Κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, στη γιορτή του Άι Νικόλα νιώθω μια ιδιαίτερη συγκίνηση, καθώς ο άγιος αυτός έχει συνδυαστεί με τη θάλασσα και τους ναυτικούς. Και βέβαια δεν υπάρχει γέφυρα ελληνικού βαποριού που να μην έχει μια εικόνα του, μικρή ή μεγάλη, κρεμασμένη στον μπουλμέ. Και όχι μόνο βαποριού αλλά και καϊκιού, βάρκας και κάθε άλλου πλεούμενου.
Όσα χρόνια ταξίδευα, όποτε ήμουν ξέμπαρκος στις 6 του Δεκέμβρη πήγαινα σε ένα ταπεινό εκκλησάκι του χωριού μου που τιμούσε το όνομά του να ανάψω ένα κεράκι για όλους όσοι ταξίδευαν. Τι να έκανε ένα κεράκι, αλλά χιλιάδες τέτοια κεράκια ανάβονταν από όλους όσοι είχαν πάρε δώσε με το άτιμο στοιχειό, όπως έγραφε ο Καρκαβίτσας. Δεν έχει πίστη, δεν έχει έλεος. Λάτρεψέ την όσο θες, δόξασε την· εκείνη το σκοπό της. Μην κοιτάς που χαμογελά, που σου τάζει θησαυρούς. Αργά γρήγορα θα σου σκάψει το λάκκο ή θα σε ρίξει πετσί και κόκαλο, άχρηστο στον κόσμο. Είπες θάλασσα, είπες γυναίκα, το ίδιο κάνει. Υπερβολικό, βέβαια, αυτό το τελευταίο…
Έτσι τον βρήκαμε όμως από τις παραδόσεις, ως προστάτη των ναυτικών, και το ίδιο εξακολουθούμε και σήμερα να τον τιμούμε. Ένα ερώτημα, φυσικά, είναι τι μπορεί να κάνει ένας Άγιος όταν ένα βαπόρι θαλασσοπνίγεται στα πέλαγα του κόσμου παλεύοντας με τα άγρια κύματα, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία… Προηγείται η ελπίδα και η πίστη. Και, όπως είναι γνωστό, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, αλλά και η πίστη δεν πάει πίσω…
Η επίκληση «Άγιε Νικόλα βοήθα» ακούστηκε μέχρι σήμερα χιλιάδες φορές από τα χείλη των ναυτικών μας. Μέσα στο ανταριασμένο πέλαγος, κάτω από άγριες συνθήκες, αλίμονο αν δεν έχεις κάποιον να καλέσεις σε βοήθεια. Αλίμονο αν χάσεις την ελπίδα και την πίστη σου ότι μπορείς να βγεις παλληκάρι. Θέλεις όμως να πιστεύεις ότι, εκτός από εσένα, υπάρχει και κάποιος άλλος που μπορεί να στέκεται δίπλα σου. Και ας μην έχει εμφανιστεί ποτέ, κι ας είναι μια ουτοπία…
Σύμφωνα με τις λαϊκές παραδόσεις, τα ρούχα του είναι πάντοτε βρεγμένα απ' την άρμη, τα γένια του στάζουν θάλασσα, το μέτωπό του είναι ιδρωμένο απ' την προσπάθεια να προφτάσει παντού, να βοηθήσει τα καράβια που θαλασσοπνίγονται.
Ας μην ξεχνάμε και την ευχή που έδιναν παλιά στους ναυτικούς όταν μπάρκαραν… «Ο Άι Νικόλας στην πλώρη σου». Σε πόσες πλώρες, όμως, μπορούσε να βρίσκεται…; Έτσι τα βρήκαμε, όμως, έτσι τα ακολουθούμε.
Του Δημήτρη Φρεζούλη
