από αυτόν τον μακροσκελέστατο πρόλογο, επιτρέψτε μου να αναφέρω κάποιες προσωπικές εμπειρίες. Όταν προ 60 και πλέον ετών ταξίδευα με το S/S AKTI[1], ιδιοκτησίας Νικόλα Λιβανού, λίγο προτού τελειώσω το «Ανδρεάδειο Γυμνάσιο Βροντάδου-Χίου»[2], λόγω του ότι ο πατέρας μου ήταν Πλοίαρχος του Ε.Ν. (Εμπορικού Ναυτικού) και με έπαιρνε μαζί του για διάφορους λόγους, περνούσαμε το Σουέζ με τελικό προορισμό την Ιαπωνία, όπου στα λιμάνια Γιοκοχάμα και Οσάκα θα ξεφορτώναμε το φορτίο μας που σήμερα δεν θυμάμαι τι ήταν. Για να περάσεις – τότε – τη διώρυγα του Σουέζ έπρεπε απαραιτήτως να πάρεις πιλότο (πλοηγό), πράγμα το οποίο ισχύει και σήμερα.
Φτάνοντας λοιπόν αργά στο Πορτ Σάιντ (δεν θυμάμαι να αγκυροβολήσαμε), ανέβηκε στο πλοίο μας ο Πιλότος, ο οποίος ήταν κατάλευκος (νομίζω Γάλλος), και του οποίου τα «χνώτα» (η ανάσα) μύριζε αλκοόλ από μακριά!...
Αφού λοιπόν ο κ. Πιλότος ήλεγξε τα πάντα, αναπτύξαμε κάποια ταχύτητα (βέβαια πάντα, αργά-αργά) και αρχίσαμε να κατεβαίνουμε τη διώρυγα του Σουέζ. Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι λόγω του τότε[3] Τουρκο-Αιγυπτιακού πολέμου, υπήρχαν ηυξημένα μέτρα ασφαλείας, και στις πλευρές του Σουέζ, και στις γέφυρες που τις ένωνε! Ο Πιλότος λοιπόν έδιδε εντολές στον τιμονιέρη, για να κρατάει το πλοίο στη μέση του καναλιού (της υδάτινης οδού).
Όμως οι εντολές του ήσαν… ολοκληρωτικές («όλο αριστερά, όλο δεξιά»), με αποτέλεσμα το πλοίο να πηγαίνει σαν… μεθυσμένο! Έτσι μας ειδοποίησαν από τις γέφυρες που υπήρχαν τα στρατιωτικά φυλάκια, ότι θα μας… πυροβολήσουν(!) φοβούμενοι προφανώς ότι πρόκειται για σαμποτάζ!... Βλέποντας ο πατέρας μου τον κίνδυνο, αναγκάστηκε να κατεβάσει τον Πιλότο από τη γέφυρα (από τη διακυβέρνηση του πλοίου) και πέρασε μόνος του (με δική του ευθύνη) το υπόλοιπο Σουέζ!...
Βέβαια η σύγκριση με το «ατύχημα» του “EVERGIVEN” είναι τουλάχιστον ατυχής, όμως κανένας δεν μπορεί να μου βγάλει από το μυαλό ότι η προσάραξη του πελώριου πλοίου[4] οφείλεται κατά 90% σε ανθρώπινο λάθος, και μόνο κατά 10% στη «ριπή» του ανέμου, που λόγω του ογκώδους φορτίου, το «έσπρωξε» και το κάθισε στα αβαθή. Βέβαια για τη διέλευση του πλοίου από το Σουέζ (και από οπουδήποτε αλλού) υπάρχουν κανόνες και νόμοι, που δεν είναι του παρόντος κειμένου.
Με την ευκαιρία, όταν ο Ισθμός της Κορίνθου απεκόπη κι έγινε διώρυγα (μεγάλη ιστορία, προσπάθεια αιώνων), τα πρανή κάποια στιγμή κατέπεσαν, και το κανάλι (πορθμός;) έκλεισε και πάλι. Τότε, «ως από μηχανής Θεός» παρουσιάστηκε ο Ανδρέας Συγγρός και το αποτελείωσε. Εδώ προσθέτω ότι εκτός από την αποπεράτωση του Ισθμού της Κορίνθου, ο Α. Συγγρός συνέβαλε τα μέγιστα, όταν το έργο που ονομάζετο «Καλλιμάρμαρον Στάδιον Αθηνών»[5]… ξέμεινε από χρήματα. Και εδώ η συμβολή του Α. Συγγρού ήταν καθοριστική! Γι’αυτό ο σοφός Λαός, όταν κάτι δεν πήγαινε καλά, έλεγε «ειδοποιήστε τον Συγγρό».
Αγαπητοί Αναγνώστες, συγχωρείστε με, αλλά λίγη προσθήκη της Ιστορίας μας σε επίκαιρα θέματα δεν βλάπτει! Μόνο έτσι θα επιβιώσουμε ως Έθνος. Επίσης συγχωρείστε με και για το «ολίγον ναυτικός». Δεν μετάνιωσα που έγινα γιατρός, αλλά ΟΛΟΙ οι πρόγονοί μου ήσαν ναυτικοί και -για μερικούς εξ αυτών- σε κάποιο βυθό ασπρίζουν τα κόκαλά τους!...
[1] S/S AKTI: Ατμόπλοιο «ΑΚΤΗ»! Λίμπερτι, ιδιοκτησίας Ν. Λιβανού. Τα Λίμπερτι είχαν χωρητικότητα 10.000-11.000 τόνους και φόρτωναν – συνήθως – χύδην (χύμα) φορτία στα 5 αμπάρια τους!...
[2] Δεν υπήρχε ακόμα – τότε – ο θεσμός του Λυκείου.
[3] Οι Αιγύπτιοι με τους Τούρκους είχαν κατά καιρούς αρκετές προστριβές, αρκετούς πολέμους.
[4] Το πλοίο βέβαια δεν ήταν δεξαμενόπλοιο, όπως εκ παραδρομής αναφέρεται στο ένα από τα δύο – εν λόγω – άρθρα της ΕΣΤΙΑΣ.
[5] Πρόκειται για το «Παναθηναϊκό Στάδιο» όπου το 1896 έγιναν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες.