Οδηγώντας σήμερα (10/3/2016), ημέρα Πέμπτη (που τις Πέμπτες μου τις διαθέτω για το Νοσοκομείο ΜΑΣ), προς το Δρομοκαΐτειο και ακούγοντας ραδιόφωνο – ως συνήθως υπάρχει φοβερό «μποτιλιάρισμα» στο ποτάμι –, έμαθα ότι σαν σήμερα προ 4ετίας απεβίωσε η Δόμνα Σαμίου η γνωστή τραγουδίστρια που με τα τραγούδια της εχλεύαζε διάφορες καταστάσεις ή πρόσωπα. Το ίδιο βέβαια (περίπου) έκανε και ο Διονύσης Σαββόπουλος καθώς και ο Ζαμπέτας, και πολλοί άλλοι που για ευνόητους λόγους άλλοι τους θυμούνται με συμπάθεια και άλλοι τους… αντιπαθούν.
Στο θέμα μας λοιπόν: Από 35ετίας και πλέον (τόσο «υπηρετώ» στο Δρομοκαΐτειο), συναναστρέφομαι πολλούς Πυργούσους[2]. Οι Πυργούσοι[3] κατά γενική ομολογία είναι πρόσχαροι, εύστροφοι και ευγενικοί άνθρωποι. Έχουν τα δικά τους ήθη και έθιμα, τις «παραξενιές» – αν θέλετε να πείτε έτσι κάποιες συνήθειες –, και τη δική τους ντοπιολαλιά, τόσο που όταν μιλούν μεταξύ τους πολλές φορές δεν καταλαβαίνει κανείς τι λένε! Το χωριό τους είναι πεντακάθαρο (τουλάχιστον στα κεντρικά σημεία), τα δε σπίτια τους έχουν διακοσμηθεί με τα «ξυστά», ένα σοβάτισμα το οποίο με κατάλληλο υλικό και ειδικά εργαλεία διακοσμεί τις εξωτερικές επιφάνειες με γεωμετρικά κυρίως σχέδια!...
Για να επανέλθω όμως στο θέμα μας, τη μουσική και τα σκωπτικά τραγούδια, από πολύ μικρός και επειδή μου άρεσε η μουσική (οποιαδήποτε μουσική, από δημοτική, λαϊκή, έντεχνη ή και κλασική, αρκεί να ευαισθητοποιούσε – όπως συνηθίζω να λέγω – τις κατάλληλες χορδές της καρδιάς μου), είχα μάθει, μεταξύ των άλλων και ένα τραγούδι που περιέγραφε τους… Πυργούσους. Εντύπωση μου έκανε όμως ότι όσο μεγάλωνα, τόσο διεπίστωνα ότι οι περισσότεροι Πυργούσοι δυσανασχετούσαν ακούγοντάς το (το θεωρούσαν ένα είδος… προσβολής, ειρωνίας…)! Αργότερα κατάλαβα (μου εξήγησαν) το γιατί! Όμως, ας το γράψομε… και το κουβεντιάζομε:
Είμαστε Πυργούσοι ξακουστοί στη Χιό
και σ’αυτήν ακόμα την Αγγλία
κι όσοι Λόρδοι πέρασαν απ’το χωριό
μας εβγάλαν και φωτογραφία!
Είμαστε Πυργούσοι ξακουσμένοι
και στα τσιγαρόχαρτα βγαλμένοι[4]
κι οι αρχαιολόγοι μας θαυμάζουν
κι έρχονται στη Χιό και μας ξετάζουν!
Όλοι μας φορούμε άσπρη φορεσιά
και μ’ αυτή περνούμε τη ζωή μας,
σπέρνουμε βαμβάκια όλοι περισιά
και ντυνόμαστε και μοναχοί μας.
Κι έτσι δεν ξοδεύομε παράδες
και (τις) χαρίζομέ σας τις ξυπνάδες.
Όλα μας τα ρούχα εις τον αργαλειό
η καλή κοπέλα μας τα υφαίνει
κι όταν γυμνοθώσει όλοι μέσ’τη Χιό
εμείς μόνο θά’μαστε ντυμένοι.
Κι όποιος χωριανός ξενιτεμένος
έλθει με τα φράγκικα ντυμένος
άμα δεν φορεί τη φορεσιά μας
εμείς δεν το θέλουμε κοντά μας.
Όσο που υπάρχει το Πυργί στη Χιό
εμείς δεν αλλάζομε κεφάλι
βλέπομε της μόδας το κακό στοιχειό
και των άλλων ανθρώπων το χάλι.
Το τραγούδι βέβαια λέγεται στη δική τους ντοπιολαλιά, την οποία δεν την… κατέχω πλήρως. Όμως, πλέον ειδικοί από εμένα ήταν ο Περνό[5] και ο Γιάννης ο Ψυχάρης. Και οι δύο καταγράφουν, με τον τρόπο τους, τα ιδιώματα του Πυργούσων. Ακόμα θα πρότεινα στους «δασκάλους» και φίλους μου τον Νικόλαο Τσική και τον Ισίδωρο τον Πρώιο, να με διορθώσουν και να προσθέσουν στο κείμενό μου τις γνώσεις τους, διότι είναι και οι δύο «γέννημα-θρέμμα» Πυργούσοι και έχουν γράψει (ειδικά ο κ. Τσικής) πολλά πράγματα για το Πυργί!... Αναμένομεν…
Με Σεβασμό, Εκτίμηση και ΑΓΑΠΗ,
και για το Πυργί και για τους Πυργούσους με τον ωραίο Σύλλογό τους,
Αναστ. Ι. Τριπολίτης
Αγγειοχειρουργός
Υ.Γ.: Προσωπικά νομίζω ότι το τραγούδι (οι στίχοι του) δεν είναι «περιπαικτικό», αλλά εμείς (οι μη Πυργούσοι) το κάνομε σκωπτικό προσπαθώντας να μιμηθούμε την ντοπιολαλιά τους! Η γνώμη μου είναι ότι το τραγούδι περιγράφει το Πυργί και τους Πυργούσους ως έχουν στην πραγματικότητα.
[1] Σκωπτικός: περιπαικτικός, χλευαστικός (λόγος ή κείμενο).
[2] Κάποτε υπολόγισα ότι στους 550(+) εργαζόμενους στο Δρομοκαΐτειο, το ¼ ήταν Πυργούσοι (γύρω στους 140)!
[3] Με τον όρο «Πυργούσης» εννοώ τους ανθρώπους που κατάγονται από το Πυργί (πρώτη – γέννημα θρέμμα – αλλά και δεύτερη και τρίτη γενιά).
[4] Εδώ δημιουργείται… η παρεξήγηση: Οι Πυργούσοι όταν ακούσουν το «βγαλμένοι» (= ζωγραφισμένοι) ως «γραμμένοι» (=;) … παρεξηγούνται(;)!
[5] Γάλλος περιηγητής που είχε καταγράψει (με γραμμόφωνο;) και μουσική και γνήσια Ελληνικά.