ΣΕΝΑΡΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΧΙΟΥ και χωροταξικός σχεδιασμός! Προβληματισμός!

Από 7 Μαρτίου 2024, έχει δημοσιευθεί σε τοπικά μέσα, όπως και στην ιστοσελίδα του δήμου, πρόσκληση διαβούλευσης για το νέο χωροταξικό σχεδιασμό του νησιού (ΤΠΣ)! Εκεί προτείνεται η επιλογή ανάμεσα σε τρία πληθυσμιακά σενάρια. https://www.chios.gov.gr/anakoinosi-prosklisi-gia-diavoulefsi-gia-tps/

Παρακάτω ακολουθούν παρατηρήσεις και σκέψεις ως κριτήρια προβληματισμού για την επιλογή σεναρίου.

1. Να θυμηθούμε το σχεδιασμό ΓΠΣ 1988 που προέβλεπε 72.000 πληθυσμό Χίου- Βροντάδου, που ακόμα και σήμερα, 40 χρόνια μετά, είναι ουτοπικό! Όπως κ ότι εξαιτίας της υπερβολής αυτού του στόχου, προέκυψαν υπέρογκες εισφορές γης και χρήματος, λόγω των σταθερότυπων, (μαθηματικών τύπων) που απαιτούσαν αναλογικά τετραπλάσιες υποδομές κοινοχρήστων κ κοινωφελών χώρων για εξυπηρέτηση αυτού του σκοπούμενου πληθυσμού. Ως αποτέλεσμα, προέκυψαν οι αντιδράσεις, και η αδυναμία εφαρμογής του.

2. Ήδη τα ΣΧΟΟΑΠ κ ΓΠΣ έχουν επαυξημένους πληθυσμιακούς στόχους, παρά την τεράστια «μη αναστρέψιμη γήρανση» του πληθυσμού, όπως αναφέρουν οι μελετητές του ΓΠΣ, στην ενότητα πληθυσμιακή εξέλιξη. Με 26χιλιαδες κατοίκους η πόλη, στόχος του ΓΠΣ , αυθαίρετα και υπεραισιόδοξα είναι οι 35 χιλιάδες, δηλ 30% αύξηση ως στόχο για τα επόμενα 10 χρόνια!!! Ενώ η απογραφή, έδειξε αύξηση περίπου 4% της πόλης κ μηδενικής του νησιού. Για Άγιο Μηνά, το ΣΧΟΟΑΠ προέβλεπε «πληθυσμός αιχμής 8.455 άτομα (4.709 εποχικός + 3.746 μόνιμος)», η απογραφή του 2021, έδειξε 3400 κατοίκους.

3. Η «πολεοδομική ανάπτυξη» της Αττικής και άλλων μεγάλων πόλεων -ως παραδείγματα ανάπτυξης- έχει χρηματοδοτηθεί από την αστυφιλία, την μετακίνηση του πληθυσμού της επαρχίας στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το ίδιο συνέβη και στη Χίο με την εγκατάλειψη της υπαίθρου και την μετακίνηση του πληθυσμού. Αυτή η παράμετρος όμως δεν ισχύει πλέον για την Χίο. Έχουν ερημοποιηθεί σχεδόν τα χωριά - έκλεισαν η πλειοψηφία των σχολείων, δεν υπάρχει πληθυσμός να μετακινηθεί στο κέντρο.

4. Η «πολεοδομική ανάπτυξη» στηρίχθηκε επίσης στην ανάπτυξη δευτερεύουσας παραθεριστικής κατοικίας για εξυπηρέτηση κοντινών αστικών κέντρων. Παράδειγμα η Σαλαμίνα, ως οικισμός έχει τεράστια επέκταση, ως παραθεριστική κατοικία κατοίκων Αττικής, λόγω εγγύτητας. Αυτό είναι ανέφικτο για τη Χίο, λόγω απόστασης από το Ελληνικό κέντρο. Το ΜΟΝΟ αστικό κέντρο από το οποίο θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί δημιουργία παραθεριστικής/ δευτερεύουσας κατοικίας πλησίον της Χίου είναι η Σμύρνη!!! Αυτό επιδιώκουμε;

5. Ποιά είναι η «φέρουσα ικανότητα οικιστικού αποθέματος», αλλά και ο εποχικός πληθυσμός αιχμής του νησιού και της πόλης; Δεν αναφέρεται στη μελέτη!! Η ΕΛΣΤΑΤ σε αίτημα μας, αλλά και με βάσει ΓΠΣ Χίου, δήλωσε 35,500 κατοικίες στο νησί, οι 18000 στα όρια της πόλης. Από αυτές σχεδόν οι μισές (40%) ήταν δευτερεύουσα/ παραθεριστική, ακόμα και στην πόλη, στην ύπαιθρο σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό, ενώ αρκετές ήταν οι κενές κατοικίες και σημαντικό ποσοστό «μη κανονικές», δηλ εγκαταλελειμένες/ ερειπωμένες. Χάρη σε αυτό το οικιστικό απόθεμα, τα καλοκαίρια ο εποχικός πληθυσμός, από ετεροδημότες/ απόδημους και παραθεριστές προσεγγίζει τις 120 χιλιάδες ανθρώπους, όπως είχε δηλώσει ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΧ πέρσι. Και πάλι, πολύ μεγάλος αριθμός κατοικιών και κτιρίων παραμένει κενά, ακόμη και το καλοκαίρι!

6. Η νομοθεσία δεν επιτρέπει πολεοδομικές επεκτάσεις αν δεν έχει εξαντληθεί η φέρουσα ικανότητα οικιστικού αποθέματος. Δηλ, αν θεωρήσουμε ως ρεαλιστική υπόθεση τον εποχικό πληθυσμό των 120χιλιάδων , που όμως δεν έχει εξαντλήσει τις κενές κατοικίες του νησιού, είναι ανεδαφικό/ αντιεπιστημονικό να μιλάμε για επεκτάσεις. ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ η δημιουργία οργανωμένων ζωνών παραθεριστικής κατοικίας, δηλ υποδοχέων τουριστικής ανάπτυξης σε συγκεκριμένες περιοχές του νησιού, ώστε να μην πληγεί το επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων και να μην επιβαρυνθεί το οικιστικό περιβάλλον.

7. ΠΡΟΣΦΟΡΑ και ΖΗΤΗΣΗ, βασικός νόμος της αγοράς. Έχει διπλασιαστεί η προσφορά κατοικιών και οικοπέδων στη Χίο τα τελευταία χρόνια, όπως και έχει μειωθεί η κατασκευή νέων οικοδομών! Όμοια έχει μειωθεί σημαντικά ο μαθητικός πληθυσμός των σχολείων. Θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν με ισόρροπη ανάπτυξη: του πρωτογενούς τομέα, πχ μαστίχα, εσπεριδοειδή, με έργα υποδομής, ενέργεια, νερό, με ζώνες οργανωμένης παραγωγής, επιχειρηματικό πάρκο, ζώνες οχλουσών, κλπ. Αλλά και ανάπτυξη υπηρεσιών, τριτογενούς τομέα, όπως Η ΝΑΥΤΙΛΙΑ, και ο τουρισμός!!! Τι υποδομές και ζώνες απαιτούνται για την ανάπτυξη της ναυτιλίας , αλλά και του τουρισμού;