Να αλλάξει το καθεστώς αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ

Να προλάβει τις εκτιμήσεις του ΕΛΓΑ για τη ζημιά που υπέστησαν οι μαστιχοπαραγωγοί την περασμένη εβδομάδα, από την ξαφνική βροχή, επιχειρεί ο Κων/νος Νεαμονίτης, αντιπρόεδρος του συνεταιρισμού των Μαστιχοπαραγωγών της Μέσα Διδύμας.

Με παρέμβασή του στην «Αλήθεια», κοινοποιεί επιστολή του Συνεταιρισμού Μέσα Διδύμας η οποία συντάχθηκε προ 4μήνου με αφορμή επικείμενες προτάσεις της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου προς τον ΕΛΓΑ για αλλαγή του καθεστώτος αποζημίωσης των αγροτών – μαστιχοπαραγωγών, επαναφέροντας το θέμα με αφορμή την καταστροφική – όπως γράφει – νεροποντή αλλά και «πληροφορίες που υπάρχουν από τους αρμόδιους υπαλλήλους του ΕΛΓΑ του τύπου «μην περιμένετε αποζημίωση, δε χάσατε και μεγάλο μέρος της παραγωγής σας».

Στο εισαγωγικό του σημείωμα τονίζει:

«Προκειμένου να αντικρούσω τις απόψεις των «υπευθύνων» του ΕΛΓΑ – αν και θεωρώ ότι αυτό δε χρειάζεται για όσους ζουν στο νησί μας και γνωρίζουν από μαστίχι, σας αναφέρω τα εξής:

α) Οι περισσότεροι από εμάς βρισκόμασταν στο 3^ο κέντος από τα πέντε ή έξι που πραγματοποιούμαι, άρα κάτω από τους σκοίνους βρισκόταν το 50% της παραγωγής μας. Όποιος επιθυμεί μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου για να τον «ξεναγήσω» στους σκοίνους μου και να διαπιστώσει τι έχει μείνει πλέον από κάτω.

β) Για να συνεχίσουμε να κεντάμε αναγκαστικά θα πρέπει να ξαναπραγματοποιήσουμε το 2^ο στάδιο της διαδικασίας παραγωγής του σκοίνου. Να ξαναφυσίξουμε και να ξαναασπροχωματίσουμε. Αυτή η διαδικασία προσθέτει επιπλέον έξοδα στον παραγωγό ως πρόσθετα μεροκάματα και αλλά και κόστος προμήθειας του ασποχώματος. Πέραν τούτου όμως η διαδικασία αυτή θα πάει πίσω όλη τη συγκομιδή τουλάχιστον δύο εβδομάδες με επιπλέον κίνδυνο να ξαναβραχεί η φετινή παραγωγή μας αφού είναι γεγονός ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο έχουμε και μία μπόρα.

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία θα έρθουν αυτή την εβδομάδα οι «υπεύθυνοι» να μας ανακοινώσουν ότι δεν είχαμε και μεγάλες απώλειες, αγνοώντας την καταστροφή μας. Εμείς ως παραγωγοί μετά από 15 και 20 χρόνια εμπειρίας δεν είμαστε ικανοί να διαπιστώσουμε με ακρίβεια το μέγεθος των απωλειών που έχουμε, πριν μαζέψουμε όλο μας το προϊόν στο τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου αφού το χώμα θα έχει πλέον στεγνώσει καλά και θα έχει απορροφήσει ή μαυρίσει το μαστίχι. Πως μπορεί ο υπάλληλος του ΕΛΓΑ με τα μισά χρόνια εμπειρίας μας και βλέποντας περιστασιακά μαστίχια να κατανοήσει το μέγεθος της απώλειας που έχουμε υποστεί, είναι ένα ερώτημα προς απάντηση.

