Μια αναφορά στον δημοκρατικό καπιταλισμό έκανε ο Αλέξης Τσίπρας κατά την ομιλία του στη 2 η Διεθνή Διάσκεψη για τη Δημοκρατία και την Κοινωνική Δικαιοσύνη, την οποία είχε διοργανώσει το Ινστιτούτο του τον περασμένο Ιούνιο, και από τότε πολλά σχόλια έχουν γίνει και πολλές ερμηνείες έχουν ειπωθεί για το τι ακριβώς εννοούσε ο πρώην πρωθυπουργός.
Συγκεκριμένα είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του (10/6/2025) ‘Ποια είναι λοιπόν η συνολική απάντηση που προτείνει η ακροδεξιά, πολλές φορές σε συμμαχία με συντηρητικά ή νεοφιλελεύθερα κόμματα; Πρώτον, ένα μοντέλο αυταρχικού καπιταλισμού απέναντι στον δημοκρατικό καπιταλισμό. Ένα μοντέλο που δανείζεται πολιτικές και πρακτικές από τα αυταρχικά καθεστώτα στον κόσμο, τα οποία ενισχύονται΄.
Προκύπτει το ερώτημα. Τι είναι ο δημοκρατικός καπιταλισμός; Σύμφωνα με πληροφορίες που μπορούμε να βρούμε είτε από το διαδίκτυο είτε από βιβλία, τα βασικά χαρακτηριστικά του δημοκρατικού καπιταλισμού είναι η ελευθερία των αγορών, η ιδιωτική ιδιοκτησία, και η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων. Το κράτος, δηλαδή η κυβέρνηση, παρεμβαίνει για να προστατέψει τα ατομικά δικαιώματα, παρέχει δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, και υπερασπίζει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας.
Επίσης, βασικά στοιχεία είναι οι πολιτικές ελευθερίες και ο σεβασμός στους θεσμούς, τουλάχιστον θεωρητικά, το σοβαρό μειονέκτημα όμως εξαιτίας της ελευθερίας που δίνει στον ανταγωνισμό, είναι η δημιουργία μεγάλων κοινωνικών ανισοτήτων. Σε αυτό το κομμάτι του ανεξέλεγκτου στην ουσία ανταγωνισμού, υπάρχει η θέση που λέει ότι το κράτος μέσα στα καπιταλιστικά πλαίσια, πρέπει να παρεμβαίνει με θέσπιση νόμων για να αποτρέπει τις απάτες, να εξασφαλίζει υγιή ανταγωνισμό με στόχο να μην υπάρχουν αδικίες και μεγάλες κοινωνικές ανισότητες. Αυτή η άποψη έχει διατυπωθεί από εκείνους που υποστηρίζουν την σύμπραξη Φιλελευθερισμού και Σοσιαλδημοκρατίας.
Ο δημοκρατικός καπιταλισμός λοιπόν είναι ένα κοινωνικοοικονομικό μοντέλο που συνδυάζει ένα δημοκρατικό πολιτικό σύστημα με ένα καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα.
Τι έχουμε σήμερα στην Ελλάδα; Ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του μίλησε για τον αυταρχικό καπιταλισμό που απειλεί τον δημοκρατικό καπιταλισμό. Στη πραγματικότητα στη χώρα μας, μετά από έξι χρόνια διακυβέρνησης Μητσοτάκη, έχουμε έναν αυταρχικό καζινοκαπιταλισμό που κάνει τους οικονομικά ισχυρούς ακόμα πιο ισχυρούς και αδίστακτους, ισοπεδώνει θεσμούς, περιθωριοποιεί και απαξιώνει πολιτικές ιδεολογίες, έτσι τροφοδοτείται και ο αυταρχισμός, επιτρέπει τα σκάνδαλα, το νομοθετικό έργο κόβεται και ράβεται στα μέτρα της εξουσίας, η Δικαιοσύνη έχει δυστυχώς ξεπέσει στα μάτια των πολιτών, και εξαιτίας του ανεξέλεγκτου ανταγωνισμού δίχως κανόνες οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται, ο πλούτος συσσωρεύεται σε λίγους, ενώ για τους πολλούς κυριαρχεί ο φόβος της επιβίωσης και η ανασφάλεια για το αύριο.
Άρα ναι. Είμαστε σε τέτοιο σημείο που η αναφορά του Αλέξη Τσίπρα για δημοκρατικό καπιταλισμό έχει ιδιαίτερη σημασία, πρέπει να εστιάσουμε στους θεσμούς, στη δικαιοσύνη, στις ελευθερίες, στα ατομικά δικαιώματα, στη πρόσβαση αναβαθμισμένων δημόσιων υπηρεσιών, στη παιδεία, στην υγεία, και στην ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας για να μπορέσει η πατρίδα μας να μπει σε τροχιά ηρεμίας και ευημερίας. Είναι όλα αυτά τα σημαντικά που η μη κομμουνιστική Αριστερά με αγώνες αλλά και με συναινέσεις πάλευε για δεκαετίες και πολλά από αυτά τα κατέκτησε, αλλά σήμερα η ακραία συντηρητική κυβέρνηση Μητσοτάκη τα υπονομεύει και τα ξηλώνει.
Δεν υπάρχει περιθώριο για άλλη καθυστέρηση. Χρειάζεται εναλλακτική πολιτική πρόταση, ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα προοδευτικής διακυβέρνησης που θα έχει επίκεντρο τον Άνθρωπο, τους Θεσμούς, και την Δημοκρατία. Να είναι η πυξίδα που θα οδηγήσει την χώρα στην ευημερία και στην Συνταγματική νομιμότητα.
Συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές είναι αυτές που κάνουν μια χώρα σύγχρονη και Ευρωπαϊκή. Πολιτικές που όπως αποδείχτηκε, οι οπαδοί του ‘Μένουμε Ευρώπη’ δεν θέλουν ούτε μπορούν να εφαρμόσουν. Αυτοί επιμένουν στη λογική Μαυρογιαλούρου.