
Μια καλόπιστη κριτική («Κάλλιο αργά παρά ποτέ»)
Γράφει ο Βρονταδούσης Ιατρός Αναστάσιος Τριπολίτης
Τα τελευταία χρόνια, λίγο με το πρόβλημα του κορωνοϊού, λίγο από αμέλεια δική μας (και δική μου, βέβαια), πολλά πράγματα έμειναν πίσω. Ένα από αυτά ήταν και το γεγονός ότι το 2018 η γνωστή ΕΒΑΤ (Ένωση Βρονταδουσίων Αττικής), ενώ είχε παραλάβει (αγοράσει;) έναν αριθμό βιβλίων με την Ιστορία του Βροντάδου μας γραμμένο από τον εξαίρετο συμπατριώτη μας κ. Ιάκωβο Γ. Μπριλή, συνταξιούχο μαθηματικό Μ.Ε., όπως αναγράφεται στο εξώφυλλό του, αμέλησε να τα μοιράσει (να τα πωλήσει;) στα μέλη της, με αποτέλεσμα να ανευρεθούν εντελώς τυχαίως από μια μετακόμιση της περιουσίας της ΕΒΑΤ στα νέα γραφεία της (μεγάλη ιστορία που δεν είναι του παρόντος κειμένου!...).
Για να μη μακρηγορώ, βρίσκομαι σήμερα, αρχές Οκτωβρίου του 2022 στο μπαλκόνι μου στο Μαρούσι Αττικής, με τους δύο τόμους της Ιστορίας του Βροντάδου μας, που είχε την καλοσύνη να μου δώσει ο νυν Πρόεδρος του «Δρομοκαϊτείου» κ. Αντώνιος Χλωρός και να θαυμάζω με την πραγματική έννοια της λέξεως την έκδοση που αποτελεί πνευματική μεν (και όχι μόνο) εργασία του κ. Μπριλή, υλική δε προσφορά (ευγενική γενναιόδωρη χορηγία, την ονομάζει ο συγγραφέας) των Μεγάλων Ευεργετών του Βροντάδου[2], Οικογενειών Δ.Σ., Π.Σ., Ι.Σ. και Ι.Δ. ΦΑΦΑΛΙΟΥ!
Το σύγγραμμα αποτελείται από 2 τόμους, μεγάλου σχήματος, 335 σελίδων ο πρώτος και 351 σελίδων ο δεύτερος! Αφιερώνεται από τον συγγραφέα του «στον αγαπημένο μου Βροντάδο, με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την επανένωσή του και τη δημιουργία του Δήμου του». Η εκδοτική παραγωγή έγινε από την Εταιρεία «Άλφα Π» (αδελφοί Παληού), το δε φωτογραφικό υλικό ανήκει στους Ισίδωρο Λοΐζο, Μαν. Ν. Ρωξάνα, Αντ. Τσατσαρώνη, Ν. Μπόη και Π.Α. Σαλιάρη[3].
Τα περιεχόμενα και των δύο τόμων ξεκινάνε με τους προλόγους του Σεβ. Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσών κ. Μάρκου, και του (τότε) Δημάρχου Χίου κ. Εμμανουήλ Βουρνού και με χαιρετισμούς των διατελεσάντων (και εν ζωή, βέβαια) κ.κ. Μάρκου Μεννή, Κων. Μπαχά, Αριστ. Ζαννίκου, Δημ. Παπαληού κιαι Ιωαν. Μαλαφή. Μεσολαβεί Πρόλογος του συγγραφέα κ. Ιακώβου Γ. Μπριλή και… ξεκινάει το κείμενο με τη Γενική Θεώρηση του Βροντάδου-Χίου.
