Οι συγχωριανοί μου Κουρουνιώτες και Εγρηγοριανοί καταχάρηκαν όταν έμαθαν ότι εννέα εικόνες της χωριοκκλησιάς μας, του Αι Γιάννη Θεολόγου, στις 6 Μαΐου 1822 φυγαδεύτηκαν με το καράβι του Διομήδη Καλαφάτη στις Σπέτσες όπου προσωρινά φιλοξενήθηκαν και αργότερα μεταφέρθηκαν στο Ναύπλιο στο ναό της Θεοτόκου. Από τις εικόνες εκείνες που ήταν «δεσποτικές», δηλαδή μεγάλου μεγέθους, που στόλιζαν το τέμπλο του ναού, επεστράφη στο χωριό μας μόνο μία. Του Αι Γιάννη του Θεολόγου. Οι υπόλοιπες έμειναν στο Ναύπλιο.
Χάρηκαν λοιπόν οι χωριανοί μου και αμ έπος αμ έργο, προέβησαν σε δύο σωστές ενέργειες. Η πρώτη ήταν να «επιστρατεύσουν τον φίλο του χωριού μας δικηγόρο Κώστα Ψυλλίδη από την Παρπαριά καταγόμενο και το συγχωριανό μας τελειόφοιτο ιστορίας Παντελή Γεντή, να ψάξουν ιστορικά το θέμα. Και το έκαναν με συναίσθηση μεγάλης ευθύνης, προσφέροντας μας πολύτιμες πληροφορίες.
Η δεύτερη ήταν να πάνε επιτόπου, στο Ναύπλιο και να βεβαιωθούν ότι οι εικόνες τους ήταν πράγματι στο ναό της Θεοτόκου. Βεβαιώθηκαν, ότι μία τουλάχιστον εικόνα, αυτή της αγίας Ματρώνας, ήταν από τις δικές τους. Ανέθεσαν σε αγιογράφο την αντιγραφή της και με την αρμόζουσα σεμνότητα και θεοσέβεια την μετάφεραν και τη τοποθέτησαν στη θέση από την οποία είχε αφαιρεθεί πριν 199 (!!!) χρόνια.
Είχαν και μιαν άλλη ρομαντική ιδέα οι συγχωριανοί μου. Του χρόνου που είναι η επέτειος των 200 χρόνων από τη σφαγή της Χίου και την διάσωση των εικόνων, να μεταφερθεί για λίγες μέρες η «ορίτζιναλ» εικόνα της Αγίας Ματρώνας από το Ναύπλιο στη Χίο και απ εκεί στα Κουρούνια για να την προσκυνήσουν όσοι λίγοι χωριανοί απέμειναν, κυρίως όμως, να δοθεί ένα μήνυμα ότι οι καιροί αλλάζουν και οι βαρβαρότητες εξομαλύνονται έστω και αν χρειαστεί να περάσουν 200 χρόνια.
Η εύλογη και λογική ιδέα όμως, προσέκρουσε στην αντίδραση του ιερέα του ναού της Θεοτόκου στο Ναύπλιο. Ο ευγενικός αυτός λειτουργός του Υψίστου, δεν περιορίστηκε στην άρνησή του. Θεώρησε χρέος του να μας δόσει και συμβουλές. Και τι συμβουλές! Να γυρίσωμε, λέει, τον χρόνο 200 χρόνια πίσω, να ψάξομε να βρούμε απόγονους του καπετάν Δημήτρη Καλαφάτη, να φορτώσουμε στο καΐκι του ότι πολύτιμο και ιερό έχουμε και να το στείλουμε στ Ανάπλι. Και τούτο γιατί οι Τούρκοι απέναντι καραδοκούν και αργά ή γρήγορα θα καταλάβουν και θα τουρκέψουν το νησί μας. Και δεν θα περιοριστούν στο να κάψουν, να σκοτώσουν και να βιάσουν, αλλά θα βεβηλώσουν και τα όσια και ιερά μας!
Ε ρε Θανάση διάκο, που σαι να δεις ποιοι σε διαδέχτηκαν! Ε ρε Ησαΐα των Σαλώνων, Δίκαιε Παπαφλέσσα και όσοι άλλοι τιμήσατε τα ράσα σας και τα βάψατε με το αίμα σας για τη λευτεριά της πατρίδας, ξυπνήστε να δώσετε τα συχαρίκια σας στον θιασώτη της θεωρίας του «σφάξε με αγά μου ν αγιάσω».
Σε προσωπικό επίπεδο έχω ένα δίλημμα: Ανάμεσα στα οικογενειακά μου κειμήλια, περιλαμβάνονται και πέντε εκκλησιαστικά βιβλία τα οποία έχουν χρονολογία έκδοσης το 1683 και τα οποία θεωρώ ότι διασώθηκαν από τα σφαγή και την πυρκαγιά του 1822! Ποια ήταν τα χέρια που τα διέσωσαν; Το 1796, 28 χρόνια πριν την σφαγή, στο χωριό μας υπήρχαν οι παρακάτω ιερείς: Μιχάλης Μιχαλάκης, Ιωάννης Μιχαλάκης, Ιωάννης Κατσαρός και Ιωάννης Γεντής. Από αυτούς κανένας δεν επέζησε. Ο πρώτος ιερέας μετά τη σφαγή ήταν ο Γιώργης Κατσαρός(γιός του παπά Γιάννη), ο λεγόμενος βραχνός, ο οποίος πρέπει να έπαιξε σπουδαίο ρόλο τόσο στη διάσωση των εικόνων, όσο και στη διαφύλαξη των μισοκαμμένων εκκλησιαστικών βιβλίων. Τον διαδέχτηκαν οι πρόγονοί μου παπά Νικόλας και παπά Γιάννης Μιχαλάκης. Όσο περνούν τα χρόνια και τα αναμμένα κεριά μου λιγοστεύουν, τόσο αναρωτιέμαι σε ποιόν φορέα να τα εμπιστευτώ. Την απάντηση μου την έδωσε ο ιερέας από το Ναύπλιο. Θα τα καταθέσω στην Βιβλιοθήκη Κοραής της Χίου. Γιατί, τα κειμήλια, όπως και σωστοί άνθρωποι δεν ακολουθούν την τακτική των ποντικών που εγκαταλείπουν το σκάφος όταν υποπτευθούν ναυάγιο! Και αφού φτάσαμε στη… ζωολογία, ας θυμηθούμε ένα σοφό ρητό των προγόνων μας: «Εκ στόματος κόρακος, κρα εξελεύσεται»…
Αθήνα Ιούλιος 2021