«Όμορφη και παράξενη πατρίδα» στα Αυγώνυμα

Κυρ, 08/09/2019 - 17:57

Περιήγηση στα Αυγώνυμα κάνει το Σάββατο μετά τα δελτία ειδήσεων και την Κυριακή στις 5.00 μ.μ. η εκπομπή «Όμορφη και παράξενη πατρίδα» στην ΑΛΗΘΕΙΑ ΤV. H πομπή προβάλλεται σε επανάληψη.

Τα Αυγώνυμα μικρό χωριό της Χίου στο δυτικό της τμήμα, με πληθυσμό 14 κατοίκων είναι κτισμένα σε υψόμετρο 475 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, σε οδική απόσταση 16 χιλιομέτρων από την πόλη

Κοντινότεροι οικισμοί είναι ο Ανάβατος στα βόρεια (2,8 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή) και το Λιθί στα νότια. Από τη θάλασσα τα Αυγώνυμα απέχουν 2,3 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή, αλλά 8 οδικώς, σε μια μεγάλη κατηφοριά και ο βαθύτατος όρμος είναι η Ελίντα.

Ανατολικά του χωριού βρίσκονται το μοναστήρι των Αγίων Πατέρων και το σημαντικότερο μοναστήρι της Χίου, η Νέα Μονή (3,1 χιλιόμετρα σε ευθεία, αλλά πάνω από 8,5 οδικώς). Τα Αυγώνυμα είναι ορεινό χωριό, με μικρή γεωργική παραγωγή και μελισσοκομία

Μέχρι τις καταστροφικές πυρκαγιές των αρχών του 21ου αιώνα περιβαλλόταν από πυκνό πευκοδάσος. Στον επισκέπτη η δυτική πλευρά του χωριού, όπως και η Ελάτα προσφέρει ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα. Σήμερα υπάρχουν αρκετά καταλύματα για τους τουρίστες.

Η ετυμολόγηση του ονόματος σύμφωνα με τον ιστορικό της Χίου Γ. Άμαντο στηρίζεται στον τύπο Αυγωνύματα (τοποθεσία μεταξύ Αυγωνύμων και Ανάβατου), για να δώσει την ετυμολόγηση από τα ευώνητα, τα ευώνητα κτήματα, δηλαδή τα κτήματα που πωλούνται εύκολα, και συνεκδοχικώς τα φθηνά κτήματα. Ο Ζολώτας προτιμά μια τρίτη ετυμολόγηση, από το φυτό ευώνυμα (Euonymus) και τον πληθυντικό του κατά το χιακό ιδίωμα: «ευωνύματα».

Το χωριό, όπως και ο γειτονικός Ανάβατος, είναι παλαιότατο, προμεσαιωνικό καστροχώρι, ενώ σύμφωνα με τοπικό θρύλο δημιουργήθηκε από τους εργάτες που έκτισαν τη μεγαλόπρεπη Νέα Μονή τον 11ο αιώνα μ.Χ. και μετά παρέμειναν στη Χίο. Τα σπίτια είναι χτισμένα από πέτρα και με μικρά παράθυρα, για να προστατεύονται από τις πειρατικές επιδρομές κατά τον Μεσαίωνα. Κατά την παράδοση, το χωριό καταστράφηκε κάποτε από πειρατές, όπως και ο Ανάβατος. Συνοικίες του χωριού είναι κατά βάση τα Κάτω και τα Επάνω Αυγώνυμα, και επιμέρους ο Πύργος, ο Παλιόπυργος, η Εξώπορτα, το Χοροστάσι, του Πουλιά και τα Βλαβάικα. Τοποθεσίες στην περιοχή του χωριού είναι οι Κεφάλες, ο Δαυλόμυτος, το Φαράγγι, η Λαγουγιά, το Καμπί, οι `Αχχουσες, η Χωρή, το Πρινάρι, το Ξεροκάμπι, η Πλάκα, ο Χαλάσωντας, το Στενοχώνι, το Ρο(δ)οφύλλι, οι Σέλλες, του Κασταμονίτη, οι Βολάκοι, η Κριθαρίστρα, τα Λείμματα, η Πανωκκλησιά και ο Λίβδος.

 Ο ενοριακός ναός (η «χωριοεκκλησιά») των Αυγωνύμων τιμάται στο όνομα του Αγίου Γεωργίου. Παλαιοί χριστιανικοί ναοί-εξωκκλήσια στην περιοχή των Αυγωνύμων είναι η Παναγία και ο Άγιος Ισίδωρος στην τοποθεσία Αυγωνύματα).

Σχετικά Άρθρα