Η εφαρμογή των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την νέα περιβαλλοντική νομοθεσία και η προσαρμοστικότητα στις αλλαγές της αγοράς απαιτούν την ύπαρξη ενός υγιούς και ελεύθερου ανταγωνιστικού πλαισίου. Ακολουθώντας τις αρχές της ναυτοσύνης, της ήπιας και μελετημένης προσαρμογής στις εξελίξεις ο Κώστας Λυμπουσάκης, πρόεδρος της εταιρείας Lyboussakis Salvage & Towage και Πρόεδρος Πανελλήνιας Ενώσεως Πλοιοκτητών & Εφοπλιστών Ρυμουλκών – Ναυαγοσωστικών “Άγιος Νικόλαος”, έχει καταφέρει να σταθεί όρθιος και να ανταπεξέλθει στις δυσχέρειες της αγοράς.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Κώστας Λυμπουσάκης σχολιάζει τις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνολογία, την τάση των συγχωνεύσεων και την ανάγκη εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου για τα ρυμουλκά και τα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας και του κλάδου.
- Συμφωνείτε ότι οι επιπτώσεις του Covid-19 έχουν επιταχύνει τις διαδικασίες ψηφιοποίησης της ναυτιλίας; Πως αξιοποίησε το Σωματείο σας αυτή τη μεγάλη πρόκληση;
- Είναι γεγονός ότι μια από τις σημαντικότερες μεταβολές στα διεθνή συναλλακτικά ήθη και στη διεθνή πρακτική που επέφερε ο Covid-19 είναι η αλματώδης αύξηση της χρήσης των διαδικτυακών δυνατοτήτων και της αξιοποίησης της ψηφιακής τεχνολογίας. Τα Μέλη της Ένωσης μας ανταποκρίθηκαν άμεσα και θετικά στο νέο περιβάλλον, καθώς ήδη και πολύ πριν την πανδημία οι εταιρείες είχαν προσαρμοστεί στις διαδικτυακές εφαρμογές και στην ψηφιοποίηση των καθημερινών διαδικασιών/ λειτουργιών σύμφωνα με τις τρέχουσες ανάγκες και οι απαιτήσεις της ναυτιλιακής αγοράς. Μάλιστα στο σημείο αυτό θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι σταθερή θέση του Δ.Σ. της Ένωσής μας και πάγια πρακτική των Μελών μας είναι να αφουγκραζόμαστε την αγορά και σταδιακά να ικανοποιούμε, πάντα με σύνεση και προγραμματισμό, τις αναγκαίες αλλαγές και εξελίξεις.
- Πιστεύετε ότι η αυξανόμενη ανάγκη για πράσινες και βιώσιμες ναυτιλιακές λειτουργίες έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων καινοτόμων υπηρεσιών και λύσεων;
- Για να είμαστε ειλικρινείς είναι σαφώς υπαρκτή η ανάγκη για πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη που θα περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα, από την παραγωγή ενέργειας μέχρι την τελική κατανάλωση προϊόντων και υπηρεσιών. Τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης και η χρόνια υποβάθμιση του περιβάλλοντος, μας δείχνουν ότι δεν υπάρχει χρόνος για άλλα λάθη σ’ αυτό τον τομέα. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η ναυτιλιακή βιομηχανία. Εδώ λοιπόν απαιτείται η συμπόρευση της επιστήμης και της τεχνολογίας με την οικονομία και την πολιτική βούληση, λαμβάνοντας υπόψη ότι για να φτάσουμε στο σημείο να υιοθετηθούν και να λειτουργήσουν αποτελεσματικά οι φιλικές στο περιβάλλον τεχνικές λύσεις και πρακτικές, θα πρέπει κατ’ αρχήν η Πολιτεία να συνδράμει με το δικό της εξέχοντα ρόλο. Διότι για να υιοθετηθεί π.χ. εκ μέρους των Ελλήνων πλοιοκτητών των ρυμουλκών λιμένος η στροφή προς τα πλοία με ηλεκτροκίνηση, θα πρέπει κατ’ αρχήν τα λιμάνια να διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές φόρτισης για τα πλοία αυτά και η όλη προσαρμογή να έχει ένα λογικό κόστος για τους πλοιοκτήτες. Κατά συνέπεια εκτιμώ ότι είναι ώρα να μιλήσουμε με τους αρμόδιους πολιτειακούς φορείς για τα απαραίτητα εκείνα μέτρα/κίνητρα που θα ωθήσουν προς αυτές τις καινοτόμες τεχνικές πρακτικές λύσεις, μέτρα/κίνητρα που θα δώσουν ώθηση και στον κλάδο μας και στα ελληνικά ναυπηγεία. Από την πλευρά μας σας διαβεβαιώνω ότι είμαστε έτοιμοι κι έχουμε τις κατάλληλες προτάσεις.
