Διαβάζοντας το επίκαιρο άρθρο του Γιάννη Τζούμα, Διευθυντή της εφημερίδας «Αλήθεια», το οποίο αναφέρονταν σε κάποιο συνάνθρωπό μας ο οποίος, όντας σε βοηθητικό καροτσάκι συνεπικουρούμενος από τέσσερα άτομα, ελλείψει αναβατορίου ή και ράμπας, κατέβηκε με δυσκολία τα σκαλοπάτια πολυκατοικίας όπου βρίσκονταν το γραφείο γιατρού του.
Αναρωτήθηκε ο κ. Τζούμας οι γιατροί μήπως θα πρέπει να ζητήσουν από τους ιδιοκτήτες των πολυκατοικιών να εκσυγχρονίσουν τις πολυκατοικίες των ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση των ασθενών τους, ειδικά αυτών με κινητικά προβλήματα; Ειδικά τα ιατρεία δεν θα πρέπει να είναι προσβάσιμα;
Μα έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε που ξεκίνησαν όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα να μιλούν για προσβασιμότητα στα δημόσια κτήρια, αλλά ακόμη να επιτευχθεί συνολικά, ακόμη και στις κατασκευές νέων δημόσιων κτιρίων (βλπ. νέο δικαστικό μέγαρο).
Πολλές φορές κανείς δεν καταλαβαίνει τον άλλο παρά μόνο όταν βιώσει ίδιες ή παρόμοιες καταστάσεις ή αν έχει την σχετική λεπτή ευαισθησία ή ενσυναίσθηση. Είναι αυτό που λέει ο λαός μας «να μπεις στη θέση του άλλου για να τον καταλάβεις». Σχετικά πρόσφατα που βιώνω και εγώ ένα προσωρινό θέμα υγείας είχα τη δυνατότητα να ζήσω από πρώτο χέρι κάποιες από τις δυσκολίες, οι οποίες πάνε χέρι-χέρι με τη προσβασιμότητα ή συνήθως τη μη προσβασιμότητα, τόσο σε δημόσια όσο και σε ιδιωτικά κτήρια.
Κατά το πλείστον αντιμετώπισα ευγενέστατους ανθρώπους έτοιμους να μου προσφέρουν άπλετα τη βοήθειά τους και τους ευχαριστώ πολύ για αυτό, όμως όσο ευγενές και αν είναι αυτό εκ μέρους των ανθρώπων, η αλήθεια είναι ότι τα περισσότερα άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας επιθυμούν να έχουν ισονομία, ίση μεταχείριση με τους άλλους συνανθρώπους τους, να νοιώθουν ανεξαρτησία, να στηρίζονται στις δυνάμεις τους, να νοιώθουν ελευθερία κινήσεων στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό από τυχόν προσαρμογές οι οποίες εξαγγέλονται και κατ΄ ελάχιστο εφαρμόζονται στο δομημένο αλλά και κατά το δυνατό στο φυσικό περιβάλλον.
Τόσα χρόνια ακούμε σχεδόν όλες τις κυβερνήσεις για την ανάγκη τα δημόσια κτήρια να έχουν προδιαγραφές για άτομα με κινητικά θέματα κ.λπ. Βρισκόμαστε στο 2024 πλέον και δεν έχουμε αυτή τη στιγμή αξιωθεί να δούμε όλα τα δημόσια κτήρια ή και αυτά που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες να πληρούν προδιαγραφές για προσβασιμότητα ατόμων με κινητικά θέματα. Για να είμαστε δίκαιοι πρόοδος υπήρξε όχι όμως στον επιθυμητό βαθμό.
Πολλές φορές είναι αλήθεια υπάρχουν εμπόδια στην εξασφάλιση αυτών των προδιαγραφών, τα οποία οφείλονται σε αναχρονιστικούς πολεοδομικούς κώδικες ή και ανθρώπινες νοοτροπίες (υπέρ το δέον αυστηρές Επιτροπές κ.λπ.), ή και αυθαίρετες νοοτροπίες (βλπ. συνήθως το αυθαίρετο ύψος σκαλοπατιών ή και ραμπών). Φυσικά κάθε τι που προβλέπεται θα ήταν καλό να συνοδεύεται πέραν από τις προδιαγραφές, την ενσωμάτωση στην κείμενη νομοθεσία και με τη σχετική καλαισθησία και μεράκι, όχι τυχάρπαστες πρακτικές απλά και μόνο για να πούμε ότι κάτι έγινε.
Έχουμε δει προγράμματα και προγράμματα για την ενεργειακή αναβάθμιση και θωράκιση κτηρίων, για την εξοικονόμηση ενέργειας (βλπ. «Εξοικονομώ…» κ.λπ.) καμία όμως κυβέρνηση δεν σκέφτηκε να ενσκήψει επάνω στο θέμα της προσβασιμότητας δημιουργώντας κάποιο σχετικό πρόγραμμα για κτίρια π.χ. «Ανακαινίζω Κινούμε έχω Πρόσβαση» για λόγους εκσυγχρονισμού των κτιρίων, ανθεκτικότητας ή και επικαιροποίησης προδιαγραφών προσβασιμότητας.
Είναι γνωστό ότι πολλά κτήρια κτίστηκαν σε άλλες δεκαετίες με άλλες προδιαγραφές και προτεραιότητες. Οι προδιαγραφές πλέον και οι πολεοδομικοί κώδικες χρήζουν ανανέωσης και εκσυγχρονισμού τόσο για λόγους ποιότητας ζωής, υγείας, όσο κλιματικής αλλαγής και ενεργειακής αναβάθμισης - θωράκισης.
Θεωρώ ότι το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος σε συνεργασία με το ΕΜΠ ή και άλλους φορείς θα μπορούσαν να δώσουν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να δημιουργηθεί κάποιο πρόγραμμα να βοηθηθούν οικονομικά οι ιδιοκτήτες σε δύσκολες εποχές να αναβαθμίσουν, εκσυγχρονίσουν τα κτήριά τους προκειμένου να γίνουν προσβάσιμα για όλους.
Εξ΄ άλλου δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον κύκλο ξανά, στο εξωτερικό όλες αυτές οι προδιαγραφές έχουν ενσωματωθεί αυστηρά σε πολεοδομικούς κώδικες και κανονισμούς και υπάρχουν αυστηρά πρόστιμα για όσους δεν τα τηρούν. Δεν νοείται επαγγελματικός χώρος δίχως ξεχωριστή πρόσβαση για άτομα με κινητικά θέματα, εστιατόρια με ειδικά WC, άνω από συγκεκριμένο αριθμό εργαζομένων υποχρεωτική εγκατάσταση ασανσέρ, ειδικές ράμπες με συγκεκριμένες κλίσεις, διαστάσεις κ.λπ.
Το πως ένα κράτος και μία κοινωνία συμπεριφέρεται στα ευάλωτα άτομά του είναι θέμα πολιτισμού.
Με εκτίμηση,
Ισαβέλλα Αδ. Μπουρνιά
