Και τα δύο αποσκοπούν ως γνωστό στην ευζωία των ανθρώπων, δεν είναι όμως έννοιες ταυτόσημες. Το μεν κοινωνικό κράτος στη σωστή του λειτουργία εγγυάται ένα ελάχιστο όριο κοινωνικής ευζωίας και αξιοπρέπειας, η δε φιλανθρωπία είναι αστάθμητη, ανακουφίζει σποραδικά και ασυνεπώς τους πάσχοντες από τα προβλήματα αλλά ελλείψει κοινωνικού κράτους αυτά υπάρχουν και διαιωνίζονται.
Η φιλανθρωπία έχει δύο όψεις. Η μία είναι η ειλικρινής κατά την οποία οι φιλάνθρωποι διαπιστώνουν ότι η πραγματική ευτυχία συνυπάρχει με την κοινωνικότητα και ότι ο μονόπλευρος υλισμός είναι κατάσταση ψυχικά νοσηρή. Η άλλη είναι η υποκριτική φιλανθρωπία κατά την οποία οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν το πρόβλημά τους. Αυτοί επιδιώκουν την ευτυχία σε διόγκωση και υπερκατανάλωση υλικών αγαθών, και φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων που ικανοποιούν τον εγωισμό, την αλαζονεία και την φιλαρέσκεια. Εδώ ισχύει η λαϊκή ρήση που λέει: «τον δουλευτή σου πλήρωνε και ψυχικά μην κάνεις». Η φιλανθρωπία προσωποποιείται στο πρόσωπο του ευεργέτη, ενώ η κοινωνική μέριμνα είναι απρόσωπη. Έτσι ο βοηθούμενος δεν έχει μπροστά του το υποκείμενο της φιλανθρωπικής δραστηριότητας για να ‘’γονατίσει’’ μπροστά στον υψηλότερα ιστάμενο και ταπεινά να θυσιάσει στα πόδια του την οφειλόμενη ευγνωμοσύνη λέγοντας το οφειλόμενο ευχαριστώ.
Στο κοινωνικό κράτος όλοι οι πολίτες συμβάλουν απρόσωπα και ο βοηθούμενος που κάποτε συνέβαλε και αυτός, αξιοπρεπώς απολαμβάνει απρόσωπα την κοινωνική αρωγή. Σε τελευταία ανάλυση η φιλανθρωπία είναι περισσότερο βλαπτική παρά χρήσιμη γιατί ενώ συμβάλει ανεπαρκώς, ζημιώνει επαρκώς γιατί αποπροσανατολίζει και εκτρέπει τον πολίτη από την πραγματική προσπάθεια για την οργάνωση σωστού κοινωνικού κράτους.
Τούτο συνάγεται και από το γεγονός ότι σε προηγμένες χώρες που δεν υπάρχουν ευεργέτες υπάρχει οργανωμένο και επαρκές κοινωνικό κράτος και οι πολίτες παράξενα βλέπουν αυτόν που μιλά για δωρεές.
Η κοινωνία μας λόγω των πολέμων και των κατοχών που υπέστη, αποδυναμωμένη αδυνατεί να δημιουργήσει κοινωνικό κράτος. Αυτή ταπεινά αποδέχεται την φιλανθρωπία σαν κάτι το φυσιολογικό σε ένα κόσμο που πολλά κράτη έχουν ξεπεράσει την περί ελεημοσύνης χριστιανική επιταγή γιατί στην εποχή μας την θεωρούν κοινωνική ντροπή.