

Ο Θεόδωρος Κάστανος «ο παιδαγωγός του μέλλοντος», αποτελεί το θέμα της συζήτησης του Γ. Χονδρέλη με τον κ. Αδαμάντιο Παπασταμάτη, συνταξιούχο εκπαιδευτικό, τ. καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και σχολικό σύμβουλο Δημοτικής Εκπαίδευσης, στην εκπομπή «Κατευθυνθήτω» αυτής της εβδομάδας . Θεόδωρος Κάστανος, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπαιδευτικούς της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ως παιδαγωγός, αποτέλεσε έναν από τους θεμέλιους λίθους της πνευματικής και πολιτιστικής ζωής της Αλεξανδρούπολης. Γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου το 1888, στο Βροντάδο της Χίου. Ο πατέρας του ήταν ναυτικός, και αυτός μεγάλωσε με τη γιαγιά του Καλλιόπη αλλά και με ένα μακρινό του συγγενή τον Ιωάννη Γλύκα, που έγινε κηδεμόνας και μετέπειτα διδάσκαλος του. Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στο Σχολείο του Αγίου Γεωργίου και κατόπιν στο Ελληνικό Σχολείο της Παναγίας της Μούτσαινας, όπου δίδασκε ο Ιωάννης Γλύκας και τέλος φοίτησε στο Γυμνάσιο της Χίου. Το 1904 πέρασε τις απολυτήριες εξετάσεις. Το 1912 κατατάχτηκε εθελοντικά στον Ελληνικό στρατό και πολέμησε κατά των Τούρκων στους Βαλκανικούς πολέμους. Ο κ. Παπασταμάτης περιγράφει τις παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές του Κάστανου και την κατάσταση που επικρατούσε την εποχή εκείνη στην Αλεξανδρούπολη και στη Φλώρινα όπου είχε μετατεθεί. Κατηγορήθηκε ως νέος Σωκράτης, κυνηγήθηκε ανελέητα από το κατεστημένο, όπως είχαν κατηγορηθεί και οι Γληνός, Παπανούτσος κ.α. Οι διωγμοί, η παραγνώριση του έργου του, οι συκοφαντίες, έβλαψαν την υγεία του και αποδιοργάνωσαν τις αντιστάσεις του. Ο άνθρωπος της δράσης και της δημιουργίας, ο ρομαντικός παιδαγωγός, ο εραστής της εκπαίδευσης, ο ανυποχώρητος αγωνιστής – ιδεολόγος έφυγε, σε ηλικία μόλις 44 ετών, αφήνοντας παρακαταθήκη τη φωτεινή πορεία του, το Σχολείο Εργασίας στη θεωρία και στην πράξη. Ο μεγάλος οραματιστής χαρακτηριστικά έλεγε:
«Αγαπήσατε το παιδί, κατεβείτε κοντά του, βάλτε το χέρι σας στην καρδιά του. Αφουγκρασθείτε τον πόνο του και τη χαρά του». Αλλά και…
«Σκοπός του σχολείου δεν είναι – δεν πρέπει να είναι – το σοφό παιδί, αλλά το ευτυχισμένο παιδί. Κι αυτό το παιδί μόνο μέσα σε ένα δραστικό κι όχι σκυθρωπό σχολείο μπορεί να ολοκληρωθεί. Η αξία του ανθρώπου δε βρίσκεται στις γνώσεις, αλλά στην ισχυρή βούληση, στην ολοκληρωμένη προσωπικότητα, στην πνευματική καλλιέργεια, στη δημιουργία πλούσιας συναισθηματικής, ζωής, στη μέθεξή τους στην κοινωνική ζωή…
Οι ψυχές του δασκάλου και του παιδιού βρίσκονται πέρα και πάνω από τη μέθοδο. Όταν αυτές επικοινωνούν, βρίσκουν τη μέθοδο. Διαφορετικά κι ολόκληρο το γνωστικό ουρανό να κατεβάζει ο δάσκαλος, είναι καταδικασμένος σε αποτυχία. Άλλωστε, για τον καλλιτέχνη δάσκαλο ισχύουν οι νόμοι της τέχνης, της δημιουργίας, της φυσικότητας, της εσωτερικής διάθεσης. Αυτοί είναι που του ανοίγουν το δρόμο…». Λόγια επίκαιρα ακόμη και σήμερα!
Η εκπομπή θα μεταδοθεί αυτό το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2024 στις 5.00 και τις 9.00 μ.μ. και σε επανάληψη την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2024 στις 3.00 μ.μ. στην ΑΛΗΘΕΙΑ TV