ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ και ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ: Oι γνωμοδοτήσεις και κυρίως οι κατευθύνσεις ή αποφάσεις που αποτελούν είτε διάταξη προς εφαρμογή είτε πρόβλεψη ή δέσμευση με διοικητικές πράξεις εν ισχύ, υπάρχει υποχρέωση να συμπεριληφθούν στη μελέτη. Το κράτος έχει συνέχεια, η νεώτερη πράξη στηρίζεται στις προηγούμενες και διαφοροποιεί τα δεδομένα με αιτιολόγηση. Η μή λήψη υπόψη των ισχυουσών διοικητικών πράξεων θα αποτελέσει λόγο κοινωνικών αναταραχών Και δικαστικών προσφυγών .
Οπότε πρέπει να αναφέρονται οι προβλέψεις υπερκείμενων κ ήδη εγκεκριμένων χωροταξικών πλαισίων, περιφερειακού, ΓΠΣ κ ΣΧΟΟΑΠ! Πχ για ΑΠΕ, ιχθυοκαλλιέργειες, βιομηχανία κλπ.
Τι στοιχεία έχουν δώσει οι υπηρεσίες και ποιοί και πόσοι φορείς γνωμοδότησαν; πχ στο ΓΠΣ, αρχικά είχαν γνωμοδοτήσει μόνο 4 από τους 40 φορείς, μετά εστάλη συμπληρωματικό, και γνωμοδότησαν κάποιοι συμπληρωματικά....
Έχει αλλάξει η νομοθεσία, δεν δίνονται στη δημοσιότητα, πχ στην Α φάση πέρσι, είδαμε μόνο το κεφάλαιο 10 της μελέτης με τις προτάσεις των εναλλακτικών σεναρίων. άγνωστο τι περιέχει η μελέτη στην 1η φάση, κ φυσικά δεν γνωρίζουμε ακόμη τι θα βγει στη δημοσιότητα- εξάλλου με το νόμο, ακόμη και το δημοτικό συμβούλιο έχει μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα....
Πολύ Σημαντικό φυσικά η υιοθέτηση του ήπιου σεναρίου ανάπτυξης!!!
Αλλά πρεπει να ετοιμαστούν οι φορείς και οι υπηρεσίες να δώσουν στοιχεία στη διαβουλευσης, και τη διαβούλευση ΣΜΠΕ, περσι έγινε το τμημα της Α φασης, ...
ΟΠΟΤΕ
Περιμένουμε να δούμε στη μελέτη κάποια από τα παρακάτω:
ΠΡΩΤΑ ΠΡΩΤΑ, την αναγνώριση και ενσωμάτωση των αποφάσεων δημοτικού συμβουλίου Χίου
- την 195/2024, ΑΔΑ:9Ξ8ΞΩΗΝ-ΙΦ7, με κατευθύνσεις στην επιλογή εναλλακτικού σεναρίου και κατευθύνσεις προς το μελετητή και
- την 167/2025, ΑΔΑ: Ρ7ΖΠΩΗΝ- ΗΑΑ, παρατηρήσεων στην ΕΠΜ Νατούρα 2000.
Α1) αναφορά σε εποχικό πληθυσμό, σε φέρουσα χωρητικότητα οικιστικού αποθέματος.
Α2) αναφορά στις υπάρχουσες τουριστικές κλίνες και προγραμματισμό για μέλλον.
Β) στην ενότητα Α2 της μελέτης , σύμφωνα με τις προδιαγραφές, πρέπει να υπάρχει αναφορά σε άτυπες οικιστικές συγκεντρώσεις, όπως οικισμούς αυθαιρέτων, ή συγκεντρώσεις νόμιμων κτισμάτων / κατοικιών που έχουν δημιουργηθεί σε διάφορες περιοχές -υπάρχουν τέτοιες στο νησί, πχ Μάναγρο Αμανής, Δότια νοτιοχώρων ( απόφαση 195/2024, σελ 20/43), περιοχές παράκτιες δημοτικής ενότητας Ιωνίας κλπ, οριοθέτηση τους ως οικιστικές πυκνώσεις για μελλοντική πολεοδομική εξυγίανση. (Υ.Α. ΥΠΕΝ /ΔΠΧΣ /40813/ 1173/2020 (ΦΕΚ 2779/Β/2020, αλλά και γνωμοδότηση τοπικού συμβουλίου Καλλιμασιάς στην Α1 φάση.
