Της ορθολογικής διαχείρισης του νερού υπεραμύνεται ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Χίου, Μάριος Γκολέμης, επισημαίνει όμως, με συνέντευξή του στο Ράδιο "Αλήθεια" ότι δεν πρέπει συνεχώς να μπαίνει στο στόχαστρο των μέτρων ο πρωτογενής τομέας, ούτε είναι σωστό να θυμόμαστε το πρόβλημα σε μια περίοδο ανομβρίας για το ξεχάσουμε την επόμενη χρονιά, που θα βρέξει.
Αναφορικά με τα περιοριστικά μέτρα που ανακοίνωσε η ΔΕΥΑΧ και θα επανεξετάσει μέχρι τις 15 Μαΐου στα οποία περιλαμβάνεται η διακοπή παροχής νερού για άρδευση σε μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ο κος Γκολέμης θεωρεί ότι οι ερασιτέχνες δεν θα πρέπει να τύχουν αυτής της αντιμετώπισης αλλά να υπάρχει από μέρους τους πολιτική περιορισμού στην κατανάλωση, είτε φυτεύοντας μικρότερες εκτάσεις, είτε επιλέγοντας λιγότερο υδροβόρες καλλιέργειες, είτε χρησιμοποιώντας μέσα ποτίσματος (σταγόνες) που μειώνουν την παροχή νερού. Ακόμη και το φρεζάρισμα στις εκτάσεις δεν ενδείκνυται στην παρούσα φάση, λέει ο κος Γκολέμης, που θεωρεί πάντως -σε σχέση με το θόρυβο που προκλήθηκε για τις παροχές ύδατος στους μαστιχοπαραγωγούς- ότι ειδικά για τις νέες φυτεύσεις, αν υπάρχει καλή θέληση μπορεί να βρεθεί λύση, έστω και επίπονη -ως προς το βαθμό δυσκολίας για τον παραγωγό- ανατρέχοντας στο παρελθόν και στο πώς κάλυπταν το πότισμα των νέων μαστιχόδεντρων οι παππούδες μας.
Ο κος Γκολέμης απαντά επίσης για το εάν υπάρχει στη Χίο πολυτέλεια για να συνεχιστούν υδροβόρες καλλιέργειες, όπως η πατάτα.
Ακολουθούν τα κυριότερα αποσπάσματα της συνέντευξής του:
Να μη θυμόμαστε το υδρευτικό όποτε δεν βρέχει
“Το υδρευτικο είναι ένα πρόβλημα που δεν παρουσιάστηκε φέτος. Αν θέλετε η φετινή χρονιά υδρολογικά όπως εξελίχθηκε μέχρι στιγμής δεν είναι και από τις χειρότερες που έχουμε αντιμετωπίσει, έχοντας περίπου 50 εκατοστά. Δεν θα την πούμε καλή, αλλά έχουν υπάρξει χειρότερες, σε βάθος χρόνου. Δυστυχώς μέτρα προτάθηκαν και τότε, προτάσεις έγιναν και τότε, όμως ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει από το 2003, που βγήκε η πρώτη κανονιστικά και τα απαγορευτικά - περιοριστικά μέτρα, μέχρι σήμερα. Κάπου πρέπει να υπάρχει μια συνέχεια ώστε το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί στη βάση του και όχι ευκαιριακά ή κάθε φορά που θα τύχει μια δύσκολη χρονιά να ερχόμαστε και να λέμε θα κόψουμε το νερό εδώ κ.λ.π. ενώ την επόμενη χρονιά το ξεχνάμε επειδή έβρεξε”
Η άρδευση αντιμετωπίζεται ως “ο φτωχός συγγενής”
“Για τους περιορισμούς στην άρδευση που ανακοίνωσε η ΔΕΥΑΧ, καταρχήν υπάρχει ένα θέμα πως ξεχωρίζουμε τον ερασιτέχνη – ειδικά στο νησί μας- από τον επαγγελματία.
Οι καλλιέργειες που έχουμε είναι η μαστίχα, η ελιά, τα κηπευτικά
Το μαστίχι μαζί με τις ελιές (εκτός από κάποιες ποικιλίες) είναι ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή.
Η μαστίχα χρειάζεται νερό τα πρώτα χρόνια που θα φυτέψει κάποιος καινούρια δέντρα, ώστε να κάνουν το δικό τους ριζικό σύστημα. Αυτό γινόταν πάντα. Πώς το εξασφάλιζαν οι παππούδες; Είχαν τότε παροχές από τη ΔΕΥΑΧ; Δε νομίζω. Άρα ο καθένας με κάποιο τρόπο φρόντιζε με προσωπική δουλειά, επίπονη εργασία να τα ποτίσει προκειμένου να τα ριζώσει. Νομίζω ότι με μια καλή θέληση αυτό θα ξεπεραστεί σε ότι αφορά τους μαστιχοπαραγωγούς.
Το βασικό κομμάτι της παραγωγής πρέπει να το στηρίξουμε…
Περιορίζουμε, κατά τη γνώμη μου κακώς, στον πρωτογενή τομέα τα όποια μέτρα. Ακόμα και τα έργα που κατασκευάστηκαν τα οποία είχαν αποκλειστικά αρδευτικό σκοπό, προσπαθούμε ένα – ένα να τα κατευθύνουμε ώστε να υδροδοτήσουμε.
Η υδροβόρα πατάτα και η γενική αγροτική πολιτική
Υπάρχει στη Χίο με τα όποια προβλήματα ύδρευσης η δυνατότητα να συνεχιστούν υδροβόρες καλλιέργειες όπως η πατάτα, ρωτήθηκε ο κος Γκολέμης, ο οποίος απάντησε μεταξύ άλλων τα παρακάτω:
“Όταν κάποιος προσπαθεί να επιβιώσει στον αγροτικό τομέα θα βρει τον τρόπο να το κάνει. Κακώς κατά τη γνώμη μου αντί για περιβόλια στον Κάμπο φυτεύτηκαν πατάτες, όμως κάποιος το επέτρεψε κι αυτός δεν είναι ούτε η τοπική υπηρεσία. Όταν δίνεται οικονομικό κίνητρο στους παραγωγούς να το κάνουν αυτό, τι κάνεις εσύ;
Πώς μπορείς λοιπόν να πεις σ’αυτόν τον παραγωγό τώρα δεν θα έχεις εισόδημα;
…Αυτό που μπορούμε να κάνουμε τοπικά είναι να κάνουμε μια σωστή διαχείριση του νερού. Πόσα χρόνια κατασκευάζεται το Φράγμα Κόρης Γεφύρι;"
Να φυτέψουν κηπευτικά οι ερασιτέχνες, αλλά…
“Τα κηπευτικά είναι μια παραγωγή την οποία αν δεν παράγουμε εδώ θα την φέρουμε απ’ έξω.
Ναι και ο ερασιτέχνης, που έχει ένα μικρό χωραφάκι, θα πρέπει να συνεχίσει να το καλλιεργεί έχοντας κατά νου ότι αυτό που θα κάνει θα πρέπει να καλύπτεται από τη δυνατότητα παροχής νερού που έχει, είτε επιλέγοντας ποικιλίες τα οποία απαιτούν λιγότερο νερό, είτε βάζοντας λιγότερα φυτά.
Μη βλέπουμε μόνο το μικρό κηπάκι. Δίπλα συνήθως σ’αυτό βρίσκεται και ένα σπιτάκι το οποίο ενδεχόμενα το νερό που καταναλώνει είναι περισσότερο…
Όσον αφορά τους επαγγελματίες, έχουν περιοριστεί τα στρέμματα στα θερμοκήπια, που κάποτε είχαν μια ανοδική τάση.
Πριν είχαμε 50 στρέμματα και σήμερα δεν λειτουργούν ούτε τα μισά. Εξακολουθούν να υπάρχουν τα υπαίθρια κηπευτικά τα οποία τροφοδοτούν την τοπική αγορά.
Συμβουλές σε ερασιτέχνες καλλιεργητές
“Να αλλάξει τρόπο ποτίσματος, εγκαθιστώντας σύστημα με σταγόνες. Επίσης μπορεί να βάλει ποικιλίες που δεν απαιτούν ιδιαίτερες ποσότητες νερού (έχουμε αρκετές στο νησί) . Τα άνυδρα θέλουν μια άλλη τεχνική. Είχαμε μάθει να ξυρίζουμε τα χωράφια μας φρεζάροντάς τα συνεχώς. Ενδεχόμενα αυτό δεν είναι πάντα θετικό στην εξοικονόμηση νερού, διότι εκθέτοντας ένα έδαφος κατευθείαν στην ηλιακή ακτινοβολία έχεις μεγάλες απώλειες με εξάτμιση. Ένας τρόπος είναι ή να κόψεις τα χόρτα και να τα αφήσεις πεσμένα κάτω ή να έχεις καλυμένο το έδαφος γύρω από τα φυτά του, κάτι που δημιουργεί υγρασία."
