Με την ευκαιρία ενός φυλλαδίου που εκδίδει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, γράφω κι εγώ κάποια γνώμη και κάποια (μετά θάνατον) επιθυμία μου, διότι είμαι «πλήρης ημερών» και έχω νόμιμη και λογική σειρά δι’ αποδημία (εκδημία, αν προτιμάτε).
Έτυχε λοιπόν τέλος Δεκεμβρίου να παραστώ σε δύο κηδείες[1] (ενώ είχα χρόνια να πάω σε κηδεία), ενός αγαπημένου συγγενούς και ενός αγαπημένου φίλου, ενώ άκουσα και για την πολιτική κηδεία του Θάνου Μικρούτσικου. Για τον τελευταίο, δεν γνωρίζω αν τον έθαψαν ή αν τον έκαψαν! Γνωρίζω όμως ότι η κηδεία του ήταν πολιτική (και διερωτώμαι εγώ ο άσχετος, αν τη στιγμή που ασπαζόμουν το φέρετρο του αείμνηστου Θάνου έκανα το σημείο του Σταυρού, θα με έδιωχναν από την κηδεία; Τέλος πάντων, νομίζω ότι το παρατραβάω!). Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, δηλώνοντας εκ των προτέρων ότι ούτε θεολόγος είμαι, ούτε τα γνωρίζω όλα, όμως δίδω και την ψυχή μου ακόμα για να κρατήσομε ζωντανά τα ήθη και τα έθιμά μας!...
Ζούμε ή ζήσαμε κάποια χρόνια και έρχεται η σειρά μας. Κλείσαμε τα μάτια μας με τη σειρά μας (καλώς) ή πριν της ώρας μας (κακώς) και κάποιοι φροντίζουν δια… τα περαιτέρω. Βέβαια το κράτος με διαδοχικούς νόμους (2006, 2014 και 2016) έχει δώσει το πράσινο φως για τη νομιμοποίηση της αποτεφρώσεως, με αποτέλεσμα να εμφανισθούν οι πρώτες «επιχειρήσεις» (αποτεφρωτήρια), όπου με 1.000€… τελειώνεις τις υποχρεώσεις σου προς τον θανόντα (δεν γνωρίζω τι γίνεται η τέφρα).
Και πάμε στη θρησκευτική (την πατροπαράδοτη) κηδεία. Δεν θα την περιγράψω διότι είναι γνωστή σε όλους μας, καθώς γνωστόν είναι επίσης ότι τη Χριστιανική κηδεία ακολουθεί η ταφή. Ίσως να είναι άγνωστο στους πολλούς ότι το ενταφιασμένο σώμα συνεχίζει να είναι δημιούργημα του Θεού, γι’ αυτό γίνεται αντικείμενο φροντίδας και προσευχών, περιβάλλεται με σεβασμό και τιμή, και δεν θεωρείται «στερεό απόβλητο». Βέβαια η αποσύνθεση του ανθρωπίνου σώματος είναι λίγο-πολύ στο χώμα γύρω από τα οστά, δηλ. ό,τι συμβαίνει και με την τέφρα[2]. Όπως γράφουν και τα ιερά κείμενα: «Από χώμα προερχόμεθα και στο χώμα καταλήγομε».
Βέβαια η θρησκεία μας που πρεσβεύει τη μετά θάνατον ζωή, δεν μιλάει για θάνατο αλλά για «κοίμηση», γι’ αυτό τα νεκροταφεία τα ονομάζει «κοιμητήρια». Είναι γνωστό βέβαια ότι πολλοί «πιστοί» ομιλούν (και γράφουν) περί ευτελών συμφερόντων των κληρικών (κηδείες, μνημόσυνα, τρισάγια κλπ. = χρήμα). Ας μην ξεχνάμε όμως ότι κανένας δεν αναγκάζει τους συγγενείς (εκτός βέβαια από τα γραφεία κηδειών) να δίδουν υπέρμετρες αμοιβές! Βέβαια και η απαγόρευση της Εξοδίου Ακολουθίας (κηδεία) από την Εκκλησία, για όσους διαλέξουν την αποτέφρωση, κατ’εμέ δεν είναι σωστό μέτρο, διότι η Εκκλησία δεν εκδικείται, και «δύο λάθη δεν κάνουν ένα σωστό»!... Όμως επιτρέπεται ένα «τρισάγιο»[3] και κάπως αμβλύνεται η έλλειψις πλήρους κηδείας!...