- Πιστεύετε στον κρίσιμο ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα στη ναυτιλία: Η νέα τεχνολογία απειλεί τον παραδοσιακό τρόπο διαχείρισης πλοίων;
- Εννοείται ότι ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν, είναι και θα είναι πάντα ο σημαντικότερος στη ναυτιλιακή δραστηριότητα και ειδικά πάνω στο πλοίο. Η ναυτική τέχνη και επιστήμη και η ναυτική εμπειρία, που στη γλώσσα μας η λέξη «ναυτοσύνη» τα περιλαμβάνει όλα, εκτιμώ ότι δεν μπορούν να υποκατασταθούν από την τεχνολογία, η οποία ομολογουμένως σε όλα επίπεδα, από την ναυπηγική των σύγχρονων πλοίων μέχρι τον ηλεκτρονικό τους εξοπλισμό, έχει προσχωρήσει με άλματα τα τελευταία χρόνια. Αντίθετα θεωρώ ότι η τεχνολογία αιχμής στον τομέα της ναυτιλίας, και ειδικότερα στο κλάδο μας, όχι μόνο δεν απειλεί τον παραδοσιακό τρόπο διαχείρισης των ρυμουλκών πλοίων, αλλά τον υποστηρίζει και τον αναβαθμίζει στην πράξη. Διότι πολύ απλά η σημερινή τεχνολογία παρέχει στον μεν κυβερνήτη του ρυμουλκού το πλεονέκτημα να μπορεί να αξιοποιήσει σε απόλυτο βαθμό και με υψηλό βαθμό ασφάλειας όλες τις δυνατότητες του πλοίου και του πληρώματος του, στον δε πλοιοκτήτη την βεβαιότητα, αλλά και την αίσθηση ασφάλειας, ότι το πλοίο του θα ικανοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις ανάγκες του πελάτη του. Με απλά λόγια, ο ορθός συνδυασμός του ανθρώπινου παράγοντα και της αποτελεσματικής τεχνολογίας είναι κατά τη γνώμη μου η ιδανική συνθήκη ειδικά για τον κλάδο μας, δεδομένου ότι το έργο μας και οι υπηρεσίες που προσφέρουμε στο πλοίο απαιτούν τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα σε μικρό σχετικά χρόνο. - Οι εταιρείες ρυμούλκησης/διάσωσης συνέχισαν να συγχωνεύονται δημιουργώντας μεγάλες κοινοπραξίες.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτής της στρατηγικής;
- Είναι γνωστό ότι η τακτική των κοινοπραξιών δεν είναι κάτι καινούργιο στον κλάδο μας, λειτουργεί επί πολλές δεκαετίες. Έχει εξάλλου αποδειχθεί μια πολλαπλά αποτελεσματική πρακτική με αμοιβαίο όφελος, τόσο για τις εταιρείες ρυμούλκησης/διάσωσης, όσο και για τους χρήστες των υπηρεσιών που παρέχουμε. Διότι με την κοινοπραξία και πολύ καλύτερη αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού, πόρων και μέσων επιτυγχάνεται, και μεγαλύτερο εύρος γνώσεων, εμπειριών αλλά και τεχνικών δυνατοτήτων αποκτάται. Και όλα αυτά εν τέλει λειτουργούν προς όφελος του τελικού χρήστη. Παράλληλα, η συνένωση δυνάμεων και πόρων καθιστά ευκολότερη την προσαρμογή στις ανάγκες και στις εξελίξεις της αγοράς.
- Περιγράψτε μας τα πρότυπα ποιότητας, περιβαλλοντικής διαχείρισης, υγείας και ασφάλειας που προωθεί το σωματείο σας;
- Η πραγματικότητα είναι απλή, η Υγεία και η Ασφάλεια στην εργασία μας ήταν και παραμένουν το νούμερο ένα στο κλάδο μας. Ξεκινάμε από αυτό! Είμαστε σε πλήρη συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές και ενημερώνουμε άμεσα τα Μέλη μας για κάθε Νόμο, Απόφαση και Εγκύκλιο που εκδίδεται από αυτές και αφορά στα θέματα υγείας και ασφάλειας των μελών των πληρωμάτων μας, προκειμένου να ενημερωθούν και να εφαρμόσουν ανάλογα. Εξάλλου, στα δικά μας πλοία τα πράγματα είναι απλά και ανθρώπινα, διότι ο αριθμός του πληρώματος είναι μικρός σε σχέση με τα εμπορικά και επιβατικά πλοία, συνεπώς οι σχέσεις είναι καθημερινές, δεν είναι απρόσωπες! Όσο για τα πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης, το να εργάζεσαι και να λειτουργείς καθημερινά μέσα στα λιμάνια και στις πανέμορφες θάλασσες της πατρίδας μας, μιας πατρίδας «αρμυρής» όπως λένε κι οι ποιητές μας, σε μαθαίνει πρώτα να σέβεσαι το θαλάσσιο περιβάλλον, τα πανέμορφα νησιά και τις υπέροχες ακτές της. Εν συνεχεία μαθαίνεις ότι οφείλεις να εφαρμόζεις τους εθνικούς και διεθνείς νόμους και κανονισμούς που αφορούν στη προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των ακτών από κάθε είδους ρύπανση, εσκεμμένη ή μη. Και είμαι στην ευχάριστη θέση να σας διαβεβαιώσω ότι η πάγια θέση της Ένωσής μας είναι η πλήρης και ορθή εφαρμογή των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την εθνική και διεθνή περιβαλλοντική νομοθεσία. Και θα ήθελα να προσθέσω ότι ειδικά στον κλάδο μας, τα πληρώματά μας, πέρα από την πιστοποιημένη γνώση και την εμπειρία που διαθέτουν, έχουν πλέον αναπτύξει και αυτό που λέμε «περιβαλλοντική συνείδηση και συμπεριφορά» ακριβώς λόγω της γνώσης και των εμπειριών τους.
- Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια σε μια συνεχώς αβέβαιη αγορά;
- Η Ένωσή μας αντικρίζει με ρεαλισμό το μέλλον, διότι πράγματι ο κλάδος μας λειτουργεί μέσα σε μια ανταγωνιστική αγορά που τα τελευταία χρόνια βιώνει διαρκείς κρίσεις. Μέχρι στιγμής έχουμε κατορθώσει να σταθούμε όρθιοι και να ανταπεξέλθουμε στις δυσχέρειες ακολουθώντας: 1ον τον απλό και σοφό κανόνα «ήπια και μελετημένη προσαρμογή στις εξελίξεις της αγοράς και στις απαιτήσεις του πελάτη» και 2ον την παλιά αρχή και αξία που λέει «η θάλασσα δίνει ψωμί αρκεί να τη σέβεσαι». Θεωρώ λοιπόν ότι θα συνεχίσουμε με επιτυχία στηριζόμενοι στους δύο αυτούς σταθερούς και ανεκτίμητους «πυλώνες», αλλά και έχοντας παράλληλα την προσοχή μας στραμμένη στις τεχνολογικές εξελίξεις που αφορούν στον κλάδο μας. Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι ελπίζουμε να έχουμε στήριξη και συνεργασία με την Πολιτεία και ειδικότερα με το Υπουργείο Ναυτιλίας και το Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος, καθώς πολλά από τα θέματα του κλάδου μας σχετίζονται με τις αρμοδιότητες και την αποστολή αυτών των Υπηρεσιών.
-Από την πλευρά του πλοιοκτήτη πως βλέπετε το μέλλον και τι οραματίζεστε;
- Η εταιρεία μας, η Lyboussakis Salvage & Towage, έχει μια ιστορία 36 ετών και μια πορεία σταθερή μέσα στην αγορά. Η βασική μας αρχή και επιδίωξη ήταν και παραμένει να παρέχουμε στους πελάτες μας υπηρεσίες ποιοτικές, να είμαστε συνεπείς, αξιόπιστοι και αποτελεσματικοί. Γι αυτό ξεκινήσαμε πρόσφατα ένα πρόγραμμα αναβάθμισης και έχουμε ανανεώσει το στόλο μας με 3 ρυμουλκά νεότερης γενιάς. Φιλοδοξούμε να αυξήσουμε το μερίδιο μας στην αγορά των υπηρεσιών ρυμούλκησης και παράλληλα να ενισχύσουμε περαιτέρω το στόλο μας. Όσο για το μέλλον, δεδομένου ότι ο κλάδος μας είναι συνυφασμένος με την εξελικτική πορεία των λιμανιών και των πλοίων, θεωρώ ότι επιφυλάσσει καλύτερες ημέρες για όσους προσαρμόζονται στις αλλαγές των συνθηκών της αγοράς και του ανταγωνισμού. Κατά συνέπεια, παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις τεχνολογικές εξελίξεις που αφορούν στον κλάδο μας, αλλά και στον τομέα της λιμενικής βιομηχανίας, στον τομέα της ενέργειας και των φιλικών στο περιβάλλον καινοτομιών.
Από την άλλη πλευρά εκτιμώ ότι οι συνθήκες, τουλάχιστον ως προς το άμεσο μέλλον, θα συνεχίσουν να ευνοούν τις από κοινού επιχειρηματικές δραστηριότητες. Αυτό επαληθεύει την επιλογή μας να λειτουργούμε εντός μιας αξιόπιστης κοινοπραξίας, μέσω της οποίας η συνένωση δυνάμεων και πόρων εξασφαλίζει την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους πελάτες μας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω και την ιδιαίτερη σημασία της συμμετοχής της Πολιτείας στη διαμόρφωση των συνθηκών του κλάδου μας, μέσω της θέσπισης του νομικού και κανονιστικού πλαισίου που διέπει τα θέματα του. Έχει μεγάλη σημασία το πλαίσιο αυτό να συμπλέει με τον ελεύθερο και υγιή ανταγωνισμό και με την αυτορρύθμιση της αγοράς, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται στις εκάστοτε αλλαγές. Θα ήθελα μάλιστα να υπογραμμίσω ότι, όπως έχει αποδείξει η πολυετής εμπειρία, η καλύτερη μέθοδος για να διαμορφωθεί ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό νομικό και κανονιστικό πλαίσιο είναι ο ειλικρινής διάλογος της Πολιτείας με τους επαγγελματικούς φορείς χωρίς προκαταλήψεις και σκοπιμότητες. Ένας διάλογος βασισμένος στην καθημερινή εμπειρία και στην πραγματικές συνθήκες της αγοράς.
Κλείνοντας, θα έλεγα ότι σε γενικές γραμμές είμαι αισιόδοξος και εκτιμώ ότι το αύριο για τον τομέα μας και για την εταιρεία μας αναμένω να έχει θετικό αποτύπωμα. Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε να τοποθετηθώ για τα θέματα του κλάδου αλλά και να γνωστοποιήσω τις θέσεις και απόψεις της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιοκτητών – Εφοπλιστών Ρυμουλκών & Ναυαγοσωστικών Πλοίων «ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ». Εύχομαι ολόψυχα στους Έλληνες πλοιοκτήτες, στους ναυτικούς και σε όλους τους εργαζόμενους της ναυτιλιακής και λιμενικής μας βιομηχανίας υγεία, καλές θάλασσες και προσωπική και οικογενειακή ευτυχία.