Τη Γενική Θεώρηση του Βροντάδου-Χίου, ακολουθούν τα Βασικά Ιστορικά Στοιχεία του Βροντάδου. Εκεί μαθαίνουμε ότι το όνομα Βροντάδος προέρχεται από μια οικογένεια με το όνομα Βροντάδες, οι οποίοι έμεναν λίγο πιο πάνω (περί τα 200 μέτρα) από την περιοχή Πούλου. Ακολουθεί Περιγραφή των Δημοτικών Έργων του Βροντάδου (παραλιών και εσωτερικά έργα), καθώς και το κοινωνικό και εκπολιτιστικό έργο του Δήμου μας. Εδώ κάπου, με τη συμπλήρωση 318 σελίδων, ακολουθούν οι έγχρωμες φωτογραφίες που ήδη ανέφερα και… πάμε στον Β΄ Τόμο.
Ο Β΄ Τόμος ξεκινάει με την ενότητα Ορθοδοξία και Βροντάδος και περιγράφει τους Ιερούς Ναούς, τις Μονές και τα Κοιμητήρια του Βροντάδου. Ακολουθούν τα Μνημεία του Βροντάδου με προεξάρχουσα την περιγραφή της «Πέτρας του Ομήρου ή Δασκαλόπετρας». Εκεί βέβαια ο αγαπητός φίλος Ιάκωβος Μπριλής, αναφέρεται και στη σχετική εγκατάλειψη της περιοχής, για πολλούς και διαφόρους λόγους (ιδιωτικό κάθεστώς κλπ. κλπ.!...).
Η επόμενη ενότητα περιγράφει την Παιδεία στον Βροντάδο από το 1822 μέχρι την ίδρυση των οργανωμένων Σχολών. Στην ίδια ενότητα γράφει και τους «Βρονταδούσους συγγραφείς και τα έργα τους». Εκεί (με κάποια έκπληξη) κατατάσσει κι εμένα, ο οποίος (όπως γράφω σε κάποιο άρθρο μου) ποτέ δεν ισχυρίστηκα ότι είμαι «συγγραφεύς», όπως είναι ο παπα-Μάρκος Βασιλάκης, ο Σταμάτης ο Κριμιζής, ο Μαγγανάς ο Δημήτρης, ο Ματθαίος ο Μουντές, ο Χαροκόπος ο Αντώνιος, κλπ. κλπ. Βέβαια, για να συμπληρώσω κάτι που άθελά του το παραλείπει, έχω ως πανεπιστημιακός γράψει πάρα πολλά κείμενα, επιστημονικού (ιατρικού) περιεχομένου, που δεν είναι υποχρεωμένος να το γνωρίζει ο κ. Ιάκωβος Μπριλής!...
Η επόμενη ενότητα, ασχολείται με Τα Σωματεία μας και άλλες Οργανώσεις. Στην ενότητα αυτή γράφεται το ιστορικό της ιδρύσεως των διαφόρων Σωματείων μας ΦΟΒ, ΠΕΚΕΒ, ΕΒΑΤ κλπ., καθώς και διαφόρων ευαγών ιδρυμάτων και κοινωνικών προσφορών (Φαφαλίειον Στάδιον Βροντάδου, Όρμος Λω κλπ. κλπ.).
Ακολουθούν οι ενότητες Ναυτική Ιστορία, οι Μεγάλοι Ευεργέτες και μερικές Διακεκριμένες Προσωπικότητες, οι Κοινωφελείς Υπηρεσίες, οι Αντιπαραθέσεις στον Βροντάδο μετά την ενοποίησή του[4], τα Βασικά Λαογραφικά Στοιχεία, και ο συγγραφέας κλείνει με έναν βραχύ Επίλογο και Ευχαριστίες, με πλούσια βιβλιογραφία και ένα πλουσιότατο (έγχρωμο!) φωτογραφικό παράρτημα!...