Γ) όμοια στις προδιαγραφές πρέπει να υπάρχει αναφορά στις ροές και τις εγκαταστάσεις δομές εξυπηρέτησης μεταναστών. (ο.π. 40813/1173/2020 ). Έχει ερωτηθεί το δημοτικό συμβούλιο;
Δ) στο Εθνικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού, ΕΠΧΣ, ΦΕΚ 128 Α /2008, υπάρχει σαφής αναφορά για αξιοποίηση ανενεργού οικιστικού αποθέματος-αξιοποίηση και ανάδειξη ημιεγκαταλελειμένων οικισμών- ιδίως για τουριστική χρήση ( απόφαση Δ.Σ, 195/2024, σελ.40 /43), ενώ υπάρχουν όμοιες οδηγίες και στο περιφερειακό χωροταξικό Βορείου Αιγαίου, ΦΕΚ 2019, αλλά και στα ΣΧΟΟΑΠ Αμανής, Καρδαμύλων, με εντολή οριοθέτηση συγκεκριμένων τέτοιων παλαιών μη οριοθετημένων οικισμών στα πλαίσια του ΤΠΣ! Στις προδιαγραφές ΤΠΣ από το νόμο είναι η οριοθέτηση μη οριοθετημένων οικισμών, άρθρο 10, ν. 4759/ 2020, πχ οικισμοί Αμανής: Παλιά Ποτάμια, Καμίνι, Λαρδάτο, Σκαριώτης, Άγιος Γιάννης , Τα Μάρκου, Κυδιάντα, Έζουσα, Άγιος Ισίδωρος, κλπ
Ε) στις προδιαγραφές και οδηγίες ΥΑ για ΤΠΣ, αναφέρεται ξεκάθαρα ότι όπου υπάρχουν ελλιπή στοιχεία απογραφών μπορούν να συνεκτιμώνται στοιχεία δημοσίων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, όπως ΔΕΥΑ, ηλεκτρισμού, κλπ, αλλά και στοιχεία άλλων δημόσιων εγγράφων, όπως εκλογικών καταλόγων, δημοτολόγιο κλπ. Στις απογραφές αρκετοί οικισμοί έχουν 0- ή πολύ λίγους κατοίκους . Παραδείγματα, ο οικισμός Αναβάτου φαίνεται με 01 κάτοικο με 56 εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους και 32 ενεργά υδρομετρα μονίμων κ εποχικών κατοίκων, κ όμως κινδυνεύουν να μην αναγνωριστούν ως οικισμοί, λόγω μικρού αριθμού κατοίκων στην απογραφή 2011,η οποία έγινε με διαφορετική μεθοδολογία από τις άλλες, συν απογραφή 2021, εν μέσω κορωνοϊού.
ΣΤ) η νομοθεσία αναφέρει ξεκάθαρα ότι προγράμματα δημοσίων επενδύσεων και σχεδιασμός δημόσιας πολιτικής, οφείλει να συνυπολογίζεται στο σχεδιασμό, για υλοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων (ν. 4447/2016, ΦΕΚ Α’ 241/23.12.2016, Άρθρα: 3 και 7 ) Παράδειγμα στη Χίο , ο Λιμένας Μεστών, όπου ενώ υπολογίζεται ότι ίσως έχουν επενδυθεί πλέον των 30 εκ ευρώ από ευρωπαϊκά πρόγραμμα και εθνικούς πόρους, πρέπει να γίνει επέκταση του Οικισμού Λιμένα Μεστών, αλλά και ανάδειξη Αναβάτου. Ανάπτυξη ΥΠΕΡΤΟΠΙΚΩΝ δομών κοντά σε λιμένες Μεστών ( απόφαση ΔΣ 195/2024, σελ 41/43) και Λημνιών, βελτίωση διασύνδεσης αυτών με οδικό δίκτυο, κλπ. Πχ και δεξαμενές καυσίμων κοντά στο λιμάνι (?)- αν κ σε αντίφαση με τουριστική ανάπτυξη.
Ζ) υπάρχουν προβλέψεις στο ΕΠΧΣ, 2008, χάρτης 6.2 για τους λιμένες, εθνικές συγκοινωνίες, αλλά και για τα επίπεδα οικισμών, και τους πόλους ανάπτυξης κάθε περιοχής. Εκτός του Λιμένα Μεστών που επίσης αναφέρεται, το ίδιο ισχύει και για τους πόλους ανάπτυξης. Παράδειγμα στο Περιφερειακό Πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού Β. Αιγαίου, ΠΠΧΣ Β.Αιγ. ΦΕΚ 181 Δ/16.04.2019, που εξειδικεύει το Εθν. Πλαισ. Οι οικισμοί ενισχυμένου 7ου επιπέδου Καρδαμύλων και Πυργίου αναφέρονται ως διοικητικά κέντρα κ πόλοι ανάπτυξης της Βόρειας και Νότιας Χίου αντίστοιχα. ( & απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου, 195/2024, σελ 4/43, & 41/43, <<ενίσχυση πολλών τοπικών κέντρων>> ). Πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Η) όμοια στο Περιφερειακό ΠΠΧΣ Β Αιγ. ( ο.π. 2019), υπάρχει σαφής αναφορά εντολή για αναθεώρηση ΖΟΕ Βορειοχώρων κ Μαστιχοχώριων, όπως και για ειδική μελέτη αναθεώρησης του πλαισίου του Κάμπου Χίου. Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 195/2024, εισήγηση Δημάρχου σελ. 29/43. Όμοια υπάρχουν κατευθύνσεις στο ΣΧΟΟΑΠ Μαστιχοχώριων.