Για να τελειώνω με την αποτέφρωση και το μύθο (ή τη σύγκριση) με την αποτέφρωση που έκαναν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, κάποια εποχή σε κάποια μέρη της Ελληνικής επικράτειας, έκαιγαν τους νεκρούς τους, κρατούσαν όμως σε μνημεία τα οστά, τα οποία τα περιποιούντο, τους απέδιδαν τιμές και τα εστόλιζαν (κτερίσματα). Αυτό είναι γνωστό, από την αρχή του Χριστιανισμού και δεν αποτέλεσε ποτέ επιχείρημα για να επανέλθει η καύση των νεκρών.
Επειδή πολύ σας κούρασα και μπορώ να επιχειρηματολογώ με τις ώρες και να σας κουράσω κι άλλο, σας παραπέμπω στο υπ’αριθμ. 52 τεύχος με τίτλο «Προς τον Λαό» της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, δια να μάθετε την τύχη «τέφρας» (σ.σ. που στην πραγματικότητα δεν είναι – μόνο – τέφρα). Βέβαια, επιμένω στην άποψή μου ότι η τιμωρητική κατ’ εμέ απαγόρευση της Εξοδίου Ακολουθίας στους ανθρώπους των οποίων τα σώματα θα παραδοθούν στην πυρά (ή/και στο mixer) δεν είναι λύση!...
Τελειώνω – επιτέλους – επεξηγώντας τον τίτλο: Και η αποσύνθεση (ταφή) του πτώματος και η καύση είναι ένα είδος ανακύκλωσης. Τα «υλικά» επανέρχονται εις τη φύση υπό μορφή στερεών, υγρών και αερίων αποβλήτων (Θεέ μου, συγχώρεσέ με)! Όμως κάπου υπάρχει έλεγχος και κάπου δεν υπάρχει!... Γι’ αυτό επιμένω στη θρησκευτική κηδεία, για να διατηρήσουμε έστω τα ήθη και τα έθιμά μας, διότι οσονούπω (όπως θα έλεγαν οι πρόγονοί μας) χάνοντας τη γλώσσα μας, χάνοντας και τη θρησκεία μας, βουλιάζομε ως Έθνος (δοξασμένε Κίσινγκερ, προχωράει καλά το σχέδιό σου περί εξαφανίσεως της Ελλαδίτσας μας άνευ πολέμου, «δι’ ειρηνικών μέσων»).
Συμπλήρωμα:
Μόλις τελείωνα το κείμενό μου για την αποτέφρωση των νεκρών, για τις κηδείες, τα τρισάγια κλπ., και ξαφνικά βρέθηκαν στα χέρια μου δύο κείμενα, τα οποία πιθανώς θα μας βοηθήσουν να κατανοήσομε το τι είναι σωστό και το τι δεν είναι. Το ένα κείμενο είναι από ένα επιτοίχιο ημερολόγιο του 2019[4], που περιγράφει το βίο του Αριστοτέλους του Σταγειρίτη, και από το οποίο μαθαίνομε πως ο Αριστοτέλης (η τέφρα του) κατέληξε σε μια… τεφροδόχο. Το άλλο κείμενο είναι από την ΕΣΤΙΑ (31/12/2019, σελ. 7, τίτλος: «Οι σπουδαιότερες ανακαλύψεις της δεκαετίας»), από το οποίο μαθαίνομε το πόσο οι πρόγονοί μας τιμούσαν και έθαπταν τους νεκρούς τους ανάλογα με το παρελθόν τους (καλοί ή εγκληματίες), και το κατά πόσο τους εκτιμούσαν και τους εσέβοντο ή όχι.
Αντιγράφω και τα δύο κείμενα, αρχίζοντας από το βίο του Αριστοτέλους. Ξεκινώ από τον Αριστοτέλη:
======================================================
Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης - Στάγειρα Χαλκιδικής
Ο φιλόσοφος γεννήθηκε το 384 π.Χ. στα αρχαία Στάγειρα. Ο πατέρας του Νικόμαχος ήταν γιατρός του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Γ΄, πατέρα του Φιλίππου Β΄. Σπούδασε επί 20 χρόνια στην Ακαδημία του Πλάτωνα. Το 342 π.Χ., με πρόσκληση του Φιλίππου, ανέλαβε τη διαπαιδαγώγηση του 13χρονου Αλεξάνδρου. Του μετέδωσε το πανελλήνιο πνεύμα και την αγάπη στα ομηρικά έπη.
Το 335 π.Χ. ίδρυσε στην Αθήνα δική του φιλοσοφική σχολή. Το 323 π.Χ., με το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι οπαδοί του αντιμακεδονικού κόμματος επιχείρησαν να τον σύρουν σε δίκη. Κατέφυγε στη Χαλκίδα μαζί με τη δεύτερη σύζυγο του Ερπυλλίδα και τα δύο παιδιά τους.
