Ιάπωνες. Ένας λαός πρότυπο!
Φανταστείτε ένα σχολείο όπου οι μαθητές δεν εξετάζονται σε κανένα μάθημα μέχρι τα 10 τους χρόνια !
Δεν στοχεύουν στην ακαδημαϊκή επιτυχία αλλά στην Παιδεία. Ετοιμάζουν μόνοι τα γεύματά τους, οι μεγαλύτεροι σερβίρουν τους μικρότερους, και χωρισμένοι σε ομάδες καθαρίζουν τάξεις, κυλικείο, εστιατόριο, μέχρι και τουαλέτες, ώστε να εμπεδώσουν το αίσθημα της ισότητας, της ευθύνης και του σεβασμού στο περιβάλλον τους.
Ένα σχολείο όπου ο διευθυντής τούς υποδέχεται καθημερινά, βρέξει-χιονίσει, στην εξώπορτα και με ένα τεράστιο χαμόγελο τους προτρέπει να βάλουν τα δυνατά τους και τους εύχεται καλή μέρα. [...] «Όταν, π.χ., τσακώσουν έναν μαθητή να κλέβει ή να σπάει παράθυρα, η αστυνομία ειδοποιεί πρώτα το σχολείο και ύστερα το σπίτι του. Όταν ένας μαθητής κάνει μια αταξία εκτός σχολείου, η κοινωνία στρέφεται στους δασκάλους του, οι οποίοι αναλαμβάνουν το 100% της ευθύνης. Έτσι, το μόνο διακριτικό της στολής των μαθητών είναι το σήμα του σχολείου τους και όχι το όνομά τους. Είσαι ο καθρέφτης του σχολείου και όχι του σπιτιού σου». Για τους Ιάπωνες ένα πετυχημένο εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να παρέχει Παιδεία και όχι αποκλειστικά ακαδημαϊκή επιτυχία.
Στέλιος Πρεζεράκος, καθηγητής Λυκείου στην Ιαπωνία
Για την αντιγραφή Λεωνίδας Πυργάρης.
Ο ίδιος το 2015 είχε γράψει τα εξής.
Ας τα θυμηθούμε ξανά.
Αγωγή και ορθή ανατροφή ή εκπαίδευση μόνο;
Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα του ηλεκτρονικού Τύπου, σύμφωνα με το οποίο στα Σχολεία της Ιαπωνίας υποχρεούνται οι μαθητές να καθαρίζουν και να διευθετούν οι ίδιοι ολόκληρο το σχολικό χώρο μετά το καθημερινό πέρας των μαθημάτων, επιτρέψτε μου να διατυπώσω κάποιες σχετικές σκέψεις:
Αυτά κάνουν οι Ιαπωνέζοι και όσοι λαοί θέλουν να δώσουν Αγωγή και Παιδεία στα Σχολεία τους. Εμείς εδώ απλώς, στην καλύτερη περίπτωση, παρέχουμε Εκπαίδευση: δηλαδή καταρτίζουμε και προπονούμε, σε φροντιστηριακή βάση, τους εφήβους ώστε να εισαχθούν σε κάποια Ανώτατη Σχολή, για να έχουμε στη συνέχεια την αυταπάτη - γονείς και δάσκαλοι - ότι κάναμε το καθήκον μας. Θα πρέπει λοιπόν να ξέρετε ότι τίποτα δεν κάνουμε. Ως κοινωνία - δηλαδή ως γονείς και εκπαιδευτικοί - ομολογώ πως έχουμε αποτύχει στο ζήτημα της Αγωγής. Και μ΄αυτό που λέγω δεν εννοώ ότι τα παιδιά είναι παλιόπαιδα ή αλήτες. Κάθε άλλο! Απλώς κανείς δεν τους μιλά πλέον για τα αυτονόητα: τρόπους συμπεριφοράς, υποχρεώσεις προς τον πλησίον κλπ. Ανατρέφουμε όλοι, επί χρόνια τώρα πλαδαρά πλάσματα στα οποία εμφυσούμε μόνο τη «φιλοσοφία των δικαιωμάτων». Ουδείς μιλά στα παιδιά για υποχρεώσεις. Λες και το δικαίωμα θα γεννηθεί από μόνο του, αν δεν προϋπάρξει η υποχρέωση που θα το γεννήσει.
Προσέξτε λοιπόν κάποιες σκέψεις μου που προέρχονται μέσα από την καθημερινή μου επαφή με εφήβους εδώ και περίπου 30 χρόνια:
α) οι σχολικές αίθουσες, ενώ κάθε πρωί είναι πεντακάθαρες, μέσα σε δύο ώρες μετατρέπονται σε χοιροστάσια. Όχι μόνο γεμίζουν τα καλάθια με απορρίμματα (περιτυλίγματα τυροπιττών, περιτυλίγματα συσκευασιών τροφίμων κλπ), αλλά και τα δάπεδα των αιθουσών «κολυμπάνε» στα σκουπίδια, τα οποία ούτε κατά διάνοιαν προθυμοποιείται κανείς να μαζέψει, διότι απλούστατα αυτό είναι το έργο της «δούλας», δηλαδή της μεσημεριανής καθαρίστριας!
β) οι αίθουσες, με την αποχώρηση των μαθητών το μεσημέρι, δίνουν την εικόνα βομβαρδισμένων χώρων, οι οποίοι εγκαταλείφθηκαν εσπευσμένα λόγω κάποιας πολεμικής επίθεσης που δέχτηκαν! Ούτε ένα θρανίο και ούτε μία καρέκλα επανατοποθετούνται στις θέσεις τους. Δηλαδή, οι μαθητές, απομακρυνόμενοι από το χώρο στον οποίο έρχονται καθημερινά, δεν έχουν τη διάθεση ούτε την καρέκλα να επαναπροωθήσουν στην αρχική της θέση!!
γ) η εικόνα των τουαλεττών είναι απερίγραπτη…
δ) η στάση των μαθητών μέσα στα οχήματα μεταφοράς τους, δηλ. στα λεωφορεία, όποτε υλοποιούνται σχολικές εκδρομές, και μάλιστα κοντινών αποστάσεων είναι οικτρή: κάθονται όλοι θρονιασμένοι στις καρέκλες, αν περισσέψει καμμιά καρέκλα θα καθίσει και ο καθηγητής, και φυσικά ΜΗΤΕ ΕΝΑΣ διανοείται να σηκωθεί και να προσφέρει αυτοπροαιρέτως τη θέση του στον άνθρωπο των 50 και 60 ετών. Τούτο το τελευταίο πώς ερμηνεύεται;; Αναισθησία και χυδαίος ατομισμός. Καμμία αίσθηση ότι ανήκω σε κοινωνία και πρέπει να έχω και το διπλανό μου στην έγνοια μου! Εγώ να περνώ καλά και ας καεί το σύμπαν! Δυστυχώς, αυτή είναι η αποκωδικοποίηση αυτού του συμπτώματος που κατέγραψα παραπάνω. Επί παραδείγματι: σήμερα, ως 2ο ΓΕΛ Χίου πήγαμε με λεωφορεία μια εκδρομή στο Καρφά. Ήμουν κατά την επιστροφή μας, σε ένα λεωφορείο μαζί με κάποιον άλλο συνάδελφο 60 χρονών. Κατά την επιβίβαση στο όχημα, στρογγυλοκάθισαν όλοι οι μαθητές και μείναμε όρθιοι εγώ και ο συνάδελφος. ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ από τους 40 περίπου 17ρηδες έκαμε τη σκέψη μήτε εκδήλωσε τη διάθεση να σηκωθεί και να προσφέρει τη θέση του σε ανθρώπους 45 χρόνια μεγαλύτερους. Ίσως κάποιοι και να το σκέφτηκαν, αλλά να φοβήθηκαν να εκδηλώσουν την προθυμία τους «δια τον φόβον των Ιουδαίων». Έτσι, κατά τα 15 περίπου λεπτά που διήρκεσε το ταξίδι της επιστροφής στο Σχολείο, οι δύο όρθιοι δάσκαλοι χτυπιόντουσαν μέσα στο λεωφορείο λόγω των φρεναρισμάτων και ξεκινημάτων, κι από την άλλη οι νεαροί, καθισμένοι στις καρέκλες τους ασχολιόντουσαν σχεδόν όλοι με τα κινητά τους τηλέφωνα! Αυτή είναι η εικόνα των σημερινών παιδιών. Καμμία επαφή με τη γήινη πραγματικότητα! Ηλεκτρονικό μαστούρωμα και απόδραση στο υπερπέραν του Ίντερνετ. Οφείλω να ομολογήσω ότι αυτή η σημερινή εικόνα μέσα στο όχημα με στενοχώρησε. Ένιωσα ότι ως δάσκαλος απέτυχα.
Και έρχομαι τώρα στην παλιότερη εποχή: όταν εμείς ήμασταν μαθητές, πριν 40 και 50 χρόνια, ήταν αδιανόητο να εισέλθει σε λεωφορείο ο οποισδήποτε μεγαλύτερός μας και να μη σηκωθούμε αυτοπροαιρέτως να του παραχωρήσουμε τη θέση μας. Ήταν ανεπίτρεπτο να έμπαινε στο λεωφορείο κάποιος ηλικιωμένος, κάποιος παπάς, κάποια έγκυος γυναίκα και να μην τους δινόταν η θέση. Η τότε κοινωνία, παρά την όποια σύμβαση και υποκρισία της, είχε κάποιον πολιτισμό. Φτιαχτό θα πει κάποιος. Ίσως! Πάντως ήταν ένας πολιτισμός και μια αγωγή. Σήμερα περάσαμε στην αντίπερα όχθη, στο τίποτα και στο μηδέν. Πόσοι άραγε σημερινοί γονείς λένε στο παιδί τους, είτε αυτό πηγαίνει στο Δημοτικό είτε στο Λύκειο, για υποχρεώσεις; Πόσοι το νουθετούν να σέβεται τους άλλους και το σεβασμό να τον δείχνει εμπράκτως;; Φοβούμαι ότι πολύ λίγοι γονείς θα το πράττουν αυτό. Αντίθετα, οι περισσότεροι, έχοντας ασπασθεί τη μηδενιστική φιλοσοφία του ατομισμού, ίσως και να καμαρώνουν τα βλαστάρια τους όταν τα βλέπουν να είναι «καπάτσοι» και «δικαιωματάκηδες». Φοβούμαι, λοιπόν, πως η «βαλίτσα ξεκινά από μακριά»: η οικογένεια πρωτοχαράσσει τις κακές εγγραφές του αρρωστημένου ατομισμού και της πλήρους αναισθησίας για τον άλλον, και κατόπιν βεβαίως ακολουθεί και το Σχολείο που ανέχεται αυτό το αίσχος και το διαιωνίζει.
Είμαι της γνώμης ότι θα πρέπει, με κάποιον τρόπο, να εισαχθούν στα Σχολεία μαθήματα κοινωνικής αγωγής. Έχουμε χρέος να σώσουμε αυτή τη γενιά, διότι αύριο αυτοί οι ίδιοι θα μας βλαστημάνε για τη «χύμα» ανατροφή που τους δίνουμε! Κι ένα τελευταίο: θυμούμαι πριν 43-45 χρόνια το δάσκαλό μου στον Βουνό, τον κύριο Γιώργο Ιατρουδέλλη, συνταξιούχο σήμερα και ακόμα έχοντα σώας τας φρένας, ποια αγωγή μάς έδινε ως προς αυτό τον τομέα: όριζε σε εβδομαδιαία βάση, στο διθέσιο Σχολείο του Βουνού των 40 παιδιών, δύο επιμελητές, οι οποίοι, κοντά στις άλλες υοχρεώσεις τους, είχαν και τούτη: να σκουπίζουν και να συγυρίζουν καθημερινά, μετά το τέλος του μαθήματος, όλο το Σχολειό και να το παραδίδουν την άλλη μέρα στην εντέλεια. Επίσης, χρέος των επιμελητών ήταν να ανάβουν καθημερινά τη ξυλόσομπα και να την καθαρίζουν από τις στάχτες. Σημειωτέον δε ότι κάθε παιδί έφερνε καθημερινά τη συνεισφορά του σε καύσιμη ύλη (ένα καυσόξυλο έκαστος!) Ευχαριστώ το Δάσκαλό μου κι όλους τους παλιούς δασκάλους για τις αρχές που μας δίδαξαν!
Άραγε σήμερα, στην εποχή της ανέχειας και της εθνικής φτώχειας, πόσοι γονείς είμαστε διατεθειμένοι να καθαρίζουν τα παιδιά μας εκ περιτροπής τις σχολικές αίθουσες που τα ίδια λερώνουν, όταν σε λίγο η πτωχευμένη Πατρίδα δεν θα έχει μήτε τις καθαρίστριες να πληρώνει;;
Χίος: 5/11/2015, Λεωνίδας Πυργάρης
