Τον Δημήτρη τον Φρεζούλη όλοι οι Χιώτες τον γνωρίζουμε καλά τον αγαπάμε περισσότερο, αλλά,κυρίως τον εκτιμούμε γιατί ύστερα από τόσες δεκαετίες έκθεσής του στα μέσα μαζικής ενημέρωσης της πατρίδας μας μπορεί να κρατά την αξιοπρέπειά του ως εργάτης του λόγου και της επικοινωνίας αλλά και την συμπάθεια των συμπατριωτών μας, ντόπιων και ξενιτεμένων, λόγω της αμεσότητας του λόγου του, προφορικού και γραπτού, ο οποίος είναι όχι μόνο ενημερωτικός και αληθινός αλλά και πλημμυρισμένος από γνήσια συναισθήματα και αξίες.
Το τελευταίο του λοιπόν έργο «Χίος η ζωή στην κατοχή», που εκδόθηκε από την αλφα πι στο τέλος του 2022 το διαβάσαμε με το ίδιο ενδιαφέρον που διαβάζουμε κι οτιδήποτε άλλο έχει γράψει και εκδόσει.
Βασικό του βέβαια προτέρημα και σ’ αυτό του το πόνημα ο πλούσιος και ρέον λόγος που χρησιμοποιεί όπως και στα αμέτρητα χρονογραφήματά του, τα κείμενα και τα άρθρα του, λόγος τόσο κατανοητός και αφομοιώσιμος απ΄όλους ώστε, τα όσα γράφει να περνούν αβίαστα στον αναγνώστη τα μηνύματα, τις απόψεις και τα όσα σκοπεύει να μεταδώσει.
Το βιβλίο αυτό επίσης είναι πακτωλός πληροφοριών, αφηγήσεων, ιστορικών δεδομένων της νεώτερης ιστορίας του νησιού, αλλά κι όλης της Ελλάδας και του κόσμου που στέναξε από το ναζισμό και την θηριωδία των Γερμανών και των συμμάχων τους στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Το ότι αναφέρει ένα-ένα τα όμορφα χωριά του νησιού μας, πολλές φορές δε και ονομαστικά τους κατοίκους τους για τα όσα υπέφεραν, δείχνει πως κι οι Χιώτες, σαν όλους τους Έλληνες, έδρασαν εξ’ ίσου στη στεριά και στη θάλασσα.
Επίσης αποδεικνύεται για χιλιοστή φορά μέσα από τις πάμπολλες μαρτυρίες σ’ αυτό το βιβλίο πως «του Έλληνα ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει»κι ότι ο Δαυίδ πάντα θα νικά τον Γολιάθ αν έχει το δίκιο και την αγανάκτηση παραστάτες.
Σημαντικό ακόμη το ότι οι Χιώτες ουδέποτε υπήρξαν προδότες και εφιάλτες προκειμένου να αποκομίσουν κέρδη, δίνοντας πληροφορίες για την ντόπια αντίσταση αλλά και για όσους ξένους παρέμεναν ή περνούσαν από τα χωριά μας ως να φυγαδευτούν, παρόλη την απειλή της εκτέλεσης.
Η συχνή μάλιστα αναφορά στο ΕΑΜ (Εθνικός Απελευθερωτικός Αγώνας) από τους ιδρυτές του οποίου υπήρξε κι ο μεγάλος αδελφός της μητέρας μου ο Γιάννης Αμπαζής (σελίδα 229 του κειμένου) αυτό θέλει να τονίσει.
Είναι ολοφάνερο πως καμιά δραστηριότητα και συνήθεια δεν έμεινε ανεπηρέαστη στην καθημερινότητα της Χίου που στέναξε κι αιμορράγισε στραγγαλισμένη από έναν υπερδύναμο εχθρό ο οποίος δρούσε χαιρέκακα για να εκμηδενίσει κάθε αντίδραση και αγανάκτηση των ανίσχυρων νησιωτών.
Η φωτογραφίες-ντοκουμέντα μάλιστα δίνουν μια επιπλέον πιστώτητα για του λόγου το ασφαλές κι οι κάθε μια απ’ αυτές είναι σαν ένα ακόμη κεφάλαιο στην πλοκή του βιβλίου,αφού, είναι γνωστό πως κάθε εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις.
Ως εκ τούτου, για μένα, σίγουρα θα αποτελέσει άλλη μια πηγή πληροφοριών που θα μετατραπούν, με το δικαίωμα της μυθοπλασίας, σε κεφάλαια μελλοντικών βιβλίων μου.
Ένα βιβλίο με 285 σελίδες κι ούτε μισή εξ’ αυτών χωρίς αξία!
Πολύ σοβαρή η έρευνα κι η προφορική συλλογή πληροφοριών από τον συγγραφέα κι αν κι ο ίδιος παραδέχεται πως οι πηγές του υπήρξαν πολλές προηγούμενες εκδόσεις με την ίδια ή παρόμοια θεματική, δεν παύει να το παραδέχομαι σαν μια ακόμη δυνατή φωνή εναντίον του φασισμού και μιας υπενθύμισης πως ό,τι υπερβαίνει το «μέτρον άριστον» απ’ όποια άκρη κι αν προέρχεται μόνο συμφορές θα φέρει.
Πιστεύω πως η ανάγνωση αυτού του βιβλίου θα κάνει σπουδαίο έργο αφού με απλό τρόπο εύπεπτο κείμενο και πλήθος φωτογραφιών θα πληροφορίσει τους νεότερους για τα όσα υπέφεραν οι παππούδες κι οι γονείς τους την τραγική περίοδο της Κατοχής που από τα βιβλία της πληκτικής σχολικής Ιστορίας δεν έμαθαν.
Αγαπητέ μου Δημήτρη σ’ ευχαριστούμε για τις πληροφορίες που συγκέντρωσες και μας συγκλόνισες,ακόμη κι εμάς που ακουστά μόνο είχαμε τη φρίκη της γερμανικής κατοχής.
Πάντα άξιος και γερός να είσαι και σύντομα εύχομαι να δούμε κι άλλες δουλειές σου που πάντα αποτελούν τιμή για τη Χίο και εμάς τους φίλους σου.