Θ) Όμοια στο Περιφερειακό προβλέπονται ζώνες παραγωγικών δραστηριοτήτων ΠΟΑΠΔ, αγροτικού χώρου, (ΣΧΟΟΑΠ Μαστιχοχώριων, φεκ. 2016) παραγωγικών δραστηριοτήτων, ζώνες οργανωμένες κτηνοτροφίας (απόφαση 195/2024, εισήγηση Δημάρχου σελ. 27/43) και μελισσοκομίας. Όμοια ανάπτυξη ΖΕΠΑΧ, ζωνών ειδικών παρεμβάσεων αγροτικού χώρου, ή άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων για ανασυγκρότηση καλλιεργειών, δίκτυα άρδευσης, πυρόσβεσης, κλπ
Ι) επιχειρηματικό πάρκο και ζώνες οχλουσών και στα βόρεια και νότια νησιού. ( απόφαση Δ.Σ. 195/2024, σελ 3/43, και σελ 40/43, όπως και απόφαση Δ.Σ. 167/2025)
Κ) ζώνες επιχειρηματικών και εμπορικών δραστηριοτήτων στον περιφερειακό πόλης, (απόφαση 197/2024, σελ 3/43, πρόταση 3 για τριτογενή τομέα), αλλά και στα κέντρα βόρεια και νότια, Καρδάμυλα, Βολισσό, Πυργί, - κεντρικούς άξονες διασύνδεσης περιφερειακού με κέντρο πόλης και περιφέρεια πόλης, παράκαμψη κέντρου. ( Απόφαση Δ. Σ. Χίου, 167/2025, απόφαση Δ.Σ. 195/2024, εισήγηση Δημάρχου, σελ 29/43).
Λ) ζώνες ανάπτυξης ιχθυοκαλλιεργειών, ΠΟΑΥ, Πχ Λαγκάδα, αλλά κ Λιμένα Μεστών, σύμφωνα με το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για ιχθυοκαλλιέργειες. [Βλ. Ειδικό χωροταξικό πλαίσιο υδατοκαλλιεργειών, υπ΄ αριθ. 31722/4-11-2011 ΚΥΑ, (ΦΕΚ 2505/Β/2011)]- απόφαση 195/2024, σελ. 24/43 και εισήγηση Δημάρχου σελ. 27/43).
Μ) στο ΠΧΠ Β. Αιγ. υπάρχει οδηγία για οριοθέτηση ζωνών και οικισμών παραθεριστικής κατοικίας και ΠΕΡΠΟ, ( περιοχές ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης), προς τουριστική ανάπτυξη ήπια των νησιών. Υπάρχουν όμοια αντίστοιχες αναφορές και στο ΣΧΟΟΑΠ Μαστιχοχωρίων, πχ για λιμένα Λιθίου, Μερικούντα, κλπ. (& απόφαση 195/2024, σελ 3/43 ).
Ν) υπάρχουν κατευθύνσεις από το ΠΠΧΣ Β.Α., αλλά και το ειδικό χωροταξικό τουρισμού,( 2013, κ αναθεώρηση αυτού) για την ανάπτυξη αλιευτικών καταφυγίων και Μαρίνων προς ανάπτυξη θαλάσσιου τουρισμού, και ειδικών μορφών τουρισμού,όπως καταδυτικού, κλπ. μαρίνες Αγιάσματα, Λιμένα Μεστών, Καρδάμυλα, Λιμνιά Βολισσού, Κώμη, αναγνώριση αλιευτικών καταφυγίων πχ Λιμένα Λιθίου, Βοκαριάς Νενήτων, Καταρράκτη,
Ξ) ζώνη Αναμόρφωσης οικισμού της πόλης, ως πολεοδομικά προβληματικές περιοχές προς αναμόρφωση, περιοχές 1-6, σύμφωνα με άρθρο 15/ν.2508. άρθρο 50 ΚΒΠΝ. ΠΔ. 14-07-1999: Κώδικας βασικής πολεοδομικής νομοθεσίας, (ΦΕΚ 580/Δ/1999), 27-07-1999, και απόφαση 195/2024, εισήγηση Δημάρχου Χίου, σελ. 29/43!
Ο) άξονες διασύνδεσης και παράκαμψης οικισμών, πχ Βροντάδου,( απόφαση 195/2024, σελ 4/43, προτάσεις για μεταφορές), Κάμπου, Αγίου Γεωργίου Συκούση, Καλλιμασιάς, Άξονα Δυτικής Χίου, διασύνδεση Λιμένα Μεστών με Λημνιά Βολισσού.( βλ, ΠΧΠ Β. ΑΙΓ. 2019).
Π) ζώνες τουρισμού (<<να προταθούν ορισμένου αριθμού οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων>> απόφαση 195/2024, εισήγηση Δημάρχου σελ. 27/43) στα νότια ανατολικά, όπως προβλέπεται από το περιφερειακό χωροταξικό Βορείου Αιγαίου, και αντίστοιχες χρήσεις πχ καταδυτικά πάρκα, για θαλάσσιο τουρισμό.--( ο.π. 2019). Επίσης εφαρμογή του άρθρου 36, ν. 4280/2014, σε αντικατάσταση των άρθρων 47 και 49 του ν. 998/1979, για ανάπτυξη τουριστικών χρήσεων πλησίων φθινόντων οικισμών”.
Και αντίστοιχα δικαιώματα τουριστικών καταλυμάτων στην πόλη, (βλ αναθεώρηση ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τουρισμό, και παρέμβαση φορέα τουρισμού), πρακτικά δημοτικού, 195/2024, εισήγηση Δημάρχου σελ 29/43!!
Ρ) ζώνες αντίστοιχες αξιοποίησης, κ μεταποίησης των προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, αλλά και των αγροτικών προϊόντων, κοντά στους χώρους παραγωγής. ( ΠΧΠ Β Αιγαίου, 2019, και απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 195/2024, σελ. 30/43).
Σ) ανασυγκρότησης τρόπου παραγωγής αγροτικού τομέα, με δικαιώματα δόμησης αποθηκών, θερμοκηπίων, γεωργικών μηχανημάτων και εξοπλισμού εκσυγχρονισμό παραγωγής και συλλογής γεωργικών προϊόντων, βόρεια, κεντρικά και νότια.
Ανάδειξη και αναγνώριση παραδοσιακών καλλιεργειών και προϊόντων, όπως μαστίχας, εσπεριδοειδών, Αριούσιου οίνου, ελαιοκαλλιέργειας, θρούμπα Πυργίου, μέλι, κλπ. ΠΧΠ, Β.Αιγαίου , 2019.
Τ) διασύνδεση πρωτογενούς τομέα με τουρισμό μέσω αξιοποίησης και προώθησης πολυλειτουργικών αγροκτημάτων, πχ Περιβόλι Κάμπου, κτήμα Παφυλίδα, κτήμα Κεφάλα,
Υ) χρήσεις: ανάπτυξη νέων δομών αθλητισμού, όπως πίστα αγώνων αυτοκινήτου κ μοτοκρός, αθλητικοί χώροι τύπου Ζ, αλλά και πισίνα υπαίθρια στο λιμάνι Καρδαμύλων. ( Απόφαση Δημ. Συμβ. Χίου, 167/2025 ).
Φ) κέντρο παράδοσης και εκπαίδευσης Ναυτιλίας, Χίου και Καρδάμυλων, και πρόνοια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε Natura, Καρδάμυλα και Αμανή. (Απόφαση Δ.Σ. Χίου, 167/2025, k απόφαση 195/2024, εισήγηση Δημάρχου Χίου, σελ 29 κ 30/43).
Χ) αξιοποίηση γεωθερμίας, Αγιασμάτων με δυνατότητα τουριστικών δομών εκτός ορίων οικισμού και μαρίνας, ( απόφαση Δ.Σ, 195/2024, σελ.40 /43, και 167/2025).
Αξιοποίηση ως επιτρεπόμενη, γεωθερμίας σε Νένητα, για οποία χρήση, πχ γεωργικών καλλιεργειών, ηλεκτροπαραγωγής, κλπ, απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 195/2024, σελ 29/43.
Ψ) νέες ανάγκες και χρήσεις, πχ σταθμοί φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχηματων, ( απόφαση 167/2025), και ίσως πρόνοια στο επιχειρηματικό πάρκο για Νεοφυείς επιχειρήσεις ,
Ω) αναφορά σε ανάγκες υδατικών πόρων, ενέργειας, διασύνδεσης με ηπειρωτική Ελλάδα. Κλπ, απόφαση 195/2024, εισήγηση Δημάρχου Χίου, σελ. 30/43, κ σελ 42/43.
Με εκτίμηση
Κάβουρας Σπύρος,
Πρόεδρος Συλλόγου Θιγομένων από Σχέδιο Πόλης Χίου
Εκπαιδευτικός,
Μεταπτυχιακός φοιτητής Παν Αιγαίου,
Τμήμα Ανθρωπογεωγραφίας και Χωρικού Σχεδιασμού, ΑΜ: 1642025010.