Κ. Πρόεδρε, Κύριε Υπουργέ, Κύριε Δήμαρχε, Κυρίες & Κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι,
Καταρχήν να σας συγχαρώ για την οργάνωση της σημερινής συζήτησης. Να σημειώσω ως θετική την παρουσία του Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής. Όμως πρέπει να τονίσω ότι στην Χίο νιώθουμε, και είναι και η αλήθεια, ότι μας έχει εγκαταλείψει η Κυβέρνηση να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας την μεταναστευτική κρίση.
Κρίση για την οποία έχει μεγάλη ευθύνη η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ / ΑΝΕΛ, και η οποία μπορεί να διακριθεί:
Στην πρώτη περίοδο 2015-2016 (από την εκλογή σας έως τη Κοινή Ανακοίνωση ΕΕ-Τουρκία), όπου έχουμε μεγάλες ροές, χάος και υποδομές σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Και στη δεύτερη περίοδο, από το 2016 έως σήμερα, όπου έχουμε μεν κάποια μείωση ροών αλλά επιλέχθηκαν τα νησιά μας ως αποθήκες ψυχών.
Σε αυτό το διάστημα ούτε οι επαναπροωθήσεις λειτούργησαν – για καθαρά ιδεοληπτικούς λόγους - και κατά συνέπεια αυξάνονται οι παραμονές.
Και ούτε βελτιώθηκαν οι συνθήκες :και για όσους βρίσκονται στα ΚΥΤ και για τους περιοίκους. Εμείς ως πολιτικοί έχουν πρωταρχική ευθύνη απέναντι στους Πολίτες της χώρας μας.
Σήμερα όλα τα βασικά θέματα παραμένουν άλυτα.
- Πρώτον στη ΒΙΑΛ, διαμένουν σημαντικά περισσότερα άτομα από τη χωρητικότητα, παρά αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Διαμένουν σε απαράδεκτες συνθήκες – το Υπουργείο Υγείας σε αναφορά μου πέρυσι περιγράφει μια υγειονομική «βόμβα»: λύματα ελεύθερα, σπασμένοι αγωγοί, τριτοκοσμικές συνθήκες. Με εικόνες που κάνουν το γύρο του κόσμου και διασύρεται η χώρα μας. Κανένας έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Η Περιφέρεια είχε πει ότι θα κλείσει το Βαθύ και τη Μόρια αν δε συμμορφωθούν με τους υγειονομικούς κανόνες, και ήδη έχει επιβληθεί σχετικό πρόστιμο για τη ΒΙΑΛ.
- Δεύτερον, ως απόρροια του συνωστισμού και των εξαιρετικά κακών συνθηκών διαβίωσης, υπάρχουν ζητήματα ασφάλειας και εντός της ΒΙΑΛ και στις γύρω περιοχές.
Κλοπές, φθορές σε σπίτια, αυτοκίνητα και καταστήματα, μικροεξεγέρσεις, είναι καθημερινότητα για τα γύρω χωριά.
Αφενός είναι ευθύνη της κυβέρνησης να επιστρέψει το αίσθημα ασφάλειας και να υπάρχει επαρκής αστυνόμευση.
Αφετέρου πρέπει να υπάρξει ένας μόνιμος μηχανισμός αποζημιώσεων: διαφανής, αποτελεσματικός και γρήγορος. Πήρε σχεδόν 3 χρόνια να ψηφιστεί η σχετική τροπολογία για τις αποζημιώσεις του 2015-2016 για τους κατοίκους Χαλκειός και Σούδας, ενώ στο μεταξύ έγιναν και καινούργιες ζημιές. Επιπλέον, μεγάλο μέρος των ζημιών εξαιρέθηκαν από τις αποζημιώσεις, όπως οι κλοπές. Ήταν και δική σας δέσμευση ο μόνιμος μηχανισμός αποζημιώσεων, ζητάμε να την εφαρμόσετε.
- Τρίτον, από το 2015 ουσιαστικά δεν έχουμε ενεργή προστασία συνόρων. Επιτέλους, πρέπει να δώσουμε το μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι η Ελλάδα δεν είναι «ξέφραγο αμπέλι». Ότι έχει νόμους και κανόνες για το ποιος μπαίνει και για το ποιος μένει στη χώρα. Απαιτείται συνεννόηση την Τουρκία, αλλά και με τους διεθνείς οργανισμούς περιλαμβανομένου του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.
- Τέταρτον, παρά τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας και τους νόμους που ψηφίστηκαν, ούτε η διαδικασία ασύλου λειτουργεί αποτελεσματικά, ούτε γίνονται επαναπροωθήσεις.
Με τον 4540/18 υποτίθεται επιτρεπόταν η ελεύθερη κυκλοφορία των αιτούντων άσυλο. Στην πραγματικότητα εγκλωβίστηκαν οι πρόσφυγες και μετανάστες στα νησιά.
Η σύντμηση των προθεσμιών των διοικητικών διαδικασιών με τον ίδιο νόμο φυσικά και δεν λειτουργεί, καθώς δεν υπάρχει ουσιαστική αναδιοργάνωση: γρήγορη καταγραφή, λιγότερα στάδια στη διαδικασία, ταχεία αποσυμφόρηση νησιών, είτε προς το εσωτερικό της χώρας, είτε επιστροφές όσων δε δικαιούνται διεθνούς προστασίας.
- Και πρέπει να αναφερθώ στο ότι όλη αυτή η κατάσταση μας στοιχίζει πολύ ακριβά. Έχει ξοδευτεί πολύ δημόσιο χρήμα και τελικά έχουμε κάκιστες συνθήκες διαβίωσης στη ΒΙΑΛ και μεγάλη αναστάτωση στις τοπικές κοινωνίες. Θέματα τα οποία θα συζητηθούν σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Τέλος θέλω να αναφερθώ στο θέμα που έχει προκύψει εσχάτως με την εκπαίδευση των παιδιών μεταναστών και προσφύγων. Οι ευθύνες της κυβέρνησης και εδώ είναι τεράστιες.
Έχει οδηγήσει στο διχασμό της χιώτικης κοινωνίας, καθώς δημιούργησε το πρόβλημα και μας άφησε να το διαχειριστούμε μόνοι μας.
Είναι, φυσικά, αναφαίρετο δικαίωμα κάθε παιδιού να μορφώνεται και υποχρέωση της Πολιτείας να το εξασφαλίζει.
Όμως, η κυβέρνηση εγκλώβισε χιλιάδες ανθρώπους στα νησιά, τη στιγμή που δεν έπρεπε να υπάρχει καμιά μόνιμη παραμονή. Εάν τηρούνταν αυτή η αρχή, τα παιδιά θα πήγαιναν σχολείο στους τελικούς προορισμούς τους, το οποίο θα ήταν καλύτερο και για τα ίδια τα παιδιά.
Πριν ένα χρόνο περίπου πετύχαμε και έκλεισε ο καταυλισμός στη Σούδα, που ήταν μια άναρχη κατάσταση, χωρίς καμιά προδιαγραφή και ασφάλεια, που προκαλούσε φθορές και σε ένα ιστορικό μνημείο.
Η ΒΙΑΛ όμως εξακολουθεί να είναι πρόβλημα, κυρίως γιατί έχει μετατραπεί σε χώρο μόνιμης παραμονής, αντί να είναι αυτό για το οποίο προοριζόταν: χώρος πρώτης υποδοχής, καταγραφής και προώθησης είτε προς την ενδοχώρα, είτε πίσω στις χώρες προέλευσης.
Είναι λάθος να στηρίζουμε τη μεταναστευτική πολιτική της χώρας σε έναν κακώς εννοούμενο «ανθρωπισμό» που επιτρέπει τις αθρόες εισροές και μετά στοιβάζει ανθρώπους στη ΒΙΑΛ, τη Μόρια και το Βαθύ. Η σημερινή κατάσταση δεν είναι ανθρώπινη ούτε προς τους μετανάστες, ούτε προς τις τοπικές κοινωνίες.
Σε κάθε περίπτωση όμως, εμείς ως Χιακή κοινωνία, πρέπει να σταθούμε ενωμένοι απέναντι στις προκλήσεις, έτοιμοι να συζητήσουμε με νηφαλιότητα και ψυχραιμία, χωρίς φανατισμούς.
Σας ευχαριστώ