Όταν πέθανε στη Χαλκίδα, τον Οκτώβριο του 322 π.Χ., οι Σταγειρίτες έφεραν την τέφρα του στην πατρίδα τους, την τοποθέτησαν μέσα σε χάλκινη υδρία και την απέθεσαν σε τοποθεσία που την ονόμασαν Αριστοτέλειον. Κάθε φορά που αντιμετώπιζαν δύσκολα προβλήματα, εκεί συγκαλούσαν τη συνέλευσή τους. Την ανακάλυψη του τάφου ανακοίνωσε στα τέλη Μαΐου 2016 ο αρχαιολόγος Κώστας Σισμανίδης.
Ο Αριστοτέλης εκτιμάται ότι έγραψε περίπου 400 βιβλία. Ασχολήθηκε με έννοιες όπως φύση, ον, ηθική, δικαιοσύνη. Πρώτος διατύπωσε την άποψη του χωρισμού των λειτουργιών μιας ευνομούμενης πολιτείας σε νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική, ενώ στα «Πολιτικά» του καταγράφει τις παρεκβάσεις των πολιτευμάτων.
======================================================
Απ’ ό,τι διαβάζετε, φαίνεται ότι η Μακεδονία και οι Μακεδόνες (οι πραγματικοί Μακεδόνες) πάντοτε αποτελούσαν ένα κομμάτι της Ελλάδας, με το οποίο υπήρχε (υπάρχει) «κόντρα» διαχρονικώς. Μη με βάλετε να αποφασίσω ποιος από τους δύο «αντιπάλους», η Μακεδονία ή το Αθηνοκεντρικό Κράτος είχαν το δίκιο με το μέρος τους. Σίγουρα όμως το «διαίρει και βασίλευε» υπήρχε από τότε!...
Όσον αφορά το κείμενο της ΕΣΤΙΑΣ (31/12/2019, επιμέλεια: Φαίδρα Βασιλάκη), πραγματικά με μόρφωσε διότι διάβασα για κρανίο ανθρώπου πάνω από 210.000 χρόνια (σ.σ. !!!). Μεταφέρω και ένα κομμάτι του κειμένου στο οποίο υπάρχει μια φωτογραφία ατόμων που ετάφησαν με «ατιμωτικό» τρόπο.
======================================================
Οι σπουδαιότερες ανακαλύψεις της δεκαετίας
[…] Οι Δεσμώτες του Φαλήρου απεκαλύφθησαν κατά τις σωστικές ανασκαφές στο χώρο του παλαιού ιπποδρόμου, όπου επρόκειτο να ανεγερθούν η καινούργια Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Εντοπίστηκαν τμήματα της φαληρικής νεκροπόλεως (8ος-4ος αι. π.Χ.) με χιλιάδες ταφές διαφόρων ειδών (ενταφιασμούς, εγχυτρισμούς, πυρές, λάρνακες κλπ.). Ανάμεσά τους οι λεγόμενοι "βιαιοθάνατοι", είτε αιχμάλωτοι είτε ποινικοί που εκτελέσθηκαν με διάφορους τρόπους και ετάφησαν με ατιμωτικό τρόπο (π.χ. πρηνηδόν ή δεμένοι χειροπόδαρα). […]
======================================================
Αγαπητοί Αναγνώστες,
Για λόγους ηθών και εθίμων προτιμώ για τον εαυτό μου μια απλή κηδεία με απλή ταφή. Έτσι θα επιστρέψω και στον τόπο μου όπου έχω αγοράσει και οικογενειακό τάφο!...
Καλή Χρονιά! Όλα εδώ θα μείνουν.
Πάντα με ΑΓΑΠΗ,
Αναστάσιος Ι. Τριπολίτης
Αγγειοχειρουργός
[1] Κηδεία: Η εθιμοτυπική τελετή, θρησκευτικού χαρακτήρα κλπ. (Γ. Μπαμπινιώτη, «Λεξικό για το Σχολείο και το Γραφείο», σελ. 504). Το πρώτο λάθος του αγαπητού κ. Μπαμπινιώτη, διότι σήμερα έχομε ΚΑΙ πολιτικές κηδείες!!!
[2] Στα αποτεφρωτήρια υπάρχουν ειδικοί (εργάτες) ή μηχανήματα (mixer) που σπάνε τα οστά και τα κονιορτοποιούν.
[3] Τρισάγιο = σύντομη επιμνημόσυνη ακολουθία (κατά τον Μπαμπινιώτη, πάντα).
[4] Το ημερολόγιο που ετοιμαζόμουν να πετάξω, ήταν δώρο της ΕΣΤΙΑΣ (Πατριωτικό Ημερολόγιο 2019) και το θέμα του ήταν «Η Μακεδονία είναι μία και είναι Ελληνική».