Από την αγαπητή Ευγενία Καλαγκιά - Μουρατίδου οι παρακάτω σκέψεις για το βιβλίο μου και την ευχαριστώ θερμά.
«Πριν ακόμα διαβάσει κάποιος το βιβλίο του Δ. Φρεζούλη: «ΧΙΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ, παρατηρώντας την εικόνα του εξωφύλλου καταλαβαίνει τι θα ακολουθήσει. Κατά την ανάγνωση διαπιστώνει ότι η έρευνα είναι η ραχοκοκαλιά του συνόλου. Τα λεπτομερή στοιχεία τα οποία παραθέτει ο συγγραφέας – ερευνητής, δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης των όσων έχουν λεχθεί κατά καιρούς από τους πρωταγωνιστές εκείνης της ταραγμένης περιόδου. Παρέχουν όμως την ευκαιρία στους νεώτερους που δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να συνομιλήσουν με όσους βίωσαν την τραγική αυτή περίοδο, να μάθουν, να ερευνήσουν ακόμα περισσότερο αν το επιθυμούν και έτσι να εκτιμήσουν τον αγώνα των προγόνων τους οι οποίοι όχι μόνο άντεξαν πείνα, εξαθλίωση, ταπεινώσεις, αλλά έκαναν και το πατριωτικό τους καθήκον όταν τους ζητήθηκε, δίχως να απαιτήσουν τον χαρακτηρισμό του ήρωα.
Οι αφηγήσεις συγκλονιστικές. Λίγο έως πολύ, οι μεγαλύτεροι έχουμε κάποια ακούσματα για τη συγκεκριμένη περίοδο. Το μέγεθος όμως της δυστυχίας, της ταπείνωσης, της εξαθλίωσης του χιώτικου λαού μόνο διαβάζοντας προσεκτικά το βιβλίο του Δ. Φρεζούλη ΧΙΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ, γίνεται αντιληπτό.
Οι προσωπικές μαρτυρίες είναι καθηλωτικές. Άλλοτε αποκαθιστούν την αλήθεια, διότι απαντούν σε ερωτήματα άγνοιας ή λανθασμένης πληροφόρησης ώστε οι αιωρούμενες αμφιβολίες να παρασύρονται από τον άνεμο της λογικής, ενώ σε άλλα σημεία οι ίδιοι άνθρωποι επιβεβαιώνουν τις φήμες για την «ευγενή τάξη» των μαυραγοριτών, των δοσίλογων, των ρουφιάνων και των υποστηρικτών του ναζισμού στο νησί μας.
Είναι σαν να ακούς τη μάννα ή τον πατέρα να σου διηγούνται ακόμα μια φορά τα παθήματά τους με κόμπο στο λαιμό και φωνή ραγισμένη από τις θύμησες εκείνου του «τότε», όπως περιέγραφαν με μια λέξη την κατοχική περίοδο της δυστυχίας, της πείνας, του χαμού ή του φευγιού για τη σωτηρία της ζωής, της αξιοπρέπειας και της τιμής.
Τελικά, έχουμε στα χέρια μας ένα βιβλίο με μεγάλες αλήθειες που πρέπει να γίνουν γνωστές σε όλους αλλά και πολλά συγκινητικά περιστατικά τα οποία αποδεικνύουν ότι στο νησί μας, στη Χίο, ο φόβος, οι εκτελέσεις, οι τιμωρίες, οι ατιμώσεις, η πείνα και ο λιμός που ακολούθησε δεν εξαφάνισαν την ανθρωπιά, αντιθέτως έμεινε η μαγιά για τις επόμενες γενιές.»
Του Δημήτρη Φρεζούλη
