Η ανάληψη των καθηκόντων της κυβερνήσεως έφερε στην επιφάνεια μια ακόμη ανεπάρκεια του δημοσιογραφικού κόσμου της χώρας. Μας είπαν πως ο πρωθυπουργός θα δώσει πολιτικό όρκο. Ο πρωθυπουργός δεν έδωσε όρκο· έδωσε διαβεβαίωση. Σύμφωνα με τον ορισμό της λέξεως (όρκος), αυτή σημαίνει η με την επίκληση του θείου διαβεβαίωση για την αλήθεια ενός γεγονότος ή για την εκτέλεση υπεσχημένης δραστηριότητας κατά την οποία ο θεός ή ένα ιερό πρόσωπο καλείται ως μάρτυρας και τιμωρός στην περίπτωση που η διαβεβαίωση θα είναι ψευδής ή θα γίνει παράβαση της υπόσχεσης που δόθηκε. Ο όρκος είναι διαβεβαίωση με την επίκληση του θείου. Αν κάποιος διαβεβαιώσει χωρίς την επίκληση του θείου, τότε πρόκειται απλώς για διαβεβαίωση και όχι για όρκο. Ο νεωτερισμός «πολιτικός όρκος» δεν υπάρχει. Ο όρκος είναι συνδεδεμένος με την επίκληση του θείου. Το θείον, σε καμία περίπτωση δεν αντικαθίσταται με το «πολιτικόν»· επίκληση του «πολιτικού» δεν υπάρχει. Επομένως, κακώς οι δημοσιογράφοι και λοιποί εβάπτισαν την διαβεβαίωση πολιτικό όρκο. Πέρα από την εννοιολογική διαπίστωση υπάρχουν και άλλα πράγματα που ανέδειξε
η «ορκωμοσία» των μελών της κυβερνήσεως και των βουλευτών η πλειονότητα των οποίων, αμφοτέρων, προτίμησε την διαβεβαίωση αντί του όρκου. Αυτοί που
ορκίστηκαν δεν ορκίστηκαν ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας αλλά, ενώπιον κάποιου ιερωμένου, ασχέτως βαθμού ιεροσύνης. Ο πρωθυπουργός έδωσε την διαβεβαίωση ενώπιον του ΠτΔ. Νομίζω ότι άπαντες πρέπει να δίδουμε όρκο ή διαβεβαίωση ενώπιον πολιτικής αρχής. Αλλωστε, αυτό γίνεται στα δικαστήρια. Οι
μάρτυρες ορκίζονται ενώπιον του δικαστή. Οι νεοδιοριζόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι ορκίζονται ενώπιον πολιτικής αρχής. Δεν χρειάζεται διαχωρισμός πολιτείας και
Εκκλησίας για να μην δίδεται η εντύπωση ότι η χώρα είναι θεοκρατική πολιτεία. Οταν όμως στην λειτουργία της πολιτείας εμπλέκεται η Εκκλησία δίδεται μία εσφαλμένη εικόνα προς τα έξω. Αν ο τρόπος ορκωμοσίας ήτο διαφορετικός ίσως να ορκιζόταν μεγαλύτερος αριθμός υπουργών και βουλευτών. Η δεύτερη παρατήρησή μου αφορά στο κατά πόσον αυτοί που προτίμησαν τη διαβεβαίωση το έπραξαν από λόγους πεποιθήσεως ή συμμορφώσεως. Μια μεγάλη μερίδα απ’ αυτούς που έδωσαν διαβεβαίωση έδειχναν πως ήσαν άνθρωποι των παραδόσεων. Φορούσαν βέρα και δη στο δεξί, διότι οι δυτικόστροφοι την φορούν στο αριστερό· έχουν τελέσει θρησκευτικό γάμο, καθώς και πολλά άλλα χαρακτηριστικά τα οποία δεν αναφέρω για να μην προσωποποιήσω στις παρατηρήσεις μου. Η αίσθηση μου είναι πως αυτοί οι άνθρωποι μάλλον υπήκουσαν στην συμμόρφωση παρά στην πεποίθηση. Οσο πιεστικό και ανελεύθερο είναι να αναγκάζουμε κάποιον να πιστεύει στα θεία, άλλο τόσο είναι να τον αναγκάζουμε να μην πιστεύει ή να παριστάνει πως δεν πιστεύει. Υπάρχει άραγε λύση σ’ αυτό το ζήτημα που εμφανίστηκε με την ανάληψη της
διακυβερνήσεως της χώρας από την παρούσα δικομματική κυβέρνηση; Κατά τη γνώμη μου, ναι. Η πίστις είναι υποκειμενική και εσωτερική και πρέπει να διαχωριστεί η συμμετοχή σε θρησκευτικές τελετές από την παρακολούθηση θρησκευτικών τελετών· δηλαδή, άλλο τελώ τον γάμο μου με θρησκευτική τελετή και άλλο παρακολουθώ έναν θρησκευτικό γάμο. Εδώ, κάποιοι προοδευτικοί έχουν υποπέσει σε αντίφαση στην προσπάθειά τους να «συμμορφωθούν». Τέλος, να σημειώσω ότι η Ελλάς είναι ένα εθνικό κράτος και όχι πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό· τουλάχιστον έτσι ιδρύθηκε. Αυτοί που αγωνίσθηκαν για το νεοσύστατο κράτος ήσαν ελληνορθόδοξοι και αυτό ήταν στοιχείο της ταυτότητάς τους. Μπορούμε να έχουμε κοσμικό κράτος, που είναι απαραίτητο, και ταυτοχρόνως να διατηρούμε αυτό το στοιχείο ταυτότητας. Κάποιος ετερόδοξος που προσχώρησε στην Ορθοδοξία λέγει «Η Ορθοδοξία είναι τρόπος ζωής και ταυτότητας». Στην Αμερική υπάρχουν αθεϊστές Εβραίοι (Paul Krugman),
Συμπερασματικά, θα έλεγα πως καλόν είναι να διατηρούμε τα σύμβολα της εθνικής μας ταυτότητας άσχετα με τις πεποιθήσεις μας. Η άκριτη επίθεση κατά της ιστορίας
μας, της γλώσσας μας και της Εκκλησίας δεν προσφέρει τίποτε· κακώς δε υπάρχει η αντίληψη πως αυτή η εχθρότητα ή επιθετικότητα, είναι κάτι το προοδευτικό.