Καλά το μαντέψατε, δεν υπάρχει τέτοια οδός.
Ούτε Μπαλουχανάς πλέον. Και όμως μιλάμε για το κέντρο της αγοράς και μάλιστα δίπλα στο Τζαμί, που όπως και τα σημερινά Τζαμιά σήμερα στην γειτονική μας Τουρκία, είναι το κέντρο στην ουσία… καταστημάτων.
Έτσι πρέπει να φανταστούμε και το κέντρο της πόλης μας, τα παλαιότερα χρόνια. Οι Οθωμανοί κατακτητές βρίσκονταν στο Κάστρο, αλλά το κεντρικό Τζαμί έξω από αυτό, συγκέντρωσε στην αρχή γύρω του, την… πρακτική αγορά, κάτι που συνεχίστηκε και μετά την απελευθέρωση το 1912, μέχρι που το 1934 ο Δήμαρχος Λεωνής Καλβοκορέσης κάνει την… τομή.
Στην θέση παλαιού κτιρίου, ερειπίων των σεισμών του 1881 και προκειμένου να μαζευτούν οι… παράγκες - καταστήματα, που βρίσκονταν πέριξ της Πλατείας Βουνακίου, μετέπειτα Νικολάου Πλαστήρα, φτιάχνει ένα συγκρότημα καταστημάτων, πρωτοπόρων για την εποχή τους, που ο λαός το ονομάζει «Μπαλουχανάς» από την τουρκική λέξη Balikhane, που σημαίνει Ψαραγορά.
Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τα νεότερα χρόνια, μέχρι που τα Super market αποτελείωσαν την παραδοσιακή αγορά.
Οι οδοί που περιβάλλουν τον Μπαλουχανά είναι κατ’ αρχήν άσχετοι ονοματολογικά με τον Μπαλουχανά, ανήκουν σε δυό ονομαστούς γλύπτες της αρχαιότητας τον Βούπαλο και τον Άρχερμο.
Η οδός Βουπάλου, που κάποιοι… έξυπνοι μετονόμασαν κατά το ήμισυ σε Αεροπόρου Βασιλειάδου (!) όπως… μουνούχισαν την Ατσικής σε Στεφάνου Τσουρή (!) ήταν ο οδός των μανάβικων της Χίου μέχρι και την δεκαετία του 1980.
Λορέτζος, Βυζανιάρης, Βαμβούρης, Κάμπουρας, Κλήμης, Φραγκάκης, αυτοί ήταν στην σειρά θυμάται ο σημερινός, από τους λίγους πλέον μανάβηδες Ανδρέας Τσουρής.
Σήμερα εκτός από το κτίριο που στεγάζει τον Σύλλογο Δασκάλων, στη θέση τους βρίσκονται δύο ιχθυοπωλεία και καταστήματα υπηρεσιών, ενώ για πάνω από 60 χρόνια, στην απέναντι πλευρά βρίσκονταν το κατάστημα Λουκουμάδων των αδελφών Μανάρα, που άπλωναν και στον δρόμο τα τραπεζοκαθίσματα τους.
Η Βουπάλου στρίβει στην Αρχέρμου, υπό την σκιάν ενός αμπέλου, που ο Δήμος Χίου αντί να τον στηρίξει με μια πέργκολα, τον έχει αφήσει να… σπάσει! Αν αναρωτιέστε για την σκιά το πολύ - πολύ βάζουμε μια… τέντα.
Ο Ανδρέας Τσουρής συντηρεί το μοναδικό μανάβικο της οδού, ενώ οι Γιώργης Μεστούσης και Γιώργης Κερμπάτσος συνεχίζουν την παράδοση των Λουκουμάδων Μανάρα στη γωνία Αρχέρμου και Φινστέλ Ντε Κουλάνς.
Η Βουπάλου συνεχίζεται μέχρι την αδελφών Ράλλη και στην ουσία περιβάλλει τον παλιό Μπαλουχανά, που απλά έχει… εξαφανιστεί.
Η λογική του παλιά ήταν η εξής:
Μανάβικα και κρεοπωλεία στο εξωτερικό μέρος, ψαράδικα στο εσωτερικό. Κάποια στιγμή φράχτηκε η στοά που υπήρχε με διάφορες διαμορφώσεις και σήμερα απλά καταρρέει ακολουθώντας την μοίρα της δημοτικής περιουσίας, που δεν είναι άλλη από την καταστροφή.
Στην οδό Βουπάλου υπάρχουν σήμερα τα κρεοπωλεία του Στέλιου Νταϊκου και Νίκου Ζαφείρη, ενώ ο Μπαλουχανάς, που είπαμε δεν υπάρχει, είχε διακοπεί ήδη βίαια όταν επί χούντας διανοίχτηκε ο δρόμος που την έκοψε στην μέση.
Σήμερα απλά στην θέση του υπάρχουν δυό ωραιότατοι δρόμοι, με δυό αρχαία ονόματα γλυπτών, και μια υποτυπώδης αγορά με αρχαία δόξα.
Πάλι καλά πάντως που τουλάχιστον είναι… πεζόδρομοι.
Κάτι είναι και αυτό.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Τζούμας
Κάμερα - Φωτογραφίες: Κ. Αναγνώστου
Μοντάζ: Νέλο Μέσι