Εγώ, που δεν θεωρώ τον εαυτό μου αυθεντία στην Ιστορία γενικώς, μπορώ να ορκιστώ ότι ασχολούμαι (καλώς ή κακώς) με την ιστορία του τόπου μας με… πάθος (ίσως περισσότερο του δέοντος)! Χωρίς να περιμένει από εμένα ο κ. Μπριλής να επικροτήσω ή να απορρίψω το υπέροχο έργο του, θα το… βαθμολογούσα (με κλίμακα από το 1 έως το 10) με 10΄ (με τόνο) – για να θυμηθούμε τις σχολικές μας βαθμολογίες!... Μου κάνει εντύπωση πώς γίνεται να υπάρχουν ξεχασμένα σε χαρτοκιβώτια ή σε μπαούλα τέτοια συγγράμματα που και εμάς μορφώνουν (τους ενήλικες) και τα παιδιά μας!
Επειδή παραβρέθηκα προ 48 ωρών (σατανική ή θεϊκή σύμπτωση) σε μια εκδήλωση που διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Αττικής, με πρωτοβουλία του φίλου κ. Πατούλη, για να τιμηθούν οι Μεγάλοι Έλληνες Ευεργέτες (οι Χιώτες μαζί με τους Ηπειρώτες αποτελούν το 1/2 – τουλάχιστον – του συνόλου των Μεγάλων Ελλήνων Ευεργετών), επειδή λοιπόν είχα την τιμή να παραβρεθώ σκέπτομαι τώρα στην μετά-COVID εποχή να διοργανώσουμε μια εκδήλωση «Χιώτικη» είτε με την ΕΒΑΤ, είτε με την ΟΧΣΑ, είτε με τον «Κοραή», για να θυμηθούμε (να τιμήσομε τη μνήμη, αν προτιμάτε) ή να συναντήσομε τους επιζόντας Μεγάλους Ευεργέτες (υπάρχουν ακόμα… τέτοιοι). Έχομε ανθρώπους που μπορούν και να αναφερθούν στα τιμώμενα πρόσωπα, ή και να βοηθήσουν οικονομικά (αν χρειαστεί) στη διοργάνωση μιας τέτοιας εκδήλωσης! Επίσης έχομε χώρους ανεκμετάλλευτους που… περιμένουν να τους χρησιμοποιήσομε!
Αγαπητέ Φίλε και Συνάδελφε, και Πρόεδρε της ΕΒΑΤ κ. Ιωάννη Γκιάλα, Αγαπητέ Πρόεδρε του «Δρομοκαϊτείου» κ. Αντώνιε Χλωρέ, Αγαπητέ πρώην Πρόεδρε του «Δρομοκαϊτείου» και φιλόλογε κ. Ισίδωρε Πρώιε, με ακούτε; Μήπως πρέπει να… ξυπνήσομε; Τι θα αφήσομε στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας, τι παράδειγμα δίνομε;
Με συγχωρείτε αν παραφέρθηκα, αλλά με… παρασύρει η ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ!...
Με εκτίμηση,
Αναστ. Ι. Τριπολίτης
Ιατρός (και γέννημα-
θρέμμα ΒΡΟΝΤΑΔΟΥΣΗΣ)
Υ.Γ.: Στο εξώφυλλο του Β΄ Τόμου του φίλου Ιακώβου Μπριλή, βλέπω «φάτσα» τη φωτογραφία του σπιτιού μου στο ΒΑ τμήμα του Βροντάδου μας, και συγκινούμαι πολύ… Συγχωρείστε με!...
[1] Ο τίτλος του βιβλίου του κ. Ιάκωβου Μπριλή.
[2] Θα αναφερθώ στον επίλογό μου για τους Μεγάλους Ευεργέτες γενικώς, και για τους Βρονταδούσους Μεγάλους Ευεργέτες ειδικώς!...
[3] Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες είναι πάνω από 150, οι δε έγχρωμες είναι 60 (και στους δύο τόμους)!
[4] Σ.σ.: Πώς το πάθαμε; «Μαθημένα τα βουνά στα χιόνια!...» (λαϊκή παροιμία).