Όλα τα παραπάνω, και επιπροσθέτως το γεγονός ότι οι μαστιχοπαραγωγοί ποτέ δε βασίστηκαν σε επιδοτήσεις, αποζημιώσεις ή οποιαδήποτε άλλη κρατική βοήθεια, η οποία αγγίζει άλλωστε τα όρια της γελοιότητας αν αναλογιστούμε το μέγεθός της σε σχέση με τη σπανιότητα του προϊόντος μας ή αυτό που πληρώνει το κράτος για άλλου είδους παραγωγές «κοινότυπων» καλλιεργειών, μας αναγκάζουν ως συνεταιρισμό να μπούμε στον «πειρασμό», πιθανόν σε συνεννόηση και με άλλους συνεταιρισμούς, προσφυγής στα αρμόδια όργανα κατά του πλαισίου αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ το οποίο θεωρούμε ότι αδικεί κατάφωρα το Χιώτη παραγωγό.»

Ακολουθούν οι προτάσεις του Συνεταιρισμού Μ. Διδύμας που εστάλησαν στην ΕΜΧ πριν από 4 μήνες για τροποποιήσεις στον κανονισμό αποζημιώσεων ΕΛΓΑ

      «Σε συνέχεια τηλεφωνικής επικοινωνίας μας, σας αποστέλλουμε τις προτάσεις του Συνεταιρισμού μας για τροποποιήσεις στον κανονισμό αποζημιώσεων ΕΛΓΑ και παρακαλούμε για τις ενέργειές σας.

1. 1.    Στο Ν.3877/2010, άρθρο 5 §1, στην περίπτωση ιγ αναφέρονται τα φαινόμενα που ασφαλίζονται. Συγκεκριμένα αναφέρει: « Λοιπές δυσμενείς καιρικές συνθήκες, οι οποίες από κοινού ή μεμονωμένα επηρεάζουν μειωτικά την εξέλιξη της αναμενόμενης παραγωγής δενδρωδών καλλιεργειών, πάνω από ορισμένο ποσοστό κατά νομό, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου.» Εδώ θα πρέπει ξεκάθαρα να ενταχθεί η ακαρπία της παραγωγής που δεν οφείλεται σε παρενιαυτοφορία όπως η ελιά αλλά σε καιρικές συνθήκες (πχ ισχυροί βόρειοι άνεμοι που δεν ανήκουν στην κατηγορία της ανεμοθύελλας όπως αναφέρεται στην περίπτωση (γ) της ίδιας παραγράφου). Πρόσφατα έγιναν δηλώσεις από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ότι θα εντάξει την ακαρπία της ελιάς στα προς αποζημίωση φαινόμενα όταν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι αυτό το φαινόμενο είναι χαρακτηριστικό της ελιάς και δεν οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες, σε αντίθεση με το μαστιχοφόρο σχοίνο.  

1. 2.    Στον ίδιο Νόμο (Ν.3877/2010), άρθρο 7, αναφέρεται στον τρόπο υπολογισμού της ασφαλιστικής εισφοράς και ορίζονται τα σχετικά ποσοστά ασφάλισης. Για να γίνει το σύστημα δικαιότερο η εισφορά του ΕΛΓΑ θα πρέπει να αποκτήσει μηχανισμό bonus malus (όπως στην ασφάλιση αυτοκινήτου που πέφτει το ασφάλιστρο αν δεν απασχολήσεις την ασφαλιστική εταιρεία) με αρχική εισφορά 4%, για κάποιον που δε θα χρειαστεί ενεργοποίηση αποζημίωσης την επόμενη χρονιά να είναι 3% και να φτάνει ως 2% στην πραγματική αξία των προϊόντων. Αντίστοιχα κάποιος που για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά αξιώνει αποζημίωση να πληρώνει 5%, για τρίτη 6% και να φτάνει μέχρι 8% με αντίστοιχη αποκλιμάκωση κάθε χρόνο χωρίς ζημιές πάντα στην πραγματική αξία του προϊόντος. Έτσι δε θα αναγκάζονται οι μαστιχοπαραγωγοί να πληρώνουν τα ίδια ποσά πχ με τους ροδακινοπαραγωγούς και οι μεν πρώτοι να μην απασχολούν σχεδόν ποτέ τον ΕΛΓΑ ενώ οι δεύτεροι να αποζημιώνονται σχεδόν κάθε χρονιά ενώ σήμερα και οι δύο πληρώνουν με τον ίδιο τρόπο.

1. 3.    Στο Ν.3877/2010 (ΦΕΚ Α΄ 160/20.09.2010) «Σύστημα προστασίας και ασφάλισης της αγροτικής δραστηριότητας» και συγκεκριμένα στο άρθρο 7 §1 περίπτωση ζ  αναφέρεται ότι πόροι του ΕΛΓΑ είναι και τα τέλη εκτίμησης ζημιών, οι αμοιβές και τα έσοδα από τις υπηρεσίες που παρέχει ο ΕΛ.Γ.Α. προς τρίτους. Προτείνεται η κατάργηση των τελών εκτιμήσεων ζημιών καθώς ο θιγόμενος έχει πάθει ήδη απώλεια παραγωγής και ο οργανισμός του ζητάει να πληρώσει για να του γίνει η εκτίμηση, ενώ ήδη απασχολεί τους εκτιμητές και τους πληρώνει.

1. 4.    Στην υπ’ αριθ. 132528 απόφαση περί «Τροποποίηση και συμπλήρωση της αριθ. 309891/14−12−2010 ΦΕΚ Β΄ 1966) κοινής υπουργικής απόφασης «Διαδικασία υποβολής της Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής του Ν. 3877/2010 (ΦΕΚ Α΄ 160), τρόποι καταβολής της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς των άρθρων 7 και 8 του ίδιου νόμου, υπέρ του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.), και Ασφαλιστική Ενημερότητα» και καθορισμός της Ασφαλιζόμενης Αξίας και της Ειδικής Ασφαλιστικής Εισφοράς Φυτικής Παραγωγής και Ζωικού Κεφαλαίου για την Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας/Εκτροφής του Ν. 3877/2010 (ΦΕΚ Α΄ 160) έτους 2010.» (Αρ. ΦΕΚ 44 τεύχος Β 24 Ιανουαρίου 2011) ορίζεται το ύψος της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς ανά στρέμμα ή άλλη μονάδα μέτρησης των ασφαλιζόμενων ειδών της φυτικής παραγωγής, καθώς και το ύψος της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς ανά είδος και κατηγορία των ασφαλιζόμενων ειδών του ζωικού κεφαλαίου. Για τη μαστίχα Χίου ορίζεται ως παραγωγή (κιλά/στρ) 7 κιλά, και ασφαλιζόμενη αξία ανά στρέμμα 420€.

Θα πρέπει να δοθεί προσοχή από την ΕΜΧ όταν ζητήσει από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τα έσοδα /στρέμμα να καθοριστούν σε 1.000-1.200 € προκειμένου να πάψουν οι αντεγκλήσεις με τους εφοριακούς υπάλληλους που πραγματοποιούν τον έλεγχο επιστροφής ΦΠΑ και καλούν τους αγρότες να δηλώσουν περισσότερα στρέμματα καλλιέργειας για να καλυφθεί η τυχόν διαφορά που ορίζει το Υπουργείο Οικονομικών. Εάν αυτό το αίτημα της ΕΜΧ παρασύρει και το εισόδημα ανά στρέμμα για ασφάλιση που αναφέρουμε παραπάνω, τότε θα προκύψουν δυσβάσταχτα ποσά υποχρεωτικής ασφάλισης (περίπου τριπλασιασμός του ασφάλιστρου που πληρώνουμε μέχρι σήμερα).

1. 5.      Στο άρθρο 2 §2 της υπ’ αριθμ. 281245 (ΦΕΚ Β΄ 628/9.4.2008) απόφασης περί Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων αναφέρετε ότι «Ειδικότερα στο πλαίσιο του παρόντος Κανονισμού, ζημιές από Πυρκαγιά, νοούνται οι άμεσες ζημιές που προκαλούνται από φωτιά, μεγάλης έκτασης και έντασης, με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα της περιοχής και οι οποίες δεν έχουν προκληθεί από εσκεμμένη πρόθεση ή αμέλεια.» Με τον τρόπο που έχει τεθεί ο συγκεκριμένος ορισμός και στενά ερμηνευμένος θα μπορούσε να απορρίψει ο Οργανισμός οποιαδήποτε αίτηση αποζημιώσεως εφόσον αποδειχθεί ότι η πυρκαγιά τέθηκε από εμπρησμό.

1. 6.      Στο άρθρο 2 §9 της υπ’ αριθμ. 281245 (ΦΕΚ Β΄ 628/9.4.2008) απόφασης περί Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων αναφέρετε ότι «Ευρύτερη περιοχή της εκμετάλλευσης": Είναι η περιοχή στα πλαίσια της οποίας οι αποστάσεις μεταξύ μονίμου κατοικίας -όπως αυτή δηλώνεται από τον αιτούντα, στο έντυπο Ε1 της Φορολογικής Δήλωσης- και εκμετάλλευσης, είναι τέτοιες, ώστε να δικαιολογούν μέχρι και καθημερινές μεταβάσεις για προσωπική παρακολούθηση και ασχολίες σ` αυτή και οπωσδήποτε δεν είναι μεγαλύτερες των 150 χιλιομέτρων». Η μαστιχοκαλλιέργεια όπως είναι γνωστό αποτελεί μία εποχική καλλιέργεια, άρα δεν δικαιολογείται ο αποκλεισμός όσων κατοικούν εκτός νησιού και έρχονται το καλοκαίρι για αγροτικές εργασίες. Αν συνεχίσει να υπάρχει αυτή η προϋπόθεση τότε θα έπρεπε ο ΕΛΓΑ να εξετάζει πρώτα τον τόπο κατοικίας και να απαλλάσσει όσους κατοικούν σε απόσταση άνω των 150 χλμ από την υποχρέωση ασφάλισης της καλλιέργειας.

1. 7.      Στο άρθρο 4 §1 της υπ’ αριθμ. 281245 (ΦΕΚ Β΄ 628/9.4.2008) απόφασης περί Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων αναφέρετε ότι «Όταν η ζημιά οφείλεται αποδεδειγμένα στις προαναφερόμενες θεομηνίες (δηλ. σε σεισμό, χιονοστιβάδα, κατολίσθηση, πλημμύρα), μπορεί να ενισχύεται μία γεωργική εκμετάλλευση, εφόσον το συγκεκριμένο ζημιογόνο αίτιο έπληξε μία ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να ζημιωθούν οι υποδομές και εκμεταλλεύσεις της περιοχής. Στις περιπτώσεις αυτές το επίπεδο των ζημιών θα πρέπει να φθάνει ένα κατώτατο όριο, το οποίο καθορίζεται σε 30%, στο σύνολο των ομοειδών ειδών του παραγωγού και να τηρούνται τα προβλεπόμενα από τον παρόντα Κανονισμό». Εδώ για πάλι μία φορά παρατηρείται το φαινόμενο να καλείται ο παραγωγός να ασφαλίσει όλη του την παραγωγή αλλά να αναμένει αποζημίωση μόνο για το 70% της παραγωγής του αφού για να ενεργοποιηθεί η αποζημίωση μπαίνει το σκαλί του 30% ως ελάχιστο ποσοστό ζημιάς στην παραγωγή. Το ίδιο ισχύει και στην §2 για τα Έκτακτα Γεγονότα - Δυσμενείς καιρικές συνθήκες.

1. 8.      Στο άρθρο 6 της υπ’ αριθμ. 281245 (ΦΕΚ Β΄ 628/9.4.2008) απόφασης περί Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων στο κεφάλαιο ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ -  Α. ΦΥΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ - ΦΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ και συγκεκριμένα στην §3 αναφέρετε ότι δεν καταβάλλονται κρατικές ενισχύσεις:  «Για ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο ή τη φυτική παραγωγή των γεωργικών εκμεταλλεύσεων εφόσον:  α. Ο αριθμός των κατεχομένων κατ` είδος δένδρων είναι μικρότερος των είκοσι, εκ των οποίων τα δέκα σοβαρά ζημιωθέντα. Ως ελάχιστος αριθμός δένδρων κατ`είδος και αυτοτελές αγροτεμάχιο ορίζονται τα πέντε δένδρα. Στις περιπτώσεις θαμνοειδών ή δενδρωδών καλλιεργειών που φυτεύονται κατά "φωλιές" ή "θέσεις", για την εφαρμογή της διάταξης αυτής λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των "φωλιών" ή των "θέσεων". Εδώ στην πραγματικότητα ο Νόμος απορρίπτει το χωράφι που έχεις δηλώσει στη στρεμματική αίτηση και έχεις πληρώσει για αυτό ΕΛΓΑ, εφόσον έχει λιγότερους από 5 σχοίνους αλλά το σημαντικότερο είναι ότι ο ΕΛΓΑ «καινοτομεί» εφευρίσκοντας την έννοια των «φωλιών» (επισημαίνουμε ότι αυτό δεν υπάρχει σε κάποιο ευρωπαϊκό κείμενο ή οδηγία), έτσι μπορεί να έχεις φτιάξει μία «φωλιά» δηλαδή ένα τραπέζι για 5 ή 10 σχοίνους επειδή είναι πολύ κοντά φυτεμένοι, αλλά όταν γίνει έλεγχος να έχει λιγότερο από 5 φωλιές άρα για καταστροφή 25-50 σχοίνων να μην δικαιούσαι αποζημίωσης.  

1. 9.      Στο άρθρο 6 της υπ’ αριθμ. 281245 (ΦΕΚ Β΄ 628/9.4.2008) απόφασης περί Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων στο κεφάλαιο ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ -  Α. ΦΥΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ - ΦΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ και συγκεκριμένα στην §3 αναφέρετε ότι δεν καταβάλλονται κρατικές ενισχύσεις εφόσον:  β. Οι στρεμματικές καλλιέργειες καταλαμβάνουν έκταση μικρότερη του ενός στρέμματος, κατά αυτοτελές αγροτεμάχιο και έχει υποστεί ζημιά τουλάχιστον το μισό στρέμμα κατ` είδος καλλιέργειας. Εδώ ο νομοθέτης δε λαμβάνει υπόψη του ότι η εξαίρεση στα νησιά είναι το αυτοτελές αγροτεμάχιο να είναι μεγαλύτερο του ενός  στρέμματος και όχι ο κανόνας, με αποτέλεσμα να αποκλείονται πολλές εκμεταλλεύσεις με αυτό τον όρο.

Συμπερασματικά ο Συνεταιρισμός μας αναφέρει τα παρακάτω:

Το προϊόν της μαστίχας και ο μαστιχοφόρος σχοίνος αποτελούν μοναδικό παγκόσμιο προϊόν. Οποιαδήποτε ενίσχυση δοθεί από την Ελλάδα για τη διαιώνιση του είδους  δε μπορεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό καθώς δεν υπάρχει ανταγωνισμός ούτε εντός του κράτους, ούτε εντός της ΕΕ, ούτε σε παγκόσμιο επίπεδο. Άποψη μας είναι ότι ειδικότερα για ένα μοναδικό παγκόσμιο προϊόν ΠΟΠ, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα από το νέο κανονισμό του ΕΛΓΑ στο θέμα της ανασύστασης του φυτικού κεφαλαίου ακόμα και από την απώλεια του πρώτου δέντρου ανεξαρτήτων προϋποθέσεων. Επανάληψη των πρόσφατων γεγονότων της πυρκαγιάς του 2012 και με δεδομένη την οικονομική κατάσταση των αγροτών πιθανά να οδηγήσουν σε χέρσες εκτάσεις, συνεπώς σε συρρίκνωση της παραγωγής ενός παγκοσμίως μοναδικού προϊόντος."