Μία μαρτυρία, για την κατάσταση που αντιμετώπιζε η Αμοργός με τα κύματα των προσφύγων μετά το 1821 και στα χρόνια του Αγώνα, προέρχεται από τον Αμερικανό γιατρό Σάμουελ Χάου, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα από το 1824 έως το 1827 και υπηρέτησε για ένα διάστημα στο ατμοκίνητο πολεμικό πλοίο “Καρτερία”...
«Το 1826, σημειώνει ο Ν. Νικητίδης (Βλ. “Καταφύγιο καταδιωγμένων η Αμοργός στην Επανάσταση του 1821”, περιοδικό “Το Κάστρο της Αμοργού”, αρ. 1 - Ιανουάριος 2004), η “Καρτερία” ξεκινά ένα ταξίδι από τη Σύρα.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 1826 το πλοίο αράζει στα Κατάπολα. Ο Αμερικανός γιατρός αναφέρει ότι πρόσφυγες από την Κρήτη, τα Ψαρά και την Χίο ζούσαν εξαθλιωμένοι σε καλύβες και σπηλιές, ρακένδυτοι και πειναλέοι. Για να κορέσουν την πείνα τους έψαχναν να φάνε οστρακοειδή στην παραλία».
Αναστασία Μανδάλα
