4 Μαΐου 1941 οι Γερμανοί κατέπλευσαν στο λιμάνι της Χίου με ένα οπλιταγωγό που συνοδευόταν από δύο αντιτορπιλικά Ιταλικά και άρχισαν να αποβιβάζονται υπό τους ήχους της μουσικής.
Τα της απόβασης των Γερμανών εκθέτει ο δημαρχεύων Ανδρέας Λαιμός λεπτομερώς.
«Την 4η μετά μεσημβρίαν της 4ης Μαΐου 1941, ημέρα της εβδομάδας Κυριακή, δια τής πρισματικής διόπτρας μου διέκρινα προς το στενόν Χίου - Οινουσσών, στη νησίδα Στροβίλι, τρία σκάφη εκ των οποίων τα δύο αντιτορπιλικά και το έτερον μεταγωγικό με κατεύθυνση τον Λιμένα Χίου. Την εθνικότητα των πλοίων δεν ηδυνήθη να διακριβώσω. Κατήλθον της οικίας μου και κατευθύνθην προς την προ του τελωνείου αποβάθρα. Έξωθεν του ξενοδοχείου «Πελιναίον», συνάντησα τον νομάρχη Χίου Θεμιστοκλή Αθανασιάδη και τον Διοικητή του Εμπέδου Χίου αντισυνταγματάρχη Δημήτριο Μπακογιάννη. Και μετ’ αυτών δε επορεύθημεν προς την αποβάθρα (…)
Μετ’ ολίγον διακρίναμε βενζινάκατον, εξοπλισμένη δι’ ενός πολυβόλου επί της πρώρας, επανδρωμένην με 8 ένοπλους στρατιώτες Γερμανούς και ενός αξιωματικού του ναυτικού. Την ώρα 5:45 προσήγγισε η βενζινάκατος εις την αποβάθρα και απέβη ταύτης ο αξιωματικός μετά των ενόπλων στρατιωτών. Ούτος δήλωσε προς τον κ. Νομάρχη, ο οποίος γνώριζε τη γερμανική γλώσσα, ότι (…) εκτός του λιμένος ευρίσκεται γερμανικόν μεταγωγικόν με δύναμη χιλίων πεντακοσίων Γερμανών στρατιωτών οι οποίοι προτίθενται να καταλάβουν την νήσον. Απευθυνόμενος δε προς τον στρατιωτικόν διοικητήν ερώτησε εάν προτίθεται να αντιτάξει αντίσταση (…) Ο κ. Μπακογιάννης απήντησε ότι μη διαθέτων ένοπλον δύναμιν, πλέον των διακοσίων ανδρών, δεν δύναται να προβάλει άμυναν, συνεπώς υποτάσσεται προ της μεγαλυτέρας εναντίας δυνάμεως».
Η Χίος κατελήφθη από το πρώτο τάγμα του 440ού Συντάγματος Γρεναδιέρων της 164ης γερμανικής Μεραρχίας Πεζικού που μεταφέρθηκε εδώ με το φορτηγό πλοίο «Νorburg». Σύμφωνα με άλλη πηγή η αποβιβασθείσα γερμανική δύναμη ανερχόταν σε 750 άνδρες περίπου (και όχι 1200 που αναφέρεται παραπάνω), οι περισσότεροι από τους οποίους κατάγονταν από την περιοχή της Δρέσδης».
Στη συνέχεια οι Αρχές του τόπου δήλωσαν στο γερμανό αξιωματικό ότι στην πόλη και στα χωριά του νησιού κατοικούν μόνο Έλληνες (…). Επίσης τον διαβεβαίωσαν ότι ο πληθυσμός του νησιού δεν έχει άλλα όπλα, εκτός από τα κυνηγετικά. Τέλος, τον παρακάλεσαν τα στρατεύματα κατοχής να σεβαστούν την τιμή και τη ζωή του πληθυσμού…
Από το βιβλίο του υποφαινόμενου «Η ζωή στην Κατοχή», εκδόσεις άλφα πι.
Του Δημήτρη Φρεζούλη
Η φωτό του Νίκου Χαβιάρα